چه کسانی "نفت" بورسی را می‌خرند؟

پس از کش و قوس‌های فراوان بالاخره امروز نفت خام در بورس انرژی عرضه می‌شود. خبر این عرضه چندی پیش رسما در اطلاعیه عرضه بیان شد ولی همچنان عده‌ای در به انجام رسیدن واقعی این عرضه شک و شبهه‌هایی داشتند که نهایتا سید علی حسینی، مدیر عامل بورس انرژی در گفت‌وگو با ایسنا، قطعی بودن این عرضه را تایید کرد.

امروز یک میلیون بشکه نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه می‌شود و همه نگاه‌ها نه به سمت کفه عرضه، بلکه به سمت "کفه تقاضا" است.

اهالی بازار سرمایه منتظرند ببینند کفه تقاضای نفت خام در بورس چقدر سنگینی می‌کند و چه کسانی حاضر به خرید نفت خام در بورس می‌شوند. همچنین انتظارها برای ملاقات عرضه با تقاضا و کشف قیمت یکی دیگر از موضوعاتی است که امروز می‌تواند برای اهالی بازار سرمایه مهم باشد که در این میان وزارت نفت اعلام کرده چون قیمت جهانی نفت کاهش یافته، امکان تعدیل قیمت پایه بر مبنای نرخ روز وجود دارد.

همچنین بر اساس پیش‌بینی دست‌اندرکاران بورسی، چند شرکت بازرگانی زیرمجموعه بانک‌ها و چند شرکت حقوقی غیر بورسی از جمله خریداران نفت خام در بورس انرژی خواهند بود.

به گفته مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری صنعت بیمه گفت: تا این لحظه برای خرید نفت خام از بورس چند مشتری وجود دارد و اگر نرخ پایه تعدیل شود، خریداران بیشتری می‌توانند در معاملات شرکت کنند.

پویان دارابی در گفت‌وگو با ایسنا در باره اینکه چقدر امکان دارد عرضه و تقاضای انجام شده منجر به معاملات واقعی شود، نیز اظهار کرد که تصمیم بر این است معاملات واقعی باشد. این اولین عرضه واقعی نفت خام در بورس است و قطعا معامله واقعی خواهیم داشت.

به گفته او، اگر نرخ تعدیل شود احتمال اینکه نفت خام در بورس خریدار بیشتری داشته باشد نیز بیشتر است.

دارابی درباره اینکه تا قبل از ساعت 11 امروز مبلغی برای خرید نفت خام به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز نشده است، گفت: تا پایان عرضه، مهلت برای پرداخت مبالغ وجود دارد. مبالغ هیچ معامله‌ای قبل از 11 به شرکت سپرده‌گذاری واریز نمی‌شود، حتی در زمان عرضه نفت کوره هم تا این ساعات مبلغی واریز نمی‌شد.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صنعت بیمه در پاسخ به اینکه آیا وزیر جدید اقتصاد می‌تواند عرضه نفت در بورس در مقیاس‌های بالاتر را تسهیل کند؟ نیز اظهار کرد که در این مورد می‌تواند تلاش‌های بیشتری صورت گیرد که عرضه نفت خام در بورس با سرعت بیشتری انجام شود. در این میان بورس انرژی هم در این راستا به وجود آمده که معاملاتی با حجم خوب در آن انجام شود و امیدواریم در حوزه نفت خام نیز معاملات خوبی را شاهد باشیم.

اما شاید بعد از اتفاق‌هایی که در سال‌های گذشته پس از تحریم‌های نفتی آمریکا و اتحادیه اروپا افتاد و رانتی برای افراد خاص به وجود آورد که باعث شد خریداران این محصول بیش از گذشته زیر ذره‌بین باشند، اکنون مهم است چه کسانی اقدام به خرید نفت از بورس می‌کنند و چطور می‌خواهند این نفت را به کشورهای دیگر صادر کنند.

البته بر اساس مکانیزم و قوانین بازار سرمایه، اطلاعات افرادی که در بازار سرمایه خرید و فروش می‌کنند کاملا محرمانه خواهد ماند اما در عین حال هیچ قانونی، ایجاد رانت برای عده‌ای خاص را تایید نمی‌کند.

شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این زمینه اعلام کرده که " از نظر این سازمان، اطلاعات مشتریان تا لحظه آخر محرمانه است و اعلام نخواهد شد. ما اطلاعات کسانی که در تابلو معاملات برای خرید نفت خام رقابت می‌کنند را محرمانه حفظ خواهیم کرد، چراکه یکی از وظایف اصلی بازار سرمایه حفظ اطلاعات مشتریان است. اطلاعات تمامی کسانی که در دنیا نفت می‌خرند صیانت خواهد شد و این یک روال قانونی است که در مورد سهام‌داران هم این روال را حفظ کرده‌ایم".

حسین فهیمی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه نیز با بیان اینکه هنوز برای متقاضیان احتمالی عرضه نفت خام سبک ایران در بورس انرژی نمی‌توان جزئیاتی را اعلام کرد، گفت "برخلاف برخی انتقادها، اطلاعیه عرضه نفت خام در بورس انرژی قابلیت عملیاتی داشته و امکان حضور هر خریداری در این معامله وجود دارد".

با توجه به اطلاعیه عرضه نفت خام در بورس، حداقل حجم قابل خرید یا واحد پایه تخصیص و همچنین حداقل خرید جهت کشف نرخ، 35 هزار بشکه با نوسان عملیاتی در یک محموله است.

بر اساس مفاد مندرج در اطلاعیه عرضه، خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به برداشت محموله‌های بزرگتر اقدام کنند. مقصد حمل و فروش نفت خام سبک خریداری شده آزاد است و صادرات به تمام کشورها (به جز سرزمین اشغالی فلسطین) مجاز است.

صرفا متقاضیان خرید می‌توانند نسبت به ارائه سفارش خرید اقدام کنند که قبل از زمان عرضه، معادل ریالی 10 درصد ارزش سفارش را به حساب اعلامی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند.

با همه این توضیحات بازار سرمایه منتظر کفه تقاضای نفت خام در بورس و قیمت آن است که قرار است ساعت 14 امروز در بورس انرژی انجام شود.