راه‌های ایران برای مقابله با تحریم نفتی

پلاتس طی گزارشی نوشت تقریبا نیمی از نفتکش‌های دولتی ایران طی یک ماه گذشته اعلام موقعیت جغرافیایی خود را متوقف کرده‌اند و تصویری نامعلوم از صادرات دریایی نفت خام این کشور پس از اعمال مجدد تحریم‌ها به دست داده است.

این حرکت پس از آن انجام شد که محموله‌های نفتی ایران از ماه می تاکنون یعنی زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شد، تقریبا 730 هزار بشکه در روز کاهش یافت.

بر اساس آمار رهیابی پلاتس، حداقل 25 نفتکش شرکت ملی نفتکش ایران از 10 نوامبر به بعد، هیچ به روز رسانی در موقعیت شان با استفاده از ماهواره سیستم تشخیص اتوماتیک (AIS) انجام نداده‌اند.

همچنین آب و هوای نامساعد، بارگیری کردن و برای نفتکش‌ها نمایش مداوم سیگنال‌های ماهواره ای را دشوار ساخته است.

مقررات سازمان دریایی بین المللی کشتی‌ها را ملزم می کند تا آمار سیستم تشخیص اتوماتیک (AIS) شان را به اشتراک بگذارند.

به نظر می‌رسد که همه ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران موقعیت شان را پنهان نمی کنند. آمارهای پلاتس نشان می‌دهد که حداقل 17 نفتکش موقعیت شان را از 15 نوامبر بروز رسانی کردند.

شرکت ملی نفتکش ایران با 38 نفتکش بسیار غول پیکر(VLCC) دومین ناوگان فعال با چنین نفتکش های غول پیکری در جهان است. نخستین ناوگان به شرکت بحری عربستان تعلق دارد. شرکت ملی نفتکش ایران تقریبا 20 نفتکش سوئزمکس و افرامکس نیز در اختیار دارد.

بشکه‌های شناور بر روی آب

شرکت ملی نفتکش ایران بار دیگر با هدف مقابله با تحریم ها، ذخیره نفت خام و میعانات گازی در برخی از کشورهای مشتری خود، هم بر روی آب و هم در مخازن خشکی از سرگرفته است.

ایران در ماه سپتامبر و اکتبر حدود 40 میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی به بندر دالیان در شمال چین برای ذخیره سازی اجاره‌ای ارسال کرده است.

به گفته منابع آگاه، همچنین ایران نفت خام را در آب های مالزی در نفتکش های بسیار بزرگ ذخیره کرده است و در عین حال ترتیباتی در حال انجام است تا این نفت را به تانکرهای ذخیره سازی دیگری در این منطقه انتقال دهد.

همچنین ایران برای فروش نفت به کشورهایی که معافیت از آمریکا دریافت نکرده‌اند، از طریق بارگیری در بنادر حاشیه خلیج فارس که تسهیلات STS دارند و برخی بنادر جنوب غرب آسیا، از انتقال کشتی به کشتی استفاده می‌کند.

نفتکش های ایرانی این کار را در منطقه فُجیره و بنادر سنگاپور و مالزی انجام می دهند. این اقدام معمولا در دور قبلی تحریم ها انجام می شد.

نفت ایران با کشتی‌های فیدر (feeder ships) به این مناطق حمل می شود و سپس به کشتی های کوچک تر انتقال داده می‌شود و نامی از منبع اصلی آنها یعنی ایران ذکر نمی‌شود.

ایران همچنین در دور پیشین تحریم ها از ذخیره سازی بر روی آب نیز استفاده می‌کرد. در اوج تحریم ها، ایران تقریبا 50 میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در نفتکش ها نگهداری می‌کرد.

پلاتس مدعی است تولید نفت ایران نیز کاهش یافته و در ماه اکتبر به 3.29 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است که کمترین میزان از ژوئن 2013 تاکنون به شمار می‌رود.

محموله‌های میعانات گازی و نفت خام ایران در ماه اکتبر کاهش یافته و به طور متوسط به 1.77 میلیون بشکه در روز رسیده است. این رقم در ماه سپتامبر 1.95 میلیون بشکه در روز بوده است. ایران در ماه می 2.50 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی بر روی دریا حمل کرده است.

البته منابع کشتیرانی و تجاری می‌گویند بارگیری تا پایان این ماه به علت آب و هوای نامساعد به شدت کاهش یافته است که سبب تاخیر در بارگیری‌ها شده است.

کشورهای دیگر در غرب آسیا نظیر کویت و عراق نیز با کاهش شدید در بارگیری به علت آب و هوای نامساعد در منطقه مواجه بودند.

تحلیلگران پلاتس انتظار دارند، در ماه نوامبر 1.7 میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی ایران به بازار وارد شود.