نرخ ارز مطلوب برای تولید

پارس به نقل از دنیای اقتصاد- در حالی کاهش و افزایش نرخ ارز بیشتر از جنبه تورم و هزینه های زندگی مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرد که تاثیر این مقوله بر هزینه های تولید نیز مهم و درخور توجه است. بعد از برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و افزایش خوش بینی ها نسبت به چشم انداز سیاسی و اقتصادی کشور، بازار ارز با سیر نزولی قیمت ها روبه رو شد. کاهش قیمت ها در بازار در حالی بود که یک گروه از تولیدکنندگان صادرات گرا، کاهش نرخ ارز را به نفع خود در کوتاه مدت نمی دیدند و گروه دیگر که نیازمند واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی هستند، آن را مساوی با کاهش هزینه های تولید و بازدهی مطلوب ارزیابی می کردند. اینکه چه قیمت ارزی برای تولید مطلوبیت دارد، سوالی است که « دنیای اقتصاد» در گفت وگو با فعالان اقتصادی آن را بررسی کرده است. به گفته فعالان اقتصادی، نرخ دقیقی را در مورد ارز نمی توان اعلام کرد؛ اما ثبات قیمت ها در بازار و عدم نوسان های شدید در قیمت ها، مهم ترین پارامتر برای تولیدکنندگان به منظور برنامه ریزی در تولید است.
در گفت وگوی « دنیای اقتصاد» با فعالان اقتصادی تحلیل شد
بررسی قیمت مطلوب ارز برای تولید
گروه صنعت و معدن- « هر دلار ۲۰۰۰،۳۰۰۰،۴۰۰۰ تومان و… » ، کدام قیمت مطلوب تولید است؟ به دنبال افزایش خوشبینی ها به بهبود اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور بعد از برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، قیمت ارز در بازار با شیب نزولی همراه شد، به طوری که قیمت هر دلار آمریکا از ۳۶۰۰ تومان در روزهای قبل از انتخابات به قیمت هایی چون ۲۹۵۰ تومان نیز نزول کرد. شیب نزولی قیمت دلار اما بعد از چند روز، بار دیگر روند صعودی گرفت و هم اکنون بین ۳۳۰۰ تا ۳۴۰۰ تومان در نوسان است. در این میان، برخی مسوولان دولتی در حوزه اقتصاد بر سیاسی بودن جریان قیمت ها تاکید داشته و معتقدند: « بازار ارز تحت تاثیر فشارهای سیاسی است که با تعدیل شدن آن، بازار به سمت کاهش قیمت ها می رود. » به گفته برخی کارشناسان، با تغییر دولت تا یک ماه آینده و افزایش امید به بهبود فضای کسب و کار، کاهش قیمت دلار در بازار و افزایش ارزش پول ملی در آینده محتمل است. این موضوع اگر چه می تواند برای بسیاری از تولیدکنندگان که نیازمند تامین ارز با قیمت پایین هستند، مثبت باشد، اما برخی کاهش شدید قیمت های ارز را به ضرر تولیدکنندگان صادرات گرا می دانند. اینکه قیمت مطلوب ارز برای تولید چیست، محور گفت و گوی « دنیای اقتصاد» با فعالان اقتصادی است.
ثبات قیمت ها، اولویت تولید
موسی غنی نژاد، اقتصاددان و استاد دانشگاه با بیان اینکه قیمت مطلوب ارز قیمتی است که بازار آن را تعیین می کند، گفت: بالا بودن قیمت ارز در بازار علامتی از کمیابی منابع ارزی است، اما آنچه برای بخش تولید کشور مهم است ثبات قیمت ها است.
وی با بیان اینکه در صورت کاهش قیمت ارز و نزدیک شدن آن به قیمت فعلی ارز مبادله ای، تولیدکنندگانی که به صادرات رو آورده اند، دچار مشکل می شوند، گفت: قیمت دقیقی را در مورد ارز نمی توان اعلام کرد، اما ثبات قیمت ها در بازار و عدم نوسان های شدید در قیمت ها، مهم ترین پارامتر برای تولیدکنندگان به منظور برنامه ریزی در تولید است.
بررسی سهم واردات در تولید
حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا نیز در مورد قیمت مطلوب برای تولید و اینکه آیا با کاهش شدید قیمت ارز، تولید صادرات گرا متضرر می شود؟ گفت: این سوال بسیار پیچیده است و از جوانب مختلفی باید بررسی شود. وی با بیان اینکه باید مشخص شود که چه میزان از تولید صادرات گرا به واردات مواد اولیه وابسته است، گفت: وابستگی صنایع کشور به واردات مواد اولیه یکسان نیست، ممکن است صنایعی که بیش از بقیه به واردات وابسته اند، از بابت افزایش قیمت ارز، با افزایش هزینه تولید روبه رو شده و امکان رقابت پذیری خود را از دست بدهند.
