خیز آمریکا برای اعمال محدودیت بر صادرات نفت ایران

رئیس‌جمهوری آمریکا سال گذشته صراحتاً از مازاد بودن نفت جهان برای مصرف‌کنندگان گفت و تلویحاً خواستار عدم خرید نفت ایران از سوی مشتریانش شد. پس‌ از این اظهارنظر بود که برخی تحلیلگران گفتند برنامه آمریکا برای تشدید فشارهای اقتصادی خود به ایران، چانه‌زنی با مشتریان نفت کشورمان است تا آن‌ها را برای کاهش خرید نفت ایران مجاب کنند.

با توجه به اینکه طبق مفاد برجام، آمریکا در صورت اجبار مشتریان نفت ایران، دچار نقض برجام شده است، این خواسته به‌ صورت اشاره‌ای انجام شد، در دوران گذشته و روزهای سخت تحریم، کلینتون، وزیر وقت امور خارجه آمریکا با سفر به هندوستان، چین و هند این کشورها را تهدید کرده بود در صورت عدم کاهش واردات نفت ایران، با تنبیهات سختی مواجه خواهند شد.

حالا آمریکا در استراتژی دیگری صادرات نفت ایران را  به شکلی دیگر نشانه گرفته است. به گفته کارشناسان، واشنگتن می‌خواهد بدون آنکه دچار موارد نقض شود، کشورهای مختلف را با خود همراه کند که در این میان، لابی و مذاکره جدی وزارت نفت و مسئولان دستگاه دیپلماسی با مشتریان، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ مانند توافق ایران و هند برای افزایش میزان صادرات ولو با اهدای تخفیف‌های جذاب برای طرف هندی.

این در حالی است که بیژن زنگنه، وزیر نفت چندی پیش در ارتباط با اینکه ایران تخفیف نفتی به هند می دهد گفته بود که ما تخفیف ویژه ای به هند ندادیم، البته برای فروش، ممکن است در هر زمانی که لازم باشد از نظر سیاسی، قیمت هایی را اعمال کنیم که بتوانیم در بازار حضور داشته باشیم.

سعید محبی، کارشناس انرژی با اشاره به اینکه هم‌ اینک بخش مهمی از درآمدهای دولت از طریق صادرات نفت تأمین می‌شود، گفت: چنانچه میزان صادرات نفت کشور با کاهش مواجه شود، به مشکلات اقتصادی موجود دامن خواهد زد، به‌ ویژه در بخش ارزی و دلاری که شاهد نابسامانی‌هایی در این حوزه هستیم.

وی ادامه داد: بخش اصلی درآمدهای ارزی دولت از نفت، فرآورده‌های نفتی، گاز و پتروشیمی تأمین می‌شود و هرگونه عدم همکاری مشتریان با ایران، روزهای سختی را رقم خواهد زد.  

محبی، با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در مراسم بزرگداشت روز کارگر اصلی‌ترین طراحی کنونی برای مقابله با نظام جمهوری اسلامی را جنگ اقتصادی دانسته و فرمودند: اتاق جنگ اقتصادی با نظام، وزارت خزانه‌داری امریکا است، تصریح کرد: این سخنان رهبری و تأکید ایشان بر نقش مهم وزارت خزانه‌داری آمریکا زمانی قابل‌درک‌تر می‌شود که از سناریوهای این وزارتخانه برای فلج کردن اقتصاد ایران رونمایی شود.  

به گفته این کارشناس انرژی، وزارت خزانه‌داری آمریکا دو سال پیش از وضع تحریم‌های سنگین بین‌المللی علیه ایران، مطالعات دقیقی روی اقتصاد ایران انجام داده و با پایش دقیق تحولات اقتصادی ایران در دوره گذشته، برنامه مدونی را تنظیم کرد که نهایت این برنامه‌ریزی‌ها، کاهش صادرات نفت ایران به کمتر از یک‌میلیون بشکه بود.  

وی تصریح کرد: این نهاد آمریکایی که بازیگردان اصلی تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران است این بار هم برنامه جدی‌تری برای واردکردن ضربه اقتصادی به کشور دارد و باز هم نفت را نشانه گرفته است؛ به‌ ویژه بحث تبادلات ارزی با ایران و سوق دادن مشتریان نفت کشور به تهاتر نفت و کالا.

محبی اظهار داشت: در چنین شرایطی وزارت نفت باید با تحرک بیشتری سناریوهای آمریکایی موجود را شناسایی کرده و با تغییر آرایش جدیدتری بازارهای خود را حفظ کند نه آنکه از مدام از نقش مثبت برجام در افزایش صادرات نفت کشور بگوید.