مالیات بر سپرده منتفی است

پارس به نقل از دنیای اقتصاد- رییس کل بانک مرکزی برخی زمزمه ها مبنی بر « اعمال مالیات ۲۰ درصدی بر حساب های بانکی» را رد کرد و گفت: « این موضوع از اساس کذب است و هیچ برنامه ای برای دریافت مالیات از سوی بانک مرکزی و نظام بانکی وجود ندارد. » چندی پیش یک روزنامه فرانسوی مدعی شد که بانک مرکزی ایران قرار است مالیات ۲۰ درصدی بر حساب های بانکی وضع کند و حکم دریافت مالیات از حساب سپرده گذاران بانک های ایران، با امضای رییس بانک مرکزی ایران تصویب شده است؛ اما محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی به سپرده گذاران اطمینان داده است که « هیچ گونه مالیات از سپرده گذاران در خصوص حساب های بانکی دریافت نشود و این نوع شایعه ها در شرایط کنونی در راستای فضا سازی بیشتر علیه ایران است؛ در حالی که این اقدامات هیچ نتیجه ای ندارد. » معاون نظارتی بانک مرکزی نیز در این باره می گوید که « به نظر می رسد کسانی که به این شایعات دامن می زنند مقاصدی سیاسی دارند؛ چرا که انتشار این شایعات در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران نشانه برنامه ریزی برخی گروه های سیاسی اپوزیسیون برای ایجاد التهاب در بازارهای مالی ایران است تا مردم را تشویق به خارج کردن سرمایه های خود از بانک ها کنند. »
از سوی رییس کل بانک مرکزی صورت گرفت
تکذیب دریافت مالیات از سپرده گذاران
گروه بازار پول- رییس کل بانک مرکزی با رد خبر یک روزنامه فرانسوی مبنی بر « اعمال مالیات ۲۰ درصدی بر حساب های بانکی» عنوان کرد که « این موضوع از اساس کذب است و هیچ برنامه ای برای دریافت مالیات از سوی بانک مرکزی و نظام بانکی وجود ندارد. » هفته قبل روزنامه اقتصادی « لزاکو» مدعی شده بود که بانک مرکزی قرار است مالیات ۲۰ درصدی بر حساب های بانکی قرار دهد.
به نوشته این روزنامه فرانسوی، حکم دریافت مالیات ۲۰ درصدی از حساب سپرده گذاران بانک های ایران، با امضای رییس بانک مرکزی و در آوریل ۲۰۱۳ میلادی (اواخر فروردین ماه امسال) تصویب شده است.
براساس سندی که این روزنامه به شماره ۱۵۳۱۲۰۸/۹۲ منتشر کرده؛ ایران در واقع سیاست اقتصاد جنگ را در پیش گرفته است؛ چرا که متاثر از تحریم ها دستخوش هزینه بالایی شده است، اما محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی به سپرده گذاران اطمینان داده است که « هیچ گونه مالیات از سپرده گذاران در خصوص حساب های بانکی دریافت نشود. » به گفته وی « این نوع شایعه ها در شرایط کنونی در راستای فضا سازی بیشتر علیه ایران است؛ در حالی که این اقدامات هیچ نتیجه ای ندارد.
ریشه شایعه
اخذ مالیات ۲۰ درصدی از سود سپرده به نظر می رسد تحریف یک خبری است که چندی پیش از سوی مسوولان سازمان امور مالیاتی منتشر شد. دولا قصد دارد لایحه جامع مالیاتی را با هدف شفاف سازی و گسترش پایه های مالیاتی به مجلس تقدیم کند.
در این طرح تلاش شده از ۳ پایه اصلی، مالیات دریافت شود. پایه درآمد، مصرف و ثروت. در گذشته بزرگ ترین مشکل، فشار نظام مالیاتی روی پایه درآمد بوده است؛ یعنی پایه های مصرف و ثروت در نظام مالیات ستانی، نظام قوی ای نبوده است.
جهت برطرف کردن این مشکلات، پیش بینی هایی در قانون جدید مالیات های مستقیم صورت پذیرفته و منابع مختلف مالیاتی برای محور مالیات بر ثروت چند منبع در نظر گرفته شده که عملیاتی شود که عمدتا درخصوص بخش ثروت غیرمولد مطرح می شود.
در بحث مالیات بر مصرف، در واقع مصرف کالاهایی که فرآیند تولید آنها مشکلات زیست محیطی، ایجاد می کند، در چارچوب مالیات های سبز و زیست محیطی قرار می گیرند. حلقه مفقوده ای که در نظام مالیاتی به دلیل نبود نظام یکپارچه مالیاتی وجود دارد، بحث مالیات بر مجموع درآمد است، که در اصلاحیه جدید به عنوان منبع مالیاتی جدید مطرح شده است. یکی از بخش هایی که پیش بینی شده مشمول مالیات شود نرخ سود سپرده ها است اما رقم واقعی نرخ مالیات پیشنهادی چه میزان است؟
هفته گذشته، وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت و گو با هفته نامه « تجارت فردا» در این مورد توضیحاتی داده بود.
