سالی 36 سانتیمتر تهران فرو می رود

وی با بیان اینکه نرخ فرونشست در بسیاری از مناطق مستعد در حال گسترش است، افزود: برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی کشور موجب شده میزان افت سالیانه سطح آب سفره‌های زیرزمینی در اغلب دشت‌های کشور به حد بحرانی برسد. از 609 دشت کشور، تا سال 1394 تعداد 309 دشت از نظر توسعه برداشت آب زیرزمینی ممنوعه اعلام شده، 300 دشت دیگر کشور نیز یا فاقد منابع آب زیرزمینی شیرین قابل توجه و یا دارای آبهای شور و فاقد کیفیت مناسب است.

بیت اللهی ادامه داد: میزان فرونشست در دشت های رفسنجان، زرند، مشهد و قزوین به ترتیب به میزان ۳۰، ۲۵، 25 و 24 سانتیمتر بر سال است. نرخ فرونشست زمین در محدوده دشت تهران ‌- شهریار حدود 17 سانتیمتر بر سال بوده که برداشت‌های جدید این میزان را در سال‌های 1390 و 1395 به ترتیب حدود 24 و 36 سانتیمتر بر سال نشان می دهد. منطقه جنوب و جنوب غربی تهران یکی از مناطق بسیار مهم است که فرونشست در آن گزارش شده است.

وی درباره اثرات فرونشست در گستره تهران نیز گفت: دشت های جنوب غربی و جنوبی تهران متحمل فرونشست قابل ملاحظه ای به ویژه در سال های اخیر شده و می شوند. بیشینه فرونشست در دشت شهریار واقع در جنوب غرب تهران و دشت ورامین در جنوب شرق پایتخت گزارش شده است. بر اساس آمار رسمی تا سال 1391 حدود 50 هزار حلقه چاه در استان تهران وجود داشته که از فیروزکوه در غرب استان تا اخترآباد در شرق و از چرمشهر تا فشم توزیع شده اند.

دبیر کارگروه ملی زلزله تصریح کرد: علاوه براین تعداد چاه مجاز موجود، چاه های غیر مجازی نیز وجود دارند که بدون پروانه حفر شده اند که تعداد دقیق آنها معلوم نیست ولی با درصد عمده ای از چاه های مجاز برابری می کند که به دلیل عدم وجود کنترل بدون رعایت دبی مجاز و کارشناسی شده، اقدام به استخراج آب زیرزمینی می کنند.

وی تأکید کرد: سرعت پمپ در برخی موارد موجب ماسه دهی چاه ها و تشکیل حفرات ریز و درشت در آبرفت می شوند که مهاجرت این حفرات به سطح زمین موجبات تشکیل فروچال را فراهم می سازد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره تاثیر فرونشست بر ساختمان ها گفت: بروز فرونشست به دلیل اینکه هیچ گونه یکنواختی اثر در کاهش تراز زیر ساختمان ندارد، موجب کج شدگی و بیرون زدگی سطح ساختمان نسبت به سازه‌های مجاور خواهد شد و این یکی از نشانه‌های این پدیده به شمار می‌آید. از نشانه‌های دیگر این پدیده می‌توان به خردشدگی موزاییک، سنگ و یا کف سازی ساختمان‌ها در طبقه پایین به دلیل گودشدگی خاک زیر پی و نشست ناهمگون اشاره کرد.