پشت پرده طرح بنزین متانولی

به گزارش پارس به نقل از فارس، چندی پیش در راستای تنوع بخشی به سبد سوخت کشور و همچنین غلبه بر کمبود بنزین با توجه به رشد بی رویه مصرف، اخباری درباره بررسی وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی درباره استفاده از بنزین ترکیب شده با متانول منتشر شد.

با بالا گرفتن مباحث و ابهامات مربوط به به استفاده از بنزین با ترکیب متانول بیش از ۵ درصد و انتشار نامه اعتراضی خودروسازان، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی مستنداتی درباره تجربیات استفاده از این ترکیب و همچنین استفاده چینی ها از بنزین با درصد بالای متانول منتشر کرد.

پمپ های بنزین متانولی در چین

با گذشت چند ماه از طرح پر سر و صدای استفاده از بنزین متانولی و معوق ماندن ناگهانی آن در دولت، مرکز پژوهش های مجلس با انتشار گزارشی (گزارش مرکز پژوهش ها درباره بنزین متانولی) نقاط ضعف و قوت استفاده از این ترکیب الکلی در سبد سوخت کشور را برشمرده و با مقایسه این موارد، استفاده از بنزین متانولی با درصد بالای متانول را منطقی ندانسته است.

در بخشی از مقدمه این گزارش ۴۰ صفحه ای، چنین آمده است:

« … تولید مستقیم بنزین از متانول نیز به عنوان افزودنی به بنزین دارای سابقه تحقیقاتی بسیار زیادی در صنعت خودرو و سوخت دنیا دارد. این ماده به نسبت های مختلف با بنزین اختلاط و در موتورهای اشتعال جرقه ای استفاده شده است. اختلاط متانول با بنزین تا حدی از مونوکسیدکربن و هیدروکربن های نسوخته کم می کند، اما در مقابل اکسیدهای نیتروژن که امکان کاهش آن در موتور به مراتب سخت تر از دو آلاینده دیگر است به شدت افزایش می یابد. همچنین استفاده از متانول در بنزین منجر به مشکلات زیادی در سامانه سوخت رسانی خودرو شده که ممگن است خطرات جدی نظیر نشت بنزین و انفجار آن را به دنبال داشته باشد. علاوه بر این موضوع وجود متانول در بنزین منجر به خوردگی قطعات موتور می شود و آلایندگی و عملکرد موتور و خودرو را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

علاوه بر آثاری که سوخت حاوی متانول بر سیستم سوخت رسانی و موتور خودرو دارد، بخارات ناشی از متانول تأثیرات مخربی بر سیستم تنفسی انسان دارد و می تواند خطرات جدی برای سلامت انسان داشته باشد. لذا اگرچه مزایای متعددی برای سوخت متانول وجود داردف ولی به دلایل عدیده ای کاربرد این نوع سوخت در خودروهای داخل کشور و توزیع گسترده آن منطقی به نظر نمی رسد. »

*پشت پرده طرح پیشنهاد بنزین متانولی

به گزارش فارس استفاده عملی از بنزین متانولی تا کنون تنها در چین و آن هم به واسطه منابع سرشار ذغال سنگ سرشار این کشور و امکان استحصال متان و تولید متانول را در سطح گسترده فراهم می کند، مورد توجه قرار گرفته و جای این پرسش باقی است که طرح استفاده از بنزین متانولی در ایران بر چه مبنایی استوار بوده است.

واقعیت آن است که پشتوانه این طرح نیز به رانت خوراک ارزان قیمت گاز پتروشیمی ها باز می گردد، امروز در ایران تولید متانول به ۵ میلیون تن در سال رسیده است و به دلیل ارزان فروشی خوراک گاز پتروشیمی ها و علاقه سرمایه گذاران بخش خصوصی به استفاده از این رانت کلان ساخت مجتمع هایی با ظرفیت ۱۶ میلیون تن در سال نیز آغاز شده است تا تولید متانول ایران را به ۲۱ میلیون تن در سال برساند.

ارزش متانول تولیدی مجتمع های پتروشیمی حتی از ارزش صادراتی گاز مصرفی آنها نیز کمتر است و حجم تولید متانول در مجتمع های ایرانی به حدی زیاد شده است که تولیدکنندگان ایرانی متانول با یکدیگر در بازارهای جهانی رقابت کرده و باعث کاهش قیمت متانول در بازار جهانی شده اند. در عین حال رقابت این تولیدکنندگان بر سر اجاره کشتی های حمل کننده متانول میزان اجاره این کشتی ها را نیز افزایش داده است.

با این حال به دلیل قیمت ناچیز خوراک گاز، باز هم تولید و صادرات آن برای مجتمع های تولیدکننده سود سرشاری به همراه دارد.

با این وجود به نظر می رسد با اشباع بازار بین المللی متانول، تولیدکنندگان و صاحبان پروژه های نیمه تمام متانولی که حاضر نیستند از این رانت کلان صرف نظر کنند تلاش می کنند بازارهای جدیدی برای تولیدات انبوه خود بیابند و ترکیب ۳۵ درصد متانول با بنزین بازار پایدار و بسیار بزرگی برای آنها ایجاد می کند.

با فرض ترکیب همه بنزین کشور با متانول و ثابت ماندن مصرف بنزین کشور روی روزانه ۷۰ میلیون لیتر سالانه قریب به ۹ میلیارد لیتر متانول در باک خودروهای ایرانی سوزانده می شود تا منفعت آن به سهامداران عمده پتروشیمی های متانولی برسد.

به گزارش فارس، شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دولت قبل تلاش کرد قیمت خوراک گاز را اندکی منطقی تر کند که با مخالفت شدید ذینفعان این حوزه مواجه شد و رایزنی های گسترده این ذینفعان در مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد دولت را بی اثر گذاشت.

در دولت جدید اما سکان هیئت مدیره شرکت ملی پتروشیمی و بیشتر صندلی های هیئت مدیره این شرکت به انجمن های ذینفع صنعت پتروشیمی مانند انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی رسیده است. ذینفعانی که تا پیش از دسترسی به قدرت دولتی، در قامت کارشناس از تصمیم دولت برای منطقی کردن قیمت خوراک گاز به شدت انتقاد می کردند.