کنترل چک‌های برگشتی

به گزارش پارس ، داوود محمدبیگی در گفت وگو با ایسنا، درباره اقدامات بانک مرکزی برای ساماندهی چک و کاهش آمار چک های برگشتی اظهار کرد: بانک مرکزی ساماندهی وضعیت چک را در سه محور ایجاد زیرساخت ها، استانداردها و قوانین و تمرکز صدور چک در بانک مرکزی پیگیری می کند.

وی با اشاره به این که این سه پروژه آغاز شده است گفت: در حوزه قوانین و استانداردسازی با هماهنگی سازمان استاندارد، استانداردهای لازم تعیین شده و اقلام اطلاعاتی لازم در چک ها احصاء شده است.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی با بیان این که طرح و رنگ چک ها یکسان و یکنواخت خواهد شد، اظهار کرد: شیوه نامه مربوط به این امر حداکثر طی ۲۰ روز آینده ابلاغ می شود و پس از آن حدود دو ماه به بانک ها مهلت داده می شود که طرح چک را پیاده سازی کنند و پیش بینی می کنیم که یکسان سازی چک ها از مهر ماه امکان پذیر باشد.

محمدبیگی با بیان این که با این دستورالعمل صدور چک های جدید لازم الاجرا خواهد بود، تاکید کرد: در واقع پس از ابلاغ این دستورالعمل هیچ بانکی اجازه ندارد چک های جدید را خارج از استاندارد ابلاغ کند.

وی با بیان این که با انجام این کار چک را به صورت استاندارد در شبکه بانکی خواهیم داشت، اضافه کرد: استانداردسازی چک زیرساخت لازم برای سامانه چکاوک را فعال می کند و در واقع بدون این استانداردسازی نمی توانیم چک را الکترونیکی کنیم.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی در ادامه به تمرکز در صدور چک اشاره و تصریح کرد: واقعیت این است تا زمانی که چک ها به صورت غیر متمرکز و از طریق شعب صادر می شوند کنترل آن مشکل است و هزینه هایی برای بانک مرکزی در پی دارد.

محمدبیگی با اشاره به این که با متمرکز شدن صدور چک مشخص می شود که چک برای چه فردی و از طریق کدام بانک صادر می شود، افزود: با هماهنگی اداره پست بنا شده تا چک به درب منزل افراد ارسال شود تا آمار مشخصی از هویت افراد در اختیار بانک ها قرار بگیرد.

وی با بیان این که هم اکنون امکان صدور چک در بانک مرکزی وجود دارد، گفت: البته این امر به تدریج انجام می شود و هدف ما استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود در بانک ها و بانک مرکزی است. در طرح جدید چک سعی شده از حداکثر الزامات امنیتی استفاده شود.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی تصریح کرد: در فاز اول امکان شخصی سازی چک در شعب بانک ها فراهم می شود به گونه ای که اطلاعات ثابت مانند نام فرد، شماره ملی، کد شعبه و لوگوی بانک بر روی چک حک می شود و اطلاعات متغییر چک در شعب بانک ها بر روی چک درج می گردد و در فاز دوم بدنبال این هستیم که علاوه بر اعتبار سنجی مشتریان، شخصی سازی چک را نیز بطور متمرکز انجام دهیم.

محمدبیگی با اشاره به راه اندازی سامانه چکاوک گفت: در واقع بانک مرکزی سامانه ای در اختیار بانک ها قرار می دهد که عملا آن ها را از گردش لاشه چک بی نیاز می کند و سرعت پردازش و نقدشوندگی چک ها افزایش می یابد.

وی با بیان این که اقدامات برنامه نویسی و طراحی برای اتصال بانک ها به چکاوک در حال انجام است، اظهار کرد: چکاوک نقطه ارتباطی بانک ها و پردازش چک ها خواهد بود به طوری که مشتری چک را به بانک بستانکار ارائه می دهد و پس از اسکن چک، اطلاعات به صورت دستی وارد سامانه می شود تا در اختیار بانک بستانکار در قرار گیرد سپس حساب کنترل می شود و در صورتی که موجودی در حساب فرد وجود داشت چک پاس شده و نتیجه به بانک بستانکار اعلام می شود.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی ادامه داد: امکان ورود اطلاعات از طریق بارکد دو بعدی نیز وجود دارد اما با توجه به این که همه بانک ها بارکدخوان در اختیار ندارند فعلا امکان ورود اطلاعات به صورت دستی نیز فراهم است.

محمدبیگی با بیان این که تسویه بین بانکی از طریق سامانه ساتنا و همچنین برداشت وجوه و واریز پول به حساب از طریق سامانه پایا انجام می شود، گفت: این دو سامانه اکنون در بانک ها فعال هستند و تمامی پرداخت های پذیرندگان شاپرک از طریق این دو سامانه انجام می شود. سامانه چکاوک نیز از امکانات سامانه های ملی پرداخت استفاده کرده و انسجام و هماهنگی لازم بین این سامانه ها ایجاد خواهد شد.

وی با اشاره به ایجاد سامانه هایی برای مشتریان که امکان استعلام چک را فراهم می کند خاطرنشان کرد: با این اقدام به دنبال افزایش اعتماد مشتری و کلیه افرادی که با چک درگیر هستند، هستیم. به این صورت که استعلام چک با اس. ام. اس، پورتال بانک مرکزی و تلفن بانک از طریق شماره سریال چک امکان پذیر خواهد بود.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی با بیان این که به دنبال بازگرداندن اعتماد به چک هستیم، گفت: در این راستا بانک مرکزی سال گذشته دستورالعمل حساب جاری را ابلاغ کرد که کلیه این موارد در آن آمده است.

محمدبیگی با اشاره به نگاه کلی گرا و سختگیرانه بانک مرکزی در مورد چک خاطرنشان کرد: فردی که از چک استفاده می کند باید مسوولیت آن را به عنوان اوراق بهادار بپذیرد و در این راستا بانک مرکزی به دنبال افزایش ضمانت اجرایی است. در حقیقت راه اندازی این سامانه ها بر اساس دستورالعمل حساب جاری و مصوبه شورای پول و اعتبار آغاز شده است.

وی با بیان این که دستورالعمل ها و بخش نامه های مربوط به چک براساس ضعف های موجود طراحی شده اند، ابراز امیدواری کرد: بخش زیادی از مسائل و مشکلات جامعه با اجرای این سه پروژه برطرف شود.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی با اشاره به این که طبق برنامه زمان بندی دی ماه ۹۲ نسخه اولیه سامانه چکاوک تکمیل می شود، تصریح کرد: دی ماه و بهمن ماه زمان اجرای آزمایشی برای بانک ها است تا چکاوک به صورت عملیاتی کار خود را آغاز کند.

محمدبیگی ابراز امیدواری کرد طی مدت کوتاه این سامانه بتواند اعتماد را به شبکه بانکی بازگرداند.

وی با تاکید بر این که به هیچ عنوان برای افرادی که دارای سابقه چک برگشتی چک جدید صادر نمی شود گفت: پیش بینی می کنیم با این اقدامات وضعیت چک به حالت بهتر و ایده آل تری نزدیک شود.