مشاور ارشد اوباما: اختلافات ما با ایران "عمیق" است

"رابر مالی" مشاور ارشد باراک اوباما در امور مبارزه با داعش و هماهنگ کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا افزود که دولت آمریکا به‌طور کامل درک می‌کند و آگاه است که ایران رفتارهای خود را به‌صرف امضای توافق هسته‌ای تغییر نخواهد داد.

مالی که یکی از اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا با ایران در پرونده هسته‌ای بود، با تکرار اتهامات آمریکا علیه ایران در زمینه هسته‌ای گفت: دولت اوباما قدری امیدواری دارد که جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، تنش منطقه‌ای را کاهش خواهد داد و به‌مرور زمان اقدامات خصمانه را کم خواهد کرد.

وی ایران را به برهم زدن ثبات منطقه متهم کرد و گفت که دولت آمریکا برای یافتن راههای موثرتر به‌منظور کار با شرکای (عرب) خود در حوزه خلیج فارس به‌منظور مقابله با تهدیدات گروههای تروریستی و فعالیت‌های ایران که ثبات را برهم می‌زند، تلاش می‌کند.

مشاور اوباما در امور مبارزه با داعش در گفت‌وگو با روزنامه سعودی الشرق الاوسط چاپ لندن در پاسخ به این سؤال "با آغاز اجرایی شدن توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌های ایران، شما تأثیر آن را بر منطقه خاورمیانه در دوره باقی‌مانده از ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا چطور ارزیابی می‌کنید؟"، گفت: اولین گام این است که به این فکر کنیم که منطقه خاورمیانه در صورت نبود توافق هسته‌ای بین قدرتهای جهانی و ایران چگونه خواهد بود؛ ما شاهد تسریع در برنامه هسته‌ای ایران و تنش‌های بیشتر در خاورمیانه و خواسته‌های مجدد برای اقدامی نظامی خواهیم بود و همه اینها به‌نفع نیروهای تندرو و طائفه‌ای از جمله گروه القاعده و داعش خواهد بود.‬‎

رابرت مالی افزود: باید متذکر شویم که دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وضعیت را بدتر خواهد کرد و همه مشکلاتی که امروز با آن روبه‌رو هستیم، دوچندان خواهد شد، این بدان معنا نیست که این قرارداد در حد خودش همه منابع تنش و ناامنی در منطقه را از بین می‌برد، بلکه به‌عکس، تأثیر اصلی قرارداد همان کاستن از خطرات رویارویی نظامی تا حد زیادی است و در نتیجه به ما اجازه می‌دهد که روی سایر موارد جدول کاری بسیار شلوغ نظیر پیگرد و شکست دادن داعش و سایر گروههای تندروی خشن و حل درگیری سوریه و به ثبات رساندن وضعیت در عراق و حل و فصل درگیری‌ها در یمن و لیبی و سایر مناطق از طریق بستن توافقنامه‌های صلح فراگیر تمرکز کنیم.

به گزارش تسنیم، مالی در پاسخ به این سؤال "نظرش در مورد انتقاد برخی از دیدگاه‌های خوشبینانه و ایده‌آل‌گرای دولت آمریکا مبنی بر اینکه امضا و اجرای توافق هسته‌ای با ایران و خروج ایران از انزوای بین‌المللی، رفتار این کشور در برهم زدن ثبات در منطقه را تغییر خواهد داد و تهران را ترغیب به برقراری روابطی خوب با همسایگانش خواهد کرد، چیست؟" گفت: معتقد نیستیم که توافق هسته‌ای به‌تنهایی به تغییر در رفتار ایران منجر خواهد شد یا ایران و عربستان و کشورهای (عرب) حوزه خلیج فارس را به همکاری با یکدیگر برای حل این بحران‌ها سوق خواهد داد، البته که نه. باراک اوباما رئیس جمهور وهمچنین جان کری وزیر امور خارجه آمریکا از همان ابتدا درباره این امر واضح متفق بودند، معتقدیم که ایران رفتارش را در نتیجه توافق هسته‌ای تغییر نخواهد داد بلکه به‌عکس ما به‌فرض بر اینکه ایران رفتار خودش را تغییر نخواهد داد، در (مسیر) این توافق حرکت می‌کنیم و همین هم تضمین عدم‌دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را حتمی‌تر کرد.

وی افزود: لذا ما این فرضیه را نداریم که توافق، ایران را ناگهان به‌سمت یک رابطه گرمتر با آمریکا سوق خواهد داد یا باعث گرمی فوری در روابط ایران با همسایگان عربش در حوزه خلیج فارس خواهد شد، اما مقداری امید داریم که توافق هسته‌ای و تعامل ما با ایران ممکن است که بحثهای گسترده‌تر درباره منابع تنش منطقه‌ای منجر شود به اینکه به‌مرور زمان، از اقدامات خصمانه بین ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و گسترش طائفه‌گری بکاهد، دست‌کم ایران و کشورهای عرب شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای دیگری را خواهیم دید که سر یک میز به‌عنوان اعضای گروه حمایت از سوریه می‌نشینند و این امر به‌نوبه خود می‌تواند برای ما نقطه اتکایی باشد.

