کار داعش در عراق و سوریه تمام است

در پی آزاد سازی فلوجه و نزدیک بودن پیروزی عملیات آزادسازی نینوا، اوضاع کاملا زیر و رو شده است تا جایی که متحدان داعش و حامیان آن اکنون به فکر مرحله پس از داعش هستند و به عبارت دیگر کاملا متقاعد شده اند که داعش در عراق پایان یافته و به خط آخر رسیده است و در سوریه نیز رو به فروپاشی است.

شکست داعش، محور روند حل و فصل آینده

بر این اساس حامیان داعش اذعان دارند که هرگونه گفت وگو و نشستن بر سر میز مذاکرات باید با در نظر گرفتن این واقعیت ها صورت بگیرد و چه بسا در شش ماه باقی مانده سال جاری نشانه های مرحله پس از داعش در عراق بیش از پیش نمود یابد .

با این حال هرچند عراق در انتظار روزهای خوش و جشن آزادی کامل ازاشغال تروریست ها است، اما نباید برخی موانع و مشکلات در مرحله پس از داعش را فراموش کرد به این معنی که مرحله بعد نیز نیازمند تدبیر هرچه بیشتر و چشم پوشی از برخی اشتباهات و موارد منفی گذشته است تا بتوان این مشکلات را با حداقل زیان ها پشت سر گذاشت.

فلوجه، خاستگاه فرهنگ گردن زدن و تکه تکه کردن اجساد

این در حالی است که فلوجه در فاصله 60 کیلومتری غرب بغداد، مدتی پس از سرنگونی نظام صدام حسین در بهار 2003 تحت اشغال گروههای تروریستی قرار گرفت و از آنجا بود که فرهنگ گردن زدن و تکه تکه کردن اجساد بر اساس وابستگی های مذهبی و نژادی شکل گرفت.

در طول 12 سال گذشته فلوجه همچنان خارج از کنترل و نفوذ دولت عراق قرار داشت و به دلایل مختلف از جمله دخالت های آمریکا، تلاش های پی در پی برای بیرون راندن تروریست ها از این شهر مهم و راهبردی عراق به نتیجه نرسید.

بی تردید دلیل دست اندازی القاعده و داعش به فلوجه و تلاش مداوم برای ادامه اشغال آن موقعیت حساس آن به عنوان حلقه ارتباطی بین استان های مختلف عراق شامل  بغداد، بابل، کربلا و الانبار بود به گونه ای که همین وضعیت به تروریست ها اجازه می داد از فلوجه به عنوان نقطه آغاز عملیات جنایت کارانه در نقاط مختلف عراق استفاده کرده و همچنان سایه تهدید را بر سر بغداد و عتبات مقدس در جنوب کشور باقی نگاه دارند.

تروریست ها با استقرار در فلوجه سخت در تلاش بودند که از آنجا نفوذ خود را به نقاط دیگر عراق گسترش دهند که البته با بهره گیری از برخی عوامل از جمله اختلافات و دسته بندی های سیاسی و حمایت خارجی و نیز فراهم بودن برخی کانون های داخلی توانستند این اهداف خود را تا حدودی تحقق بخشند.

فرماندهان نظامی آزادی فلوجه را خیالبافی می دانستند

این وضعیت موجب شد برخی سیاستمداران و فرماندهان نظامی و کارشناسان مسائل امنیتی در مناسبت های مختلف تاکید کنند که آزاد سازی فلوجه از تروریست ها نوعی خیالبافی است به ویژه اینکه تروریست ها در طول 12 سال گذشته با قدرت تمام به اشغال فلوجه ادامه داده و آن را تحت کنترل خود داشتند.

همکاری حزب بعث عراق با گروههای تروریستی و تکفیری

عامل دیگری که موجب می شد عملیات آزادسازی فلوجه سخت و پیچیده به نظر برسد یا اینکه دست کم برخی آزادسازی آن را خیالبافی می دانستند، اینکه حزب بعث عراق تمام مهارت و امکانات اطلاعاتی و امنیتی و نیز تجارب نظامی خود را برای باقی ماندن فلوجه در اشغال گروههای تروریستی تکفیری به کار گرفت و حتی در سطح گسترده با این گروهها همکاری کرد.

در این خصوص باید در نظر داشت که تعداد قابل ملاحظه ای از اهالی فلوجه در نهادهای امنیتی و اطلاعاتی  و حزبی نظام صدام حسین حضور داشته و برخی از آنان پست های حساس و کلیدی داشتند در نتیجه سرنگونی نظام صدام واکنش تند آنان را به دنبال داشت تا جایی که برای ناکام گذاشتن واقعیت های جدید به هر وسلیه ای متوسل می شدند.

جنگ روانی بر سر فلوجه

نکته بعدی که چه بسا حائز اهمیت بیشتری باشد اینکه نوعی جنگ رسانه ای مداوم از سوی طرف های متعدد در مورد فلوجه به راه افتاد مبنی بر اینکه هر کس کنترل این شهر را در دست بگیرد، نبرد را به نفع خود تمام خواهد کرد.

این تبلیغات رسانه ای در واقع در چارچوب جنگ روانی جا داشت تا هرگونه امید و خوشبینی به نبرد با داعش و آزادسازی فلوجه را از بین ببرد و البته این نیز با در نظر گرفتن روند تحولات 12 سال گذشته چیز عجیبی نبود.

اما روند تحولات دو سال گذشته و پیروزهای پی در پی بر داعش نه تنها در عراق بلکه در سوریه و نقاط دیگر موجب تغییر جهت قطب نما شده و نقشه جدیدی از درگیری ها شکل گرفت که در آن عناصر مهم و قدرتمندی مانند مرجعیت دینی و الحشد الشعبی و نیروهای عشایری اهل تسنن حضور یافتند حال آنکه داعش امیدوار بود با تکیه بر این عشایر بتواند نبرد را به نفع خود تمام کند و هنوز نیز به آنان چشم امید دارد.

به هر حال ورود این عناصر موجب شد نقش و تاثیر حامیان گروههای تروریستی از جمله آمریکا، عربستان، قطر، امارات و ترکیه و نیز برخی نیروهای بین المللی و منطقه ای و داخلی کم رنگ شود به ویژه اینکه حامیان داعش تلاش داشتند از آن به عنوان برگ برنده برای تحقق دستاوردهای سیاسی و غیر سیاسی بهره برداری کنند.