رانت گسترده در صنعت آلومینیوم کشور

علی‌اکبر کریمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: با توجه به گزارش‌های مجلس شورای اسلامی از وضعیت کلی صنعت آلومینیوم به ویژه صنایع بالا دستی آلومینیوم در زمینه تولید فلز آلومینیوم به دست ما رسیده و اتفاقات مهمی که در حوزه های مختلف این صنعت افتاده مثل تأمین مواد اولیه و فرایند تولید آن و بحث فروش محصولات تولیدی این فلز چه در بحث تولید در داخل و چه صادرات و همینطور مسائلی که در حوزه خصوصی سازی این صنعت پیش آمد به ویژه در واحدهای مهم و اصلی در کشور یعنی ایرالکو اراک المهدی و هرمز آل بندرعباس و همچنین مشکلاتی که ناشی از عملکردها، سیاست گذاری‌ها و نظارت‌هایی که در این حوزه باید اعمال می‌شد و رانت‌های گسترده‌ای که در این صنعت به ویژه در ماه‌های اخیر ایجاد شد در مجموع ما را به این تصمیم رساند که بحث تحقیق و تفحصی را در خصوص صنعت آلومینیوم داشته باشیم.

احراز تخلفات قانونی باشد، موارد به مرجع قضایی ارجاع داده می‌شود

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: با ادامه پیگیری‌ها این موضوع به درخواست تهیه گزارش نظارتی صنعت آلومینیوم تبدیل شد. که طبق استناد به ماده ۲۳۶ قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی این تقاضا توسط تعدادی از نمایندگان به کمیسیون صنایع و معادن ارائه و ارجاع شد و هفته گذشته جلسه‌ای برای بررسی این موضوع در کمیسیون صنایع و معادن برگزار و انجام این گزارش را تصویب کرد و این مأموریت را به بنده و یکی دیگر از اعضای کمیسیون صنایع ارجاع داد که پیش نویس این گزارش را تهیه کرده تا پس از تصویب در کمیسیون صنایع در صحن علنی مجلس قرائت شود. بر اساس قانون آیین نامه مجلس اگر گزارش‌ها حاوی احراز تخلفات قانونی باشد این موارد به مرجع قضایی ارجاع داده می‌شود تا مورد رسیدگی قضایی قرار بگیرد و برخورد قانونی لازم با متخلفان به عمل آید.

کریمی با اشاره به محورهای اصلی این گزارش اظهار کرد: در کشور ما حدود یک میلیون تن برای صنعت تولید آلومینیوم هدفگذاری شده است ولی در حال حاضر تولید آلومینیوم در کشور حدود چهارصد هزار تن است و یک طرح ۳۰۰ هزار تنی شامل آلومینیوم جنوب و سالکو که قرار است در سال آینده به بهره‌برداری برسد، این حجم از تولید احتیاج به مواد اولیه دارد، در حالی که کل مواد اولیه که در کشور تولید می‌شود چیزی حدود ۲۰۰ هزار تن پودر آلومینا در مجتمع جاجرم است. که به ازای هرکیلو آلومینیوم ۲.۲ کیلو پودر آلومینا نیاز است و  اگر بخواهیم به طور یک میلیون تن تولید کنیم باید چیزی حدود دو میلیون و دویست هزار تن مواد اولیه داشته باشیم که در حال حاضر بخش عمده این مواد اولیه از کشورهای مختلف وارد می شود و یکی از مشکلات و گلوگاه‌های صنعت آلومینیوم همین واردات مواد اولیه است، البته بخش عمده دیگری از مواد اولیه این صنعت تحت عنوان آنوتا از خارج وارد می‌شود و در مجموع وابستگی ارزی این صنعت به خارج از کشور زیاد است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: برای کاهش وابستگی ارزی این صنعت به خارج از کشور نیاز است در زمینه تأمین مواد اولیه در بلندمدت و همچنین فعال کردن معادنی که در سطح کشور وجود دارد، اقدام شود تا حاشیه امنی برای این صنعت در بلند مدت بوجود آید.

محصولات آلومینیوم به صورت آزاد و قیمت بالاتر از  بورس کالا فروخته می‌شود

کریمی با بیان اینکه در سالهای اخیر آلومینیوم باید طبق قوانین و مقررات کشور توسط بورس کالا عرضه می‌شد، تصریح کرد: شرکت آلومینیوم المهدی که بزرگترین تولیده کننده است و بیش از ۵۰ درصد تولید آلومینیوم کشور را در اختیار دارد متأسفانه در سالهای اخیر از انجام این تکلیف قانونی در عرضه محصولاتش خودداری کرده و محصولاتش را به صورت آزاد و قیمت بالاتر از آنچه در بورس کالا بوده فروخته است و این موضوع موجب شده همیشه یک سود و رانت ویژه ای برای این شرکت داشته باشد.

