آسیب‌های هدفمندی از زبان ربیعی

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور در همایش امکان سنجی شناسایی گروه های درآمدی مشمول یارانه در ایران که در ساختمان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد. با تاکید بر اینکه هیچ تدبیری نباید امید مردم را مخدوش کند و هیچ امیدی را بدون تدبیر نباید به جامعه تزریق کرد اظهار داشت: گسترش تامین نیازهای اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب پذیر به بخش تفکیک ناپذیری از وظایف دولت مدرن تبدیل شده است.

وی ادامه داد: تجربه یکصدساله اخیر نظام سرمایه داری نشان می دهد که حتی در خواستگاه تاریخی نظام بازار آزاد نیزگریزی از این مسئله نبوده است و کشورهای سرمایه داری نیز ماهیت دولت ها به تدریج به سوی سوسیال دموکراسی رفته است.

ربیعی با تاکید بر اینکه دانش اقتصاد نشان داده است که هم بهبود کارایی سراسری اقتصاد و هم ارتقای بازار سازوکار بدون گسترش زیر ساخت های تامین اجتماعی امکان پذیر نیست، افزود: درواقع همانگونه که برای رشد مادی و اقتصاد لازم است زیرساخت های سخت و فیزیکی مانند شبکه های آب، راه، برق، مخابرات توسعه و بهبود یابد.

وزیر تعاون، کارو رفاه اجتماعی با تاکید برا ینکه دولتی که تمام همت خود را معطوف بهزیر ساخت های سخت و فیزیکی توسعه می کند و گسترش و ارتقای زیرساخت های نرم توسعه غافل می ماند در واقع کالبد توسعه را گسترش می دهد. بدون آنکه روحی در این کالبد جریان یابد.
ربیعی با تاکید بر اینکه در کشورهای در حال توسعه تجربه نشان داده است که حرکت به سوی نظام اقتصادی بازار آزاد باید یک تور گستره تامینی انجام شود، افزود: اگر غیر از این شود با شکست روبرو خواهد شد.
وی گفت: برخی تحلیل گران حتی یکی ازعوامل جدی انقلاب اسلامی را شکافت طبقاتی ناشی از انفجار درآمد نفت در اوایل دهه ۵۰ میلادی می داند.

وی بیان کرد: برخی از کشورهای آمریکای لاتین علی رغم آنکه نرخ رشدهای خوبی را در دو دهه گذشته ثبت کرده اند و سازوکارهای تامین اجتماعی را تاحدودی گسترش داده اند ولی همچنان تنش هایی را در اجتماع خود دارند که این مسئله نشان می دهد توسعه بدون لحاظ کردن زیرساخت نرم بوده است.
ربیعی تاکید کرد: اجرای سیاست های کاهش و یا حذف یارانه در نیم قرن اخیر در کشورهای جهان با خشونت همراه بوده است و مقاومت هایی را برانگیخته است.

وی ادامه داد: متقابلا نیز میلیاردها دلار ثروت ملت ها از سوی دولت های عوام زده و توده گرا برای جلب آرای توده ها به سوی خود در طرح های آرمان گرایانه و عوام پسندانه نابود شده است.

ربیعی تاکید کرد: اکنون در نقطه ای هستیم که از یک سو در پشت سر خویش تجربه های عظیم سایر ملل و نیز تجربه های سه سال اخیرهدفمندی سازی در کشور را داریم و از سوی دیگر با ضرورت ها و تنگناهای اقتصادی جدی روبرو هستیم که این مسئله بازنگری در طرح هدفمندی را ضروری ساخته است.
وی ادامه داد: به همین دلیل اکنون دیگر نه اجازه خطا داریم و نه فرصتی برای اصلاح بنابراین باید دقیق، صحیح و صریح به اتخاذ تصمیم راهبردی دست بزنیم.

ربیعی بیان کرد: در تدوین و تصویب طرح هدفمندی یارانه ها نه تجربه موفق کشورهای پیشرفته در خصوص حذف جدی اما تدریجی و بلند مدت یارانه انرژی مورد توجه قرار گرفت و نه تجربه کشورهای در حال توسعه در مورد حذف یارانه همراه با پرداخت جبرانی با فقرا لحاظ شد.
وی بیان کرد: حذف یکباره و شتابزده یارانه ها همراه با پرداخت یارانه سراسری به کل جمعیت کشور دو خطای عمده طرح هدفمندی یارانه ها بود که آسیب ها و پیامدهای آن برای جامعه و اقتصاد ایران تا سالها و شاید ده ها سال برجای خواهد ماند.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: تجربه کشورهای غربی نشان می دهد که در برخی از آنها یارانه حامل های انرژی طی دوره مدتی گاه تا پانزده سال به تدریجی حذف شده است.
وی اظهار داشت: تجربه کشورهای در حال توسعه نیز حاکی از آن است که اگر حذف یارانه ها همراه با شناسایی و پرداخت یارانه نقدی صرفا به فقرا باشد و با روستاها و شهرها به گونه ای متفاوت برخورد شود و درآمدهای حاصله صرف گسترش نظام تامین اجتماعی شود و برای برخی بخش های آسیب پذیر تولیدی سیاست های جبرانی ویژه طراحی و اجرا شود سیاست اصلاحات یارانه ای می تواند موفق باشد.
ربیعی تصریح کرد: متاسفانه طرح هدفمندی یارانه ها بدون توجه به تجربه های عظیم کشورها بدون شناسایی گروه های هدف به شیوه شتاب زده تصویب و به اجرا درآمد.

