مقصر اصلی کشتار شیعیان در کابل کیست؟

روز گذشته در حالی که هزاران زن و مرد و کودک افغانستانی در خیابانهای کابل و در فضایی مدنی جهت اعتراض به تغییر مسیر خط انتقال برق موسوم به توتاپ دست به تظاهراتی آرام زده بودند ناگهان با سه انفجار قدرتمند پیاپی روبرو شدند که نتیجه آن 80 شهید و بیش از 230 زخمی بوده است.

بر خلاف روال همیشه که در همان ابتدای حوادث اینچنینی بلافاصله تقصیر برگردن گروه طالبان گذاشته می‌شد گمان می‌رفت که این بار نیز دولت افغانستان با انتشار بیانیه‌ای این گروه را مقصر اصلی این حادثه معرفی کند که اتفاقی دیگر افتاد.

ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی رسمی گروه طالبان افغانستان در همان ساعات اولیه این حادثه دردناک با انتشار اعلامیه‌ای ضمن محکومیت شدید این انفجار آن را دسیسه‌ای برای تفرقه میان ملت افغانستان و آغازی برای نفاق قومی و مذهبی دانست.

رسانه‌های بین‌المللی ساعاتی را در سکوت به سر می‌بردند تا اینکه رسانه‌های آمریکایی و انگلیسی با استناد به خبری در سایت «اعماق» که آن را وابسته به گروه تروریستی داعش معرفی می‌کردند اعلام داشتند که داعش مسئولیت این عملیات را به عهده گرفته است.

اما ذکر دو نکته در اینجا مهم است: اول اینکه اعماق خبرگزاری رسمی گروه تروریستی داعش نیست و تنها یکی از حامیان این گروه است و بیانیه منتشر شده بر روی خروجی آن نمی‌تواند دلیلی محکم بر این موضوع باشد. نکته دیگر این است که همین سایت اعماق هم پس از حدود 30 دقیقه این خبر را از خروجی خود حذف می‌کند.

البته در این میان نباید یک نکته اساسی را فراموش کرد؛ بنگاه رسانه‌ای بین‌المللی که پشت سر داعش بوده و در تمام سالهای گذشته بازوی عملیات روانی آن را تأمین کرده است با تمام توان در افغانستان حضور دارد و جنجال رسانه‌ای برای به عهده گرفتن مسئولیت این جنایت از سوی داعش کار سختی برای آنها نیست.

با این حال خبرنگار دفتر منطقه‌ای که از ساعات اولیه این تظاهرات در میان مردم بوده و خود نیز در این حادثه مجروح شده است به میان مردم رفته و در مورد این انفجار سوالاتی را مطرح کرده است که پاسخهای دریافتی سوالات جدی‌تری را پیرامون پشت پرده حادثه دردناک روز گذشته به وجود آورده است:

مردم حاضر در محل بر این اعتقادند که انفجار به وسیله مواد منفجره‌ای صورت پذیرفته که از پیش در محلهایی تعبیه شده بوده است. مردم معترض می‌گویند یک چهارچرخ بستنی فروشی و یک موتور سیکلت در محل منفجر شده و شاهدان عینی فرد انتحاری را در میان خود مشاهده نکرده‌اند. این در حالی است که وزارت کشور افغانستان اعلام کرده این انفجارها توسط سه عامل انتحاری انجام شده که عامل اول خود را منفجر کرد، عامل دوم به صورت ناقص عملیات انجام داده و عامل سوم توسط نیروهای امنیتی افغانستان از پا در آمده است.

نکته مهم اینجاست که سفارت آمریکا در افغانستان که کشورش مسئولیت بازسازی ارتش افغانستان و به نوعی تأمین امنیت در این کشور در طول 15 سال گذشته را به عهده داشته است از سه روز قبل نسبت به خشونت کشیده شدن این تظاهرات هشدار داده است. تظاهراتی که چندین مرحله قبلی آن در عین مدنیت برگزار شده بود و این بار نیز در سایه آرامش قرار بود به کار خود ادامه دهد.

هشدارهای امنیتی از سوی دولت افغانستان نیز داده شده بود و به صورت تلویحی از ساعاتی قبل از شروع تظاهرات برخی می‌گفتند چنانچه امروز اتفاقی به وقوع بپیوندد مسئولیت آن بر عهده رهبران این جنبش است.

 از ساعات ابتدایی شروع تظاهرات بالگردهای ارتش افغانستان بر فراز جمعیت در حال پرواز بوده ونیروهای امنیتی تمامی امور را تحت نظر داشتند. از سوی دیگر با توجه به هشدارهای امنیتی خارجی ها و دولت افغانستان باید بیش از پیش کنترل امنیتی جمعیت حاضر از سو دولت افغانستان رعایت می‌شد.

مردم معترض در کابل می‌گویند دو گزینه وجود دارد و در هر دو حالت دولت در کشتار دیروز شیعیان مقصر است: گزینه اول این است که عناصری در داخل دولت در این حادثه نقش داشته‌اند و این همان فرضیه انفجار را تقویت می‌کند و گزینه دوم فرضیه انتحاری بودن عملیات روز گذشته است که در این مورد نیز با توجه به همه هشدارهای امنیتی دولتی و نیروهای خارجی کم کاری دولت افغانستان در تأمین امنیت هموطنانش به شمار می‌رود.