چرا اردوغان به سرنوشت مرسی دچار نشد؟

در کودتای نافرجام جمعه شب در ترکیه بیش از 100 نفر کشته شدند. در این رخداد، مردم به دعوت اردوغان به خیابان ها ریخته و این حرکت نظامی را خنثی کردند. 1563 نظامی دستگیر و حدود 3 هزار قاضی نیز بازنشسته شدند.

علل شکست

روزنامه "وال استریت ژورنال" چاپ امریکا در گزارشی با عنوان "اردوغان از سرنوشت مرسی در امان ماند"، به بررسی علل شکست کودتا در ترکیه برخلاف حوادث سال 2013 در مصر پرداخت.

وال استریت ژورنال در این گزارش در شماره دیروز شنبه خود می نویسد که ارتش مصر آن روز که محمد مرسی را برکنار می کرد، از حمایت گسترده مردمی که به خیابان ها ریخته بودند برخوردار بود و عبدالفتاح السیسی در حالی اولین بیانیه خود را خواند که معارضان لیبرال و روحانیون را در کنار خود داشت به همین دلیل به سرعت توانست محمد مرسی، را به سرعت برکنار کند.

در حالی که در ترکیه، واکنش مردم در قبال حرکت نظامیان کاملا متفاوت بود؛ شهروندان قانون منع آمد و شد ارتش را نادیده گرفتند و به خیابان ها ریخته و ضد کودتا تظاهرات کردند. حتی هواداران معارضان و کردها هم در این تظاهرات شرکت کردند. تمام احزاب سکولار معارض ترکیه نیز است کودتا علیه دموکراسی را محکوم کردند.

این روزنامه امریکایی در ادامه می نویسد: شبکه های اجتماعی هم نقش مهمی در خنثی سازی این کودتا داشته و پیوسته درباره عواقب بازگشت استبداد نظامی به این کشور هشدار دادند.

از این گذشته اردوغان هم همواره اوضاع اسفبار مصر را که در سایه حکومت عبدالفتاح السیسی گریبانگیر این کشور شده است، به مردم ترکیه ترکیه یاداوری می کرد و همیشه آنها را از بازگشت ترکیه به دوران کودتاهای نظامی بر حذر می داشت.

این روزنامه می افزاید اردوغان دستاوردهای اقتصادی بسیاری را برای ملتش به ارمغان آورد. این امر، محبوبیت بسیار و پایگاه مردمی گسترده ای را نصیب وی و حزبش، عدالت و توسعه، کرد و باعث شد که در 14 سال گذشته، حزب وی به اکثریت پارلمان نیز دست یابد.

وال استریت ژورنال در ادامه خاطرنشان می کند که اردوغان همین که به قدرت رسید، اختیارات ارتش را کاهش داد تا روزی علیه وی قد علم نکند. در حالی که محمد مرسی فرصت چنین کاری را پیدا نکرد.

از این گذشته به نظر می رسد که طراحان کودتا در ترکیه به شدت بی کفایت بودند؛ آنها نتوانستند کنترل گلوگاه های حیاتی دولت را به دست بگیرند، همچنین نتوانستند ایستگاه تلوزیونی دولتی را از دور خارج کنند کما اینکه به اردوغان و سران حزبش فرصت دادند تا از طریق اینترنت برای مقابله با کودتاگران، با مردم ارتباط برقرار کنند. آنها هیچ توجیه قانع کننده ای برای کودتا علیه اردوغان نداشتند؛ حتی به جای برقراری ارتباط مستقیم با مردم، مجری تلوزیون دولتی را مجبور کردند اولین بیانیه آنها را قرائت کند.

کودتا به سبک دهه هفتاد

روزنامه "گاردین"، چاپ لندن نیز نوشت که ضعف و بی کفایتی کودتاگران که این کودتا را به سبک دهه هفتاد از قرن گذشته اجرا کردند، عامل ناکامی شان شد.

این روزنامه می افزاید: سران کودتا اشتباه های متعددی را مرتکب شدند آنها تصور می کردند که تصرف ساختمان تلوزیون دولتی و انتشار اولین بیانیه برای به ثمر رساندن کودتا کافی است. آنها فراموش کردند که 15 شبکه دیگر هم هستند که بدون هیچ اعمال نظارتی به خبررسانی مشغولند.

روزنامه "گاردین" در گزارش دیروز خود نوشت، رسانه های دیگر به به دست کودتاگران نیفتاده بودند به اردوغان برای حفظ اریکه قدرت کمک کردند؛ با کمک این رسانه ها بود که اردوغان با مردم ارتباط برقرار کرد و آنها را به تظاهرات علیه کودتا فرا خواند.

به نوشته این روزنامه، اشتباه دیگر سرکرده های کودتا این بود که آنها به اردوغان فرصت دادند محل حضور خود را ترک کند و حمله های خود را زمانی شروع کردند که به استانبول رفته بود. اردوغان با حضور در این شهر توانست با هوادارن خود ارتباط برقرار کرده و پیام خود را به گوش آنها برساند.