وی در بیان نقاط ضعف این قانون تاکید کرد: یکی از نقاط ضعف جدی این قانون آن بود که نه تنها برای اجرای یک جا و سراسری در کل بخش های اقتصادی و جامعه ایران تصویب شد بلکه فاقد طراحی یک مرحله آزمایشی کوتاه مدت برای درک خطاها و ازمون مشکلات اجرایی و احتمالی آن بود.

وی با بیان اینکه در اجرای این قانون هیچ سازوکار خوداصلاحی طراحی نشده است افزود: اکنون با انبوه خطاها و مشکلات اجرایی در قانون هدفمندی یارانه ها روبرو هستیم که اینها در سه سال اجرا، شناسایی کرده ایم.
ربیعی بیان کرد: دولت یازدهم در شرایط حساسی قرار گرفته است که از یک سو باید نشاط و امید را در جامعه حفاظت و حراست کند و از سوی دیگر باید فکری برای شکاف عظیم هزینه و درآمد دولت کند که هر روز در حال گسترش است.
وی افزود: شکافی که ناشی از اجرای هدفمندی یارانه ها است باعث شده است که برای اجرای آن کارهای زیادی صورت گیرد.

وی ادامه داد: ایجاد کسری بودجه، استقراض از بانک مرکزی و نهایت افزایش نقدینگی از آسیب های اجرای طرح هدفمندی یارانه ها است که بی گمان دود ادامه چنین مسیری به چشم قشرهای آسیب پذیر خواهد رفت.
ربیعی ادامه داد: بدون شناسایی و تفکیک مرحله ای و تدریجی گروه های کم درآمد وحذف تدریجی و مرحله ای گروه های پردرامد تداوم طرح هدفمندی یارانه ها به شکل کنونی امکان پذیر نیست.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: شیوه پرداخت یارانه ها و عدم تناسب منابع و مصارف آن دو معضلی است که از آغاز تصویب و اجرای این قانون مورد نقد بسیاری از کارشناسان اقتصادی قرار گرفته سات.
وی با بیان اینکه منابع یارانه یکی از منابع رانت است افزود: هرجا رانتی وجود داشته باشد افراد و گروه های سودجو وسوسه و تحریک خواهند شد که البته این وسوسه و تحریک محصولی جز فساد نخواهد داشت بنابراین برای پرهیز از گسترش مناسبات فساد آمیز چاره ای جز شناسایی قشرهای نیازمند و گروه های آسیب پذیر در کمال آرامش نداریم.

وزیر کار، رفاه اجتماعی افزود: ما در واقع نه تنها برای پرداخت یارانه نقدی نیازمند گروه های کم درآمد هستیم بلکه اصولا سیاست گذاری در همه حوزه های مربوط به ماموریت های دولت های رفاه مانند حوزه های سلامت، آموزش، تامین اجتماعی و سرمایه گذاری در خدمات اجتماعی نیازمند تدوین نقشه فقر کشور هستیم.
ربیعی بیان کرد: موفقیت در تداوم اجرای طرح هدفمندی یارانه ها مستلزم دو حرکت همزمان است نخست یافتن راه هایی برای شناسایی گروه های کم درامد و نیازمند و دیگری دستیابی به اجماع میان سیاست گذاران ارشد برای خروج اقتصاد ایران از دور باطل افزایش نرخ ارز، که افزایش نرخ تورم و آنگاه افزایش هزینه های دولت را در پی دارد.

وی گفت: در شرایط کنونی که اقتصاد ایران در تنگناهای تحریم های ظالمانه قرار گرفته است تمام عوامل بستگی به نتیجه مذاکرات خارجی و بهبود چشم انداز مناسبات خارجی کشور دارد.
وی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب فوری ترین هدف تشکیل نظام اسلامی را استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی می داند گفت: براین اساس می توان گفت تلاش برای هدفمندکردن واقعی و هدایت اقتصا د ایران به نحوی که چرخه های مولد ناکارآمدی، فقر و تبعیض در آن از بین برود هدفی مقدس، دینی و انقلابی است.