ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺭﺯ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ

ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺴــﻜﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺛﺒﺎﺕ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻮﺭﻡ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﺟﻬﺶ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎﻥ ﺧﺮﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺍﻣﻦ ﻣﻰﺯﻧﺪ. ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﻻﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﻻﻫﺎﻯ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﺧﺮﻳــﺪ ﺁﻥ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵ ﭘﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺒــﺎﻝ ﺗﻮﺭﻡ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴــﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﻗﻴﻤــﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﻠﻚ ﺩﺭ ﻃﻰ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣــﺪﺕ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﻴــﭻ ﻛﺎﺭ ﻣﻔﻴــﺪ ﻭ ﺳــﺎﺯﻧﺪﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺛﺮﻭﺕﻫــﺎﻯ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ ﺭﺳــﻴﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﭼﺮﺍﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﻣﺴــﻜﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻋﻤﺪﻩ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻻﻳﻰ ﻣﺼﺮﻓﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺣﺘﻜﺎﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵ ﺛﺮﻭﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻜﺎﻫﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﻳﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺍﻯ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺁﻥ ﺿﺮﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﺳﺆﺍﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻳﻢ.

ﭼﺮﺍ ﻣﺴﻜﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﮔﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟

ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﻣﺴﻜﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻧﻔﺘﻰ ﻳﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻧﻔﺖ، ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷــﻮﻧﺪ. ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺟــﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿــﺎﻯ ﻛﺎﺫﺏ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳــﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳــﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺩﻓﻌﻰ ﺍﺳــﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺍﺧﻠــﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﻫﻨﺪ، ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﻭﺍﺳــﻄﻪ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻋﺮﺿﻪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﻯ (ﻋﻤﺪﺗــﺎً ﻛﺎﺫﺏ) ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳــﻄﺢ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷــﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺳــﻌﻰ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﻓﻮﺭ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤــﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷــﻮﻧﺪ، ﺍﻣــﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴــﺖ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺴــﻜﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻧــﺪﺍﺭﺩ، ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺎﻋــﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺷــﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺪﻳــﺪﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﻭ ﭘﺪﻳﺪ ﻩﺍﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﻫﻠﻨــﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﺴــﻜﻦ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻩﻫﺎﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻰﺷﻮﺩ.

ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻣﺴﻜﻦ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺷﻮﺩ؟

ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻣﺴﻜﻦ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﻣﺴﻜﻦ ﻣﻨﺘﻔﻊ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﺳﺆﺍﻻﺗﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻰ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻓﺖ. ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﻛﻼﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺪﻡ ﺑﺰﻧﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﻧــﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎ، ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷــﻬﺮﻯ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻳﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺳــﺖ. ﻣﻌﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻚ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺳــﺖ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺯﻣﻴــﻦ ﺑﺨﺮﻧﺪ، ﭼﻮﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻀﻴﻘﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﻣﻼﻙ ﻭ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺲ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻟﻤﺎﻥﻫﺎ، ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎ ﻥﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻏﻮﻝ ﭘﻴﻜﺮﺵ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳــﺖ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﺷــﺎﻥ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫــﺎﻯ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺍﺭﺯ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑـﺎﺯﺍﺭ ﻛﻤﻰ ﺭﻧﮓ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﻔﻆ ﺍﺭﺯﺵ ﭘﻮﻝ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﺷﻮﻙ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﻴﻢ. ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﻇــﺮﻭﻑ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺗﻤﺎﻣــﻰ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺧﺬ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﻫﺠﻮﻡ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ.