کارخانه‌های لبنی گرانفروشی و کم فروشی می‌کنند

اوضاع نابسامان بازار لبنیات موضوع گفت‌وگوی ویژه خبری شنبه 10 آذر ماه بود که با حضور رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی کشور و سید احمد مقدسی رئیس انجمن صنعتی گاوداران ایران برگزار شد.

در ابتدای برنامه محمدرضا کلامی مدیر کل اقتصادی وزارت صمت در تماس تلفنی در خصوص افزایش قیمت لبنیات گفت: قیمت نهاده‌ها در سال گذشته با ارز رسمی 3200 تومان تامین می‌شده که در حال حاضر نرخ ارز تامین این کالا به 4200 هزار تومان رسیده است.

کلامی افزود: نهاده‌های دام و طیور بر مبنای ارز 4200 در قیاس با قبل، رشد قیمت داشته اند. مرحله تامین و پرداخت ارز، ترخیص تا مرحله رسیدن به دست دامدار، کاملا مورد رصد و پایش قرار می‌گیرد و بر اساس نرخ مصوبی که بر مبنای 4200 تعیین می‌شود در واقع حمایتی ندارد.

وی گفت: شیری که در سال های گذشته عرضه می‌شد، نرخ مصوب 1440 داشته است و در بازار رقابتی با نرخ‌های پایین تر عرضه شده و خرید و فروش اتفاق می‌افتاد. امسال برمبنای افزایش نرخ نهاده بهای تمام شده شیر نسبت به آن عدد مصوب افزایش پیدا کرده است. افزایش نرخ ارز باعث می‌شود که محصولات صادراتی ما از جمله شیرخشک و فرآورده‌های لبنی توجیه خروج از کشور پیدا کند.

مدیر کل اقتصادی وزارت صمت در خصوص قیمت تمام شده شیر بیان کرد: براساس آخرین مصوبه‌ای که سازمان حمایت با همکاری وزارت جهاد کشاورزی برآورد کردند و در تنظیم بازار ارائه شد، نرخ شیر دوهزار تومان تعیین شد.

باکری دبیر انجمن صنایع لبنی مهمان برنامه در ادامه گفت‌گو درباره قیمت حال حاضر شیر بیان کرد: در حال حاضر شیر خام در استان ها و کارخانه‌های مختلف با نرخ‌های عرضه و تقاضا، متفاوت خریداری می‌شود. آنچه در بخش صنایع بزرگ که در واقع 70 درصد تامین محصولات لبنی بازار را برعهده دارند، خریداری می‌شود؛ از 2200 تا 2400 تومان است که شامل نرخ پایه خرید به علاوه مزایا و پاداش‌هایی است که به بار میکروبی داده می‌شود.

وی تصریح کرد: براساس بررسی‌های سازمان حمایت، آنچه دامداران به عنوان بهای تمام شده خود مطرح می‌کردند، و مذاکراتی که سازمان حمایت با دامداران داشته است، نرخ توافق 2000 تومان تعیین شده است.

سید احمد مقدسی رئیس انحمن صنفی گاوداری در ادامه گفت‌وگو درباره قیمت‌های مطرح شده گفت: این قیمت‌ها با احتساب جوایز بهداشتی است.

باکری تاکید کرد: تا خرداد ماه امسال هیچ کمبودی وجود نداشته است و شیر خام مصرفی کالاهای سفره مردم و شیر مورد نیاز صادرات تامین می‌شده است. در سه ماهه بهار، دوهزار و 250 تن هم شیر خشک صادر شده است. پس از تغییر و تحولات ارز که در تیرماه اتفاق افتاد به طرز باورنکردنی در واقع روند دریافت شیرخام معکوس شد که در خصوص آن هنورز نتوانسته‌ایم به تحلیل عاقلانه‌ای در این مسئله برسیم.

رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی با اشاره به اینکه هر چه ستاد تنظیم بازار در ابلاغ قیمت تاخیر کند ناهماهنگی‌های بازار همچنان ادامه پیدا می‌کند، ادامه داد: شرکت‌های لبنی گران فروشی نمی‌کنند، زیرا قیمت تمام شده بالا رفته است.

وی با بیان اینکه دستگاه‌های دولتی برای خود خط کش ترسیم کرده و براساس آن شرکت‌ها را جریمه می‌کنند اظهار کرد: ما هیچ گونه نقشی در بحث قیمت گذاری نداریم، کم فروشی تخلف است و با هر کارخانه‌ای که مرتکب کم فروشی شود باید برخورد قانونی کرد از سوی دیگر، دست بردن در کیفیت کالا تخلف محسوب می‌شود و هیچ کارخانه‌ای مجاز به تغییر فرمولاسیون خود نیست.

باکری با اشاره به اینکه وقتی که قیمت مصوب اعلام شود کارخانجات آن را رعایت می‌کنند گفت: پس از بروز بحران در کشور به لحاظ ارز آوری و برهم خوردن قیمت فرآورده، هیچ کالایی را در کشور نمی‌توان یافت که بهای تمام شده آن متورم نشده باشد، به لحاظ تولید محصولات سفره خانوار ۲۰ درصد کسری دریافت شیر خام داریم، از شیر خشک در سوسیس، کالباس، بستنی و ماست استفاده می‌شود.

