تبعات پرونده «خاشقچی» بر کنفرانس سرمایه‌گذاری عربستان

به نوشته روزنامه «وال استریت ژورنال»، یک سخنگوی روزنامه «نیویورک تایمز» روز پنج‌شنبه اعلام کرد که این روزنامه از پشتیبانی رسانه‌ای این کنفرانس که قرار است روزهای ۲۳ تا ۲۵ اکتبر (۲ تا ۴ آبان) در ریاض برگزار شود، انصراف داده است.

هدف این کنفرانس که در اشاره به نشست اقتصادی سالانه «داووس» به «داووس در صحرا» معروف شده و در هتل «ریتز کارلتون» برگزار می‌شود، جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای طرح‌های چندصد میلیارد دلاری «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی است. هتل محل برگزاری این نشست برای رسانه‌ها محلی آشناست، چراکه تنها چند ماه پیش بن‌سلمان ده‌ها شاهزاده سعودی متهم به «فساد مالی» را در آن حبس کرده بود.

به نوشته وال استریت ژورنال، بازداشت این شاهزادگان، قطع رابطه دیپلماتیک با کانادا و محاصره اقتصادی قطر توسط عربستان موجب شده تا روند جذب سرمایه‌های خارجی به عربستان آنطور که حکومت این کشور انتظار داشت، پیش نرود. کاهش یارانه انرژی، اعمال مالیات‌های جدید و سختگیرانه شدن قوانین استخدام کارگران خارجی هم مواردی است که فعالیت شرکت‌های داخلی عربستان را هم دشوار کرده است.

حالا ناپدید شدن خاشقچی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول و گزارش‌های منتشر شده درباره احتمال قتل او به دستور بن‌سلمان، دیدگاه خارجی نسبت به ریاض را بیش از پیش منفی کرده است. به نوشته وال استریت ژورنال، از زمان انتشار این گزارش‌ها، شرکت‌ها در حال بازنگری در روابط خود با عربستان و شرکت در کنفرانس اقتصادی ریاض هستند.

روز چهارشنبه «ارنست مونیز» وزیر سابق انرژی آمریکا مشارکتش در پروژه شهر فناوری «نئوم» در عربستان را تعلیق کرد. «دن دکتوروف» بنیانگذار موسسه «ساید واک» هم اعلام کرد که بر خلاف آنچه سعودی‌ها اعلام کرده‌اند، او روی پروژه نئوم کار نخواهد کرد.

بن سلمان در مصاحبه با شبکه «بلومبرگ» گفته بود که پیش از این کنفرانس و هنگام برگزاری آن قراردادهای عظیم تجاری امضا و اعلام می‌شود. «استفان شوارزمن» مدیر ارشد گروه اقتصادی «بلک استون»، «جیمز دیمون» از مدیران ارشد «جی.پی. مورگان» و «ماسایوشی سان» بنیانگذار گروه مالی «سافت بانک» از جمله افرادی است که قرار است در این کنفرانس سخنرانی کنند.

با این حال، سخنگوی «آریانا هافینگتون» که عضو مشاور هیأت مدیره این کنفرانس است، اعلام کرده که این مدیر اجرایی دیگر قصد ندارد در این کنفرانس شرکت کند. شرکت فناوری سوئیسی «ای.بی.بی» هم اعلام کرد که در حال بررسی وضعیت حول پرونده خاشقچی است. «پاتریک سونگ شیونگ» مالک نشریه «لس آنجلس تایمز» هم اعلام کرد که در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد.

«اندرو راس سارکین» ستون‌نویس روزنامه «نیویورک‌تایمز» هم که قرار بود در این کنفرانس شرکت کند، پنج‌شنبه شب با انتشار توییتی، گزارش‌ها درباره قتل خاشقچی را «وحشتناک» توصیف کرد و گفت از شرکت در کنفرانس ریاض منصرف شده است.

 اما قابل توجه‌ترین بیانیه احتمالا مربوط به «ریچارد برانسون» میلیاردر معروف آمریکایی است که در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه امیدوار بوده با «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی عربستان را به سمت اصلاحات پیش ببرد، نوشته است که اگر گزارش‌ها درباره قتل خاشقچی درست باشد، در آن صورت این اتفاق «بر توانایی همه ما در غرب برای تجارت با حکومت سعودی اثر خواهد گذاشت.»

برانسون با بیان اینکه سعودی‌ها باید اطلاعات بیشتری درباره وضعیت خاشقچی منتشر کنند، اعلام کرده که تا روشن شدن نتیجه تحقیقات، مدیریتش بر دو پروژه گردشگری در عربستان را تعلیق می‌کند. او همچنین اعلام کرد هلدینگ عظیم «ویرجین» که او موسسش بوده، مذاکره با صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان برای سرمایه‌گذاری دو شرکت فضایی زیرمجموعه این هلدینگ را تعلیق می‌کند.

«جیسون تووی» اقتصاددان مرکز «کپیتال اکونومیکس» می‌گوید: «مفقود شدن جمال خاشقچی روزنامه‌نگار سعودی در استانبول تصویر ساخته شده از ولی‌عهد سعودی به عنوان یک اصلاح‌گر را با سوالات تازه‌ای روبرو می‌کند. تحولات سیاسی به تهدیدی فزاینده برای چشم‌انداز اقتصادی [عربستان] بدل شده است.»