به گفته شمس الدین حسینی « در لایحه اصلاح قانون مالیات ها، بحث مالیات بر ثروت پیش بینی شده که در آن برای مالیات بر سپرده ها نرخ نیم درصد پیشنهاد شده است. »
به گفته حسینی، « آنچه قبلا از سوی سازمان امور مالیاتی پیشنهاد شده بود در قالب طرح جامع مالیاتی بوده که باید به تایید مجلس نیز برسد. »
وی با رد شایعه دریافت نرخ های بالای مالیات بر سپرده های بانکی گفت: « اصلا چنین ارقامی در کار نبوده و طرح جامع مالیاتی به دنبال شفاف سازی است. » وی افزود: « در لایحه اصلاح قانون مالیات ها، بحث مالیات بر ثروت پیش بینی شده که در آن برای مالیات بر سپرده ها نرخ نیم درصد پیشنهاد شده است. » وی گفت: « این نرخ بسیار اندک نیز مشروط به تصویب مجلس است و تا زمانی که تصویب نشود امکان دریافت همین نرخ بسیار اندک هم وجود ندارد. » ضمن اینکه « بررسی این لایحه در مجلس فرآیند زمانبری دارد. »
بانک مرکزی موافق است؟
سال گذشته، علی عسگری رییس سازمان امور مالیاتی کشور، در یک کنفرانس مطبوعاتی جزئیاتی از طرح دولت برای اصلاح ساختار مالیات ها در کشور را تشریح کرد. او در بخشی از صحبت های خود، به لایحه جامع امور مالیاتی اشاره کرد که بخشی از طرح « تحول اقتصادی» است و بر اساس یکی از بندهای آن، دولت از محل سپرده های بانکی نیز درآمد خواهد داشت. این موضوع در همان زمان نگرانی هایی در بین سپرده گذاران بانکی ایجاد کرد؛ اما بانک مرکزی به سرعت وارد شد و موضوع را تا بررسی و تصویب نهایی آن در مجلس منتفی اعلام کرد.
اصل ماجرای دریافت مالیات از سپرده های بانکی به تحولات صورت گرفته در دو قانون مالیاتی باز می گردد. در قانون کنونی مالیات های مستقیم، کلیه سود سپرده های بانکی از مالیات معاف است، اما براساس لایحه جدید که در آن « پایه مالیات بر درآمد» اضافه شده، « هر کس از هر محلی درآمد کسب کند باید مالیات پرداخت کند. » به گفته رییس سازمان امور مالیاتی، این تصمیم در راستای کاهش وابستگی بودجه عمومی دولت به درآمدهای نفتی بوده است.
برخی کارشناسان پیش بینی می کنند دست کم ۵۰ درصد از درآمد سالانه دولت از محل فروش نفت خام تامین می شود و در سال های اخیر میزان وابستگی دولت به درآمدهای نفتی بیشتر شده است.
مسوولان دولتی البته این ادعا را رد می کنند. دست کم ۴۰ درصد از فعالیت های اقتصادی ایران زیرزمینی است و دولت نتوانسته از آنها مالیات قانونی را مطالبه کند. با این حال بانک مرکزی نیز (به عنوان متولی اجرای سیاست های پولی) فعلا واکنشی در مورد روی آوردن دولت به دریافت مالیات از سود سپرده های بانکی مردم به بهانه « شفافیت اقتصادی» نداشته است. گرچه شنیده می شود نظام بانکی با این موضوع مخالفت دارد.
رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور در این باره گفته است: « بیش از ۴۰ درصد فعالیت های اقتصادی کشور مالیات پرداخت نمی کنند که این امر شامل فعالیت های غیررسمی و فعالیت های معاف از مالیات است و براساس آمار، ۲۱ درصد از فعالیت های اقتصادی کشور غیررسمی است که این فعالیت ها به دو گروه سیاه و خاکستری تقسیم بندی می شوند. »
به گفته وی « فرار مالیاتی و اقتصاد زیرزمینی پدیده ساختاری اقتصاد ایران است و در هیچ زمانی این رقم از ۲۰ درصد کمتر نبوده است. ضمن اینکه حدود ۲۰ درصد از سایر فعالیت های اقتصادی کشور نیز از پرداخت مالیات معاف هستند و برهمین اساس بیش از ۴۰ درصد تامین کنندگان تولید ناخالص داخلی کشور مالیات پرداخت نمی کنند. »
دلیل این شایعات چیست؟
با اینکه هم وزارت امور اقتصادی و دارایی و هم بانک مرکزی هر گونه برنامه ریزی برای دریافت سود از سپرده های بانکی را در بازه زمانی کوتاه مدت، تکذیب کرده اند؛ اما باید پرسید در شرایطی که این موضوع حتی جنبه قانونی ندارد؛ دلیل این شایعات چیست؟ معاون نظارتی بانک مرکزی در پاسخ به این سوال می گوید که « بانک مرکزی در این مورد هیچ برنامه ای ندارد، اما به نظر می رسد کسانی که به این شایعات دامن می زنند مقاصدی سیاسی دارند. »
ابراهیم درویشی با بیان اینکه اساسا چنین برنامه ای در بانک مرکزی وجود ندارد، افزود: « انتشار این شایعات در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران نشانه برنامه ریزی برخی گروه های سیاسی اپوزیسیون برای ایجاد التهاب در بازارهای مالی ایران است تا مردم را تشویق به خارج کردن سرمایه های خود از بانک ها کنند؛ حال آنکه بانک مرکزی فعلا هیچ برنامه ای برای دریافت مالیات از سپرده های بانکی ندارد. » وی اضافه کرد: « هدف اول مسوولان بانکی جلب اعتماد سپرده گذاران است و در این رابطه اقدامی خلاف منافع آنان نخواهند کرد. »