چرا در ایران هیچ چیزی ارزان نمی‌شود

به گزارش پارس به نقل از ایسنا: اینها نشان از پدیده و مدل رفتاری مردمی به نام چسبندگی قیمت به سمت بالا حکایت دارد. در این حالت وقتی کالا یا خدماتی به هر دلیل گران شد مردم از ترس گران تر شدن آن برای خریدش هجوم می برند و باعث کمبود و گرانی بیشتر آن می شوند دوم اگر عوامل گرانی آن خدمت یا کالا هم رفع شد بازار در برابر ارزان شدنش مقاومت می کند!

در طی ماه ها و هفته هایی که قیمت دلار بالا می رفت، قیمت کالاهای مصرفی روزانه تغییر می کرد و بر اساس قیمت لحظه ای دلار فروشندگان قیمت ها را افزایش می دادند و اینکه شما اینها را با چه قیمتی وارد کرده ای که الان اینقدر می فروشی یا مثلا این کالا ساخت داخل است هم اصولا جوابی نداشت.

به طور معمول در بازارهای رقابتی افزایش قیمت باعث کاهش تقاضا می شود و یا اگر عوامل گرانی تولید آن خدمت یا کالا رفع یا تعدیل شد قیمتش کاهش می یابد. نمونه این مسئله در عربستان اتفاق افتاد. وقتی که گوشت مرغ در عربستان تا حدود ۴۰ درصد گران شد، با تحریم مردم عربستان دولت وارد عمل شد و قیمت ها را کاهش داد. عکس العمل مردم عربستان تحریم خرید گوشت مرغ با شعار « نخریم نخریم تا بگندد» بود. دولت عربستان برای حمایت از تولیدکننده های مرغ عربستان وارد عمل شده زیرا با تحریم خود خواسته مردم این واحدها ورشکست می شدند.

در اقتصادی مانند ایران، ارزش اسمی پول رسمی کشور با ارزش واقعی آن فرق می کند که دلیلش دستکاری های دستوری یا سیاسی دولت هاست. یا بی جهت بالاست یا وقتی شروع به کاهش می کند مردم دیگر اعتمادی آن ندارند.

افزایش خرید در زمان گرانی عادت بسیار مخربی است که ایرانیان دارند شاید مردم و مسئولان نمی دانند چگونه به گرانی دامن می زنند.

نمونه اش همین چند وقت پیش که معاون وزیر از مصوبه ای در دولت خبر داد و گفت که دیگر ارز مرجع به واردات کالاهای اساسی اختصاص نمی دهند. کمی بعد قیمت گوشت و روغن افزایش زیادی پیدا کرد و مردم برای خرید آن هجوم بردند کمی بعد نیز گفتند که خبر اشتباه بوده است.

اما چه اتفاقی می افتد؟ عدم اختصاص ارز مرجع به کالاهای اساسی، تقاضای ارز را در بازار غیررسمی و در نتیجه قیمت ارز را بالا می برد. تا قبل از انتخابات بازار ارز در انتظار اعلام نتایج در ثبات نسبی به سر می برد و برای پایین نگه داشتن تقاضای ارز در همین مدت خبر پخش و سریع تکذیب شد تا قیمت ارز نوسان زیادی نکند.

از سوی دیگر نیز قرار است به خاطر تحریم مقدار زیادی دارو و غذا به صورت تهاتری وارد شود. اصولا ارزی وارد و بعد تخصیص داده نمی شود که بوسیله آن نیازهای ریالی دولت حاصل از فروش ارز تامین شود بنابراین این بار از پدیده چسبندگی قیمت برای افزایش قیمت کالا و کسب درآمد مورد نیاز ریالی استفاده می شود.

با پخش این خبر قیمت کالایی که قبلا با ارز ۱۲۲۶ تومانی وارد شده است بالا رفت و کلی هم سود نصیب دلال و مباشرین وزارت بازرگانی می کنند، و سپس با تکذیب آن جلوی هجوم به بازار ارز و افزایش قیمت آن را می گیرند ولی پدیده چسبندگی نمی گذارد قیمت ها کاهش چشمگیری پیدا کند بنابراین مواد غذایی تهاتری هم با قیمت جدید فروخته خواهد شد.

حالا نیز بعد از تکذیب ها و تاییدها، دولت احمدی نژاد در روزهای پایانی فعالیت خود با صدور بخشنامه ای رسماَ از ارز مرجع فاصله گرفت. بدین ترتیب بهای ارز بر مبنای" نظام شناور" تعیین می شود که به گفته کارشناسان افزایش قیمت کالاهای اساسی و دارو در پی خواهد داشت.

دولت در بخشنامه ای جدید اعلام کرد که از این پس ارز مرجع به کالاهای اساسی و دارو تعلق نخواهد گرفت و بدین ترتیب بهای ارز همان قیمتی خواهد بود که در لایحه بودجه سال ۹۲ منظور شده است.