وی گفت: در ماه‌های اخیر با توجه به جهش قیمت ارز یک مابه‌التفاوت دو برابری در بازار آزاد نسبت به بورس داشتیم و این رانت خیلی سنگین بود به طوری که قیمت عرضه در بورس ۱۰ هزار تومان و قیمت بازار آزاد بیش از ۳۰ هزار تومان بود و این شرکت قطعا صدها میلیارد تومان از این محل به جیب زده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: پرونده‌ای برای تخلفات این شرکت در مراجع نظارتی تشکیل شده  اما علی‌رغم پیگیری‌ها، این شرکت به قانون تمکین نکرده و براساس گزارش‌های واصله بخشی از این جرایم مورد رسیدگی قرار گرفته و بخش عمده‌ای پنهان مانده که باید مراجع قضایی به صورت دقیق همه تخلفات این شرکت را رسیدگی کنند.

جذابیت جهش ارز ، آلومینیوم را از نیاز داخل دریغ کرد

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: در حوزه صادرات هم هر دو شرکت ایرالکو اراک و المهدی بخشی از محصولاتشان را صادر می‌کنند علی‌رغم اینکه ما در بازار داخلی به این محصول نیاز داریم و نیازمان در کشور بیش از آن چیزی است که تولید می‌شود البته باتوجه به جهش قیمت ارز در ماه‌های اخیر صادرات برای این شرکت‌ها جذابیت بیشتری دارد.

وی افزود: ناپایداری و تخلفات این شرکت‌ها بویژه شرکت المهدی موجب شده که صدها شرکت آلومینیومی در سطح کشور تعطیل شوند و نتوانند مواد اولیه مورد نیاز خود را تأمین کنند.

 پرونده واگذاری سهام دولت  به بخش خصوصی در دست رسیدگی است

کریمی با اشاره به شائبه‌ها و ابهامات به‌وجود آمده در خصوص واگذاری سهام دولت در شرکت ایرالکو و سهام شرکت المهدی به بخش خصوصی، گفت: این پرنده در کمیسیون ویژه حمایت از تولید در دست رسیدگی است و  در این زمینه ابهات جدی وجود دارد که ما انتظار داریم مراجع نظارتی به تعیین تکلیف در خصوص واگذاری مبهم و دارای شائبه این امر بپردازند و اگر حقی از بیت‌المال ضایع شده با ابطال این معامله این شرکت به بیت‌المال بازگردد و با یک فرایند دقیق و ارزش گذاری مجدد واگذار شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تصرف غیرقانونی اموال سازمان ایمیدرو در سایت شرکت المهدی،  اذعان کرد: براساس گزارش‌های دریافتی خریدار شرکت المهدی حدود ۴۰ هزارتن آلومینیوم و شمش آلومینیوم را که به صورت امانت آنجا بوده و در ارزیابی سهام شرکت المهدی هم لحاظ نشده تصرف کرده است، هر چند با گذشت چند سال سازمان ایمیدرو با طرح شکایت موضوع را از مراجع قضایی پیگیری می‌کند ولی متأسفانه جدیت لازم در این خصوص صورت نگرفته است چرا که از سال ۹۳ تاکنون زمان بسیار طولانی می‎گذرد و انتظار می‌رود سازمان ایمیدرو و وزارت صمت با جدیت بیشتری اقدام می‌کردند، ضمن اینکه در واگذاری شرکت المهدی قرار بود حجم قابل توجهی از بدهی‌های دولتی توسط خریدار پرداخت شود که بنابر گزارش‌های دریافتی هنوز این بدهی‌ها پرداخت نشده است که از این بابت هم به بیت المال و نهادهای حکومتی و دولتی ضرر وارد شده است.

کریمی  در پایان گفت: امیدواریم با تلاشی که در مجلس شورای اسلامی برای بررسی وضعیت صنعت آلومینیوم بویژه صنایع بالا دستی صورت می‌گیرد شاهد حل مشکلات و ایرادات این صنعت باشیم و همچنین باتوجه به اهمیتی که این صنعت و فلز آلومینیوم به عنوان یک فلز استراتژیک دارد، شاهد توسعه این صنعت باشیم.