مشاور اوباما در پاسخ به این سؤال روزنامه الشرق الاوسط "ما شاهد افزایش سطح تنش بین کشورهای منطقه و ایران هستیم و دولت اوباما چگونه می‌تواند به شرکاء از جمله کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تضمین بدهد که سیاست توسعه طلبانه ایران، امنیت آنها را تهدید نخواهد کرد و آیا شما نگران نیستید که این تنش ممکن است منجر به درگیری‌های بیشتر در منطقه شود؟" گفت: اولاً، معتقدیم مسئله مهم، کاستن از این تنش‌هاست که فقط منجر به عدم‌تمرکز روی بحران‌های مُبرم‌تری است که با آن روبه‌رو هستیم و به تداوم درگیری‌ها در سراسر منطقه کمک و جنگهای نیابتی را شعله‌ور می‌کند. درخصوص سؤال شما باید بگوییم که تلاش‌های ما ــ از زمان نشست کمپ دیوید در سال گذشته بین آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تا نشست‌های اخیر جان کری وزیر امور خارجه با وزیران خارجه کشورهای این شورا ــ همه و همه به‌هدف ایجاد راههای مؤثرتر برای کار با شرکایمان در منطقه خلیج فارس است؛ به‌گونه ای که بتوان با همه تهدیدها از جانب گروههای تروریستی گرفته تا فعالیت‌های برهم زننده ثبات از سوی ایران، مقابله کرد.

مالی افزود: ما همکاری خود را خواه در ارتباط با مقابله با حملات سایبری یا تهدیدهای موشک‌های بالستیک یا جنگ نامتقارن تقویت کرده‌ایم. برای روشن شدن مقصود باید بگوییم که هدف، تشویق رویارویی بین ایران و همسایگانش نیست بلکه اطمینان از این نکته است که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در موضعی قوی برای ورود به گفت‌وگوی ضروری و مستقیم با ایران هستند؛ جایی که همه این مسائل بر سر میز مطرح می‌شود.

وی در پاسخ به این سؤال "تحت چه شرایطی، دولت آمریکا می‌تواند با ایران به‌طور مستقیم به‌منظور کاستن از تنش و سوق دادن ایران به کمک جهت حل مشکلات منطقه مثل بحران سوریه، اوضاع در عراق و یمن تعامل کند؟"، گفت: برای باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا این امر از آغاز به‌وضوح معلوم بود، ما درقبال دیپلماسی در همه جبهه‌ها برای حل درگیری‌های منطقه‌ای رویکرد بازی داریم (از دیپلماسی حمایت می‌کنیم). با توجه به نقش ایران در منطقه،حقیقتاً دشوار است که تصور کنیم چطور می‌شود راه‌حل‌های سیاسی دائمی را بدون مشارکت ایران بیابیم.

همان‌طور که گفتم ما و دیگران عملاً با ایران ــ به‌عنوان یک طرف در گروه حمایت از سوریه ــ به‌منظور تلاش برای پایان دادن به درگیری در سوریه کار می‌کنیم و این امر از منظر این تصور ساده نیست که ما اشتراک اهداف و منافع داریم بلکه از این جهت است که ــ چه بخواهیم و چه نخواهیم ــ ایران نقشی محوری را در حمایت از نظام سوریه بازی می‌کند لذا هرگونه راه‌حل سیاسی دائم باید دربردارنده نقشی برای ایران باشد. و همزمان با کشورهای منطقه دیگر که از معارضان مسلح حمایت می‌کنند، پیوند و مشارکت داریم و این به‌معنای مشروعیت بخشیدن به نقش ایران نیست بلکه فقط درک این نقش است.

مشاور اوباما افزود: باید اضافه کنم که ما توانستیم به روز اجرای توافق برسیم؛ درحالی که هیچ کارشناسی قادر به پیش‌بینی آن نبود. توانستیم آمریکایی‌های بازداشت شده در ایران را آزاد کنیم و اختلاف درباره مطالبات مالی را که به سال 1979 میلادی بازمی‌گشت، حل و فصل کنیم. این امر ثابت می‌کند که مجال بیشتری برای یک دیپلماسی ثمربخش وجود دارد.

وی تصریح کرد: همچنان اختلافات بزرگ و بی‌اعتمادی بزرگی بین آمریکا و ایران است که در آینده‌ای نزدیک از بین نخواهد رفت. در این مرحله میزان آمادگی مسئولان ایرانی برای مشارکت با آمریکا روشن نیست اما این سؤال در اذهان ما دور می‌زند "آیا این مسائل را می‌توان از طریق یک دیپلماسی تند و رودررو حل و فصل کرد؟"، ما می‌خواهیم این را بیازماییم.