چرا قیمت طلا بالا نمی‌رود؟

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد، در حقیقت به نظر می رسد که بازار طلا کاملا با گذشته متفاوت شده است. زمانی بود که فصل ازدواج در هند و به دنبال آن افزایش تقاضای فیزیکی طلا در این فصل، می توانست دلیلی برای افزایش قیمت طلا باشد، اما گویا آن روزها گذشته و حتی تحولات سیاسی و اقتصادی مهم دنیا هم نمی تواند طلا را آن طور که خیلی ها انتظار دارند، بالا ببرد. در عوض قیمت طلا به طرز غافلگیرانه ای در این زمان ها کاهش یافته است. مثلا در زمان تعطیلی هفده روزه دولت آمریکا یا بعد از اعلام تداوم خرید اوراق قرضه توسط فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) در جلسه ماه اکتبر این بانک که هر دو نیروی افزایشی برای قیمت طلا به حساب می آمدند، قیمت طلا سقوط دو سه درصدی را تجربه کرده است. همه این موارد این سوال را ایجاد می کنند که چرا طلا دچار اینگونه رفتارهای متناقض شده است و چرا با همه دلایلی که قبلا طلا را صدها دلار بالا می برد، این روزها طلا نسبت به خیلی از آنها بی تفاوت شده است و حتی کاهش قیمت دارد؟

نکته ای که در حالت کلی می توان گفت این است که هر دارایی و کالای سرمایه گذاری برای خود پارامترهای اساسی دارد که آن عوامل، روند کلی قیمت را تعیین می کنند و حوادث و اتفاقات تا مادامی که نتوانند وضعیت آن پارامترهای اساسی را تغییر دهند، قدرت تغییرات محدود قیمتی را دارند. طلا نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع آنچه طلا را برای سرمایه گذاری جذاب می کند دو کارکرد اصلی طلاست: یکی کارکرد پوشش مخاطرات تورمی و دومی کارکرد پوشش ریسک های بازار.

کارکرد پوشش مخاطرات تورمی طلا به این معنا است که وقتی پول در اثر تورم یا سیاست های تورم زا مانند سیاست های پولی انبساطی بانک های مرکزی دچار کاهش ارزش می شود، طلا به عنوان مامنی برای فرار از بی ارزش شدن پول است. کارکرد پوشش ریسک های بازار نیز به این معنا است که وقتی ریسک بازارهای موازی طلا مانند بازار سهام بیش از تحمل سرمایه گذاران بالا رود، سرمایه گذاران به طلا به عنوان کالایی امن جذب می شوند. حال به این دو پارامتر باید یک خصوصیت مهم دیگر طلا را اضافه کنید و آن اینکه طلا بر خلاف سهام شرکت ها یا پول حساب های بانکی، سود پرداختی ماهانه یا سالانه ندارد و تنها سود خرید فیزیکی طلا در خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا است. پس یک پارامتر مهم دیگر در جذابیت طلا، احتمال وجود یک چنین فرصت کسب سود در آینده است و عدم چنین آینده ای ممکن است که فشار عرضه را دو چندان کند.

در حال حاضر هر دو کارکرد پوشش مخاطرات تورمی و ریسک بازار طلا به سیاست خرید اوراق قرضه توسط فدرال رزرو مرتبط شده است و این سیاست نیز به کاهش آمار بیکاری آمریکا به ۵/۶ درصد منوط شده که هم اکنون ۲/۷ درصد است، اما برداشت بازار آن است که فدرال رزرو منتظر نمی ماند تا آمار بیکاری به ۵/۶ درصد برسد و تغییر سیاست بدهد، بلکه احتمالا فدرال رزرو قبل از آنکه آمار بیکاری به ۵/۶ درصد برسد، شروع به کاهش خرید اوراق قرضه می کند.

در این صورت با قطع یکباره خرید اوراق قرضه، شوک به بازار وارد نشود. مسلما خرید اوراق قرضه و چاپ پول سبب کاهش ارزش دلار و ایجاد نیروی تورمی می شود.