راغفر با بیان اینکه سهم تولید صادرات گرا از کل تولید کشور نیز باید مشخص شود، گفت: صادرکنندگان پیش از این موظف بودند که ارز حاصل از صادرات کالا را به کشور (به رغم اینکه در اختیار دولت هم قرار ندهد) وارد کنند. ورود این منابع ارزی عملا روی قیمت ارز تاثیرگذار بود، اما هم اکنون با افزایش محدودیت در مبادلات پولی، کالا به جای ارز وارد کشور می شود.
قیمت های کنونی بالا است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هم اکنون قیمت ارز بسیار بالا است، در مورد زمین خوردن تولید صادرات گرا با کاهش قیمت ارز، گفت: این منطق غلطی است که عده ای همه مسائل کشور را از دریچه صادرات ببینند. بخش تولید هم اکنون نیازمند تامین ماشین آلات، مواد اولیه و کالاهای واسطه ای است؛ بنابراین برای ادامه حیات با توجه به نیازهای وارداتی باید از مزیت نسبی برخوردار باشد.
راغفر با بیان اینکه اگر هزینه تولید بالا باشد، امکان رقابت با تولیدکننده خارجی وجود ندارد، گفت: در حال حاضر کشور چین ارزش پول ملی اش را ثابت نگه داشته تا کالاهای صادراتی اش با قیمت ارزان تری عرضه شود. وی با اشاره به ضرورت احیای تولید در داخل کشور گفت: در شرایط کنونی باید با تدوین سیاست های درست ارزی، تولید داخلی را ارتقا دهیم و بعد به فکر صادرات باشیم.
استاد دانشگاه الزهرا با بیان اینکه در حال حاضر سهم اصلی صادرات کشور را محصولات پتروشیمی در بر می گیرند، گفت: در حالی که صنعت پتروشیمی بیشتر از آنکه کاربر باشد، سرمایه بر است.
تعیین قیمت متناسب با نیازها
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط کنونی، چه قیمت ارزی را مناسب برای تولید می دانید؟ گفت: یک فرمول یکسان برای قیمت ارز نمی توان در نظر گرفت که قابل تعمیم به همه صنایع باشد؛ اما قیمت ارز در درجه اول باید متناسب با نیازهای تولید تعیین شود. در کنار نیازهای تولیدکننده داخلی، دولت باید مشوق ها و حمایت هایی را نیز در نظر بگیرد. وی یکی از اقدامات حمایتی دولت را کمک برای ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه به منظور ارتقای کیفیت محصولات دانست و گفت: در همه کشورهای صنعتی، دولت ها با تخصیص یارانه به بخش های تحقیق و توسعه، هزینه تولید در بنگاه ها را کاهش می دهند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه با توجه به نیازهای متفاوت صنایع مختلف، دولت می تواند حمایت های متفاوتی را نیز برای هر صنعت در نظر بگیرد، گفت: در شرایط کنونی به نظر من اعلام اینکه ارز باید در چه محدوده قیمتی باشد، منطق اقتصادی ندارد. در واقع نباید مشکلات بخش تولید را صرفا به نحوه قیمت گذاری تقلیل داد، بلکه باید به پارامترهای دیگری نیز توجه داشت.
عدم تناسب قیمت ارز، تورم و قدرت خرید
آرمان خالقی، عضو کارگروه حمایت از تولید ملی و عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز با بیان اینکه قیمت ارز و محدوده مناسب آن یک مساله چند وجهی است، گفت: در حال حاضر تولیدکنندگان خود را با قیمت های کنونی وفق داده اند، اما به دلیل نوسانات گذشته قیمت ارز و افزایش هزینه تمام شده کالاها، قدرت خرید مردم کاهش یافته است.
وی افزود: در حال حاضر تولیدکنندگان کالاهای اساسی فروش دارند، اما تولیدکنندگان کالاهای لوکس به دلیل افزایش هزینه ها و کاهش قدرت خرید مردم، ظرفیت تولید را کاهش داده اند. خالقی با بیان اینکه افزایش هزینه ها و تورم فعلی تناسبی با درآمد ندارد، گفت: تولیدکننده باید بداند که با افزایش قیمت ارز و فشار تورمی، مصرف کننده همچنان می تواند کالاهایش را بخرد. این تناسب هنوز درست نشده است و تولیدکنندگان را دچار مشکل می کند.