دبیر انجمن صنایع لبنی با اشاره به اینکه تا زمانی که قیمت‌ها ابلاغ نشود وضعیت کما فی السابق ادامه پیدا می‌کند افزود: بهای تمام شده کالا توسط دستورالعمل‌ها مشخص می‌شود به طوری که سازمان حمایت ابلاغ کننده دستورالعمل‌ها است و باید بهای تمام شده کالا را بررسی و بعد قیمت را ابلاغ کند.

سید یاسر رایگانی سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی با اشاره به اینکه پرونده تخلف گران فروشی ۲۲ شرکت لبنی در شعب سازمان تعزیرات حکومتی سراسر کشور تشکیل شده است به طوری که این شرکت‌ها ۸۲۹ میلیارد ریال جریمه شده اند خاطرنشان کرد: با پدیده کم فروشی در محصولات لبنی روبرو هستیم، یک پرونده با جریمه ۲۹ میلیارد ریال به مرحله اجرای حکم رسیده است، البته در حال رسیدگی به پرونده ۷ شرکت دیگر هستیم.

محمدرضا کلامی مدیر کل اقتصادی وزارت صمت با اشاره به اینکه شاهد کم فروشی بی سابقه در بحث لبنیات هستیم افزود: ما منتظر اعلام نظر سازمان حمایت در رابطه با قیمت‌ها هستیم. در شرایط فعلی مصرف کننده داخلی و کارخانجات متضرر شده اند و ارز آوری صادرات کاهش یافته است.

مقدسی با اشاره به اینکه شیر خشک تولید شده چربی ندارد افزود: ۲۵ تا ۳۰ درصد شیر کشور برای مصارف صنعتی خشک می‌شود، اگر در شیر خشک کمبود داشته باشیم آن را وارد می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد : از تیر ماه تاکنون، ماهانه 2 هزار و 500 تا 3 هزار تن جذب صنایع شیر خشک کشور می شود و به عبارتی رابطه تولید کنندگان شیر با تولید کنندگان شیر خشک مستقیم شده است.

مدیرکل اقتصادی وزارت صمت تصریح کرد: قیمت نهاده ها از 3 هزار و 200 تومان در سال گذشته به 4 هزار و 200 تومان در سال جاری افزایش یافته که بخشی از افزایش قیمت فرآورده های لبنی مرتبط با آن است.

کلامی با اشاره به اینکه افزایش هزینه های حمل و نقل هم از جمله عوامل بالا رفتن قیمت محصولات لبنی است اظهار کرد: متأسفانه با سربازان اقتصادی کشور خوب رفتار نمی کنیم.

باکری تاکید کرد: تا خرداد ماه امسال هیچ کمبودی وجود نداشته و شیر خام مصرفی کالاهای سفره مردم و شیر مورد نیاز صادرات تامین می‌شده است. در سه ماهه بهار، دوهزار و 250 تن هم شیر خشک صادر شده است. پس از تغییر و تحولات ارز که در تیرماه اتفاق افتاد به طرز باورنکردنی در واقع روند دریافت شیرخام معکوس شد که درخصوص آن هنورز نتوانسته‌ایم به تحلیل عاقلانه‌ای در این مسئله برسیم. از اواخر مهرماه دریافت مجددا افزایش یافت و امروز کسری حدود 20 درصد است. 

مقدسی ادامه داد: در خصوص شیر در 8 ماهه اول امسال نسبت به 8 ماهه اول سال 96 ما نه تنها کاهش نداشتیم که حتی افزایش هم داشتیم که میانگین کشوری آن حدود 5.7 درصد است. قبلا کارخانه‌های لبنی شیر را از دامدار خریداری می‌کردند، به صورت کارمزدی به صنایع شیرخشک کشور می‌دادند و آنها هم به صورت کارمزدی چربی و شیرخشک آن را می‌گرفتند. 

رئیس انجمن صنفی گاوداران افزود: از تیرماه رابطه دامدار با کارخانه شیرخشک به طور مستقیم است و روزانه حدود 2500 تا 300 تن شیرخام کشور، جذب صنایع شیرخشک می‌شود. ما در 4 سال گذشته که قیمت شیر 1440 تومان مصوب شد، هیچگاه در طول این مدت اجرایی نشد. 

وی درخصوص این ادعا که در حال حاضر ما 20 درصد کاهش ظرفیت داریم، اظهار کرد: شیر کافی موجود است، اما مسئله این است که برخی واسطه‌ها در تلاش هستندند تا شیرخشک را خود خردیداری کرده و به کارخانه‌ها عرضه کنند. در جلساتی که وزارت صمت و صنایع لبنی داشتند، صادرات شیرخشک از اوایل شهریورماه ممنوع شده است. 

باکری تصریح کرد: در سال گذشته صنایع شیرخشک روزانه 5هزار تن صادرات شیرخام دریافت می‌کردند که در حال حاضر بر اساس بررسی‌های سازمان حمایت مشخص شده است که حداکثر 2500 تن شیر ورودی کارخانه‌شیرخشک است یعنی 50 درصد دریافت شیرخام واحدهای شیرخشک کاهش دارد. 

دبیر انجمن صنایع لبنی افزود: صادراتی که ما در سال گذشته داشتیم حدود 465 هزار تن، در آبان ماه سال جاری 10 هزار تن و مهرماه 11 هزار تن محصولات لبنی بوده است که معادل 32 درصد کاهش صادرات است. 

مقدسی ادامه داد: در حال حاضر د راستان‌های مرزی کشور کارخانه‌های کوچکی که تاکنون با 4 الی 5 تن ظرفیت فعالیت می‌کردند تا مرز 200 تن ارتقا یافته‌اند و این به معنای افزایش صادرات است.