پس کاهش و متوقف شدن آن کاملا نیروی تقویت کننده دلار و به دنبال آن تضعیف کننده طلا است، اما در عین حال از آنجا که رشد بازار و اقتصاد به کمک این تزریق نقدینگی بوده است، عده ای کاهش آن را سبب ریزش بازار سهام و افزایش ریسک می دانند. اگرچه اثر مورد اول قطعی است، ریزش بازار سهام و افزایش ریسک نوعی حدس است که اگر شرایط اقتصادی باثبات باشد، ممکن است رخ ندهد.

تا به الان نظر بازار بر تقویت دلار و افزایش ریسک پذیری و رشد بازار سهام بوده است و بازارهای مختلف بر اساس این فرض حرکت کرده اند که سقوط قیمت طلا هم در راستای همین برداشت بوده است.

مادامی که این پارامترهای اساسی، قدرتمند هستند اتفاقات دیگر نمی توانند تاثیر چندانی بر روند کاهشی قیمت طلا داشته باشند و اگر خیلی مهم باشند، طلا با افزایش قیمتی مهار شده آنها را محک می زند و در صورت اطمینان از ضعیف بودن آنها، دوباره ریزش قیمت را تجربه می کند، مثلا بعد از توافق موقت دولت و کنگره بر سر بودجه و نیز به دلیل اثرات بد تعطیلی دولت در آمریکا، طلا افزایش قیمتی محدودی را تجربه کرد، اما به محض برداشت مثبت از لحن گزارش اخیر فدرال رزرو درباره اقتصاد آمریکا، دوباره سقوط کرد. در حقیقت درست است که برنامه خرید اوراق قرضه در ماه اکتبر تداوم یافت؛ اما گزارش فدرال رزرو از اقتصاد آمریکا بعد از آمارهای ضعیف ماه سپتامبر و تعطیلی دولت در ادامه آن، برخلاف انتظارات، مثبت تر از آن چیزی بود که انتظار می رفت.

همین سبب شد که اعتماد به بهبود اقتصاد آمریکا بازگردد و طلا به سرعت ریزش قیمت را تجربه کند، اما جالب در این میان آن است که این روزها عده ای منتظر نمی مانند تا روند حوادث به پایان برسد تا با روشن شدن زوایای آنها تصمیم بگیرند و هر فرصت خوبی را برای عرضه طلا غنیمت می شمارند و همین افزایش عرضه نیز قیمت طلا را فلج کرده است. دقیقا ریزش قیمتی در میانه تعطیلی دولت آمریکا از همین جنس بود که بسیاری را غافلگیر
کرد. حالا سوال آخر این است که آیا طلا سقوط دیگری خواهد داشت؟ معروف است که بازار ترسو است و عادت دارد اتفاقات بد را در نهایت خود ببیند.

در حال حاضر بازارها به شدت نسبت به اثرات تحولات ماه گذشته آمریکا و تعطیلی دولت آن بدبین شده اند و خود را بر این اساس انطباق داده اند و بر همین اساس هم طلا روند افزایشی را تجربه کرد که البته باز محدود و کنترل شده بود.

بخشی از این انتظارات منفی بعد از گزارش اخیر فدرال رزرو از بین رفت و نتیجه نیز کاهش حدود سه درصدی قیمت طلا در روزهای اخیر بود. بعید نیست که اگر اعداد ماه اکتبر به آن بدی نباشد که انتظارات بازار است، طلا افت بیشتری را تجربه کند، اما هرچیزی که بتواند بازار را به این نتیجه برساند که اقتصاد آمریکا و آمار بیکاری آن راه درازی برای بهبود دارند، می تواند قیمت طلا را افزایش دهد. با توجه به اتفاقات ماه های اخیر به نظر می رسد تا آن زمان هر رشد قیمتی طلا به شکل محتاطانه و محدود و همراه با عرضه های شدید خواهد بود.