آخرین وضعیت ساخت ستاره خلیج فارس

فاز دوم پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس تا چند روز آینده به صورت رسمی توسط رئیس جمهوری افتتاح می شود که با بهره برداری از فاز دوم بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی،ظرفیت تولید بنزین با استاندارد یورو پنج کشور حدود 12 میلیون لیتر در روز افزایش می یابد.

در شرایط فعلی ظرفیت تولید بنزین ایران حدود 78 میلیون لیتر در روز و متوسط مصرف روزانه بنزین کشور هم کمی بیش از 80 میلیون لیتر در روز است که با بهره برداری از فاز دوم پالایشگاه خلیج فارس عملا ظرفیت تولید بنزین ایران از مرز 90 میلیون لیتر در روز عبور کرده و عملا مصرف و تولید این فرآورده استراتژیک نفتی به نقطه سر به سر می رسد.

با این وجود در کنار افزایش ظرفیت تولید بنزین، ساخت و بهره برداری از فازهای مختلف پالایشگاه خلیج فارس دارای سه برگ برنده مهم بوده که در صورت تثبیت تولید در فاز دوم توسعه در کنار کاهش وابستگی به واردات بنزین عملا فشار تولید بنزین در سایر پالایشگاه های نفت کشور کاهش می یابد.

*طرح افزایش خوراک مایع پتروشیمی‌ها کلید خورد

در طول چند سال گذشته بر خلاف سایر کشورهای جهان، بهره برداری از پالایشگاه های نفت ایران با محور تولید حداکثری بنزین بوده و عملا به دلیل اولویت بالای تولید بنزین در کشور پالایشگاه ها فرصت کمتری برای تولید سایر فرآورده های نفتی به ویژه نفتا و یا گازمایع برای تامین خوراک پتروشیمی‌ها داشته اند.

در شرایط فعلی برخی از مجتمع های بزرگ پتروشیمی کشور شامل پتروشیمی تبریز، شازند و اصفهان برای تولید محصولات متنوع پلیمری به خوراک نفتا برای تولید اتیلن نیاز دارند که افزایش تولید بیشتر بنزین در پالایشگاه خلیج فارس این فرصت را در اختیار پالایشگاه های نفت اصفهان، تبریز و شازند قرار می دهد تا خوراک بیشتر مایع به پتروشیمی های همجوار عرضه کنند.

علاوه بر این در روزهای پایانی اسفند ماه سال گذشته مدیران عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران بر سر عرضه بیشتر محصولات پایه اولفینی از سوی پالایشگاه های نفت به پتروشیمی به توافق رسیده و حتی تفاهم نامه همکاری امضا کردند.

*اولین پالایشگاه بدون «نفت کوره» آماده بهره‌برداری شد

بالا بودن ظرفیت تولید نفت کوره یکی از مهمترین چالش های پیش روی سبد تولید محصولات در پالایشگاه های نفت کشور بوده به طوری که هم اکنون 33 درصد از کل سبد تولید محصولات پالایشگاهی به تولید نفت کوره اختصاص یافته است.

بالا بودن تولید نفت کوره آن هم با گوگرد بالا زنگ خطر را برای پالایشگاه های نفت کشور به صدا درآورده و با توجه به اعمال محدودیت های جهانی برای توقف مصرف نفت کوره با گوگرد بالا در کشتی و شناورها عملا در ایران طرح بلندینگ نفت کوره با میعانات گازی در دستور کار قرار گرفته است.

در حال حاضر ایران از توان صادرات روزانه حدود 50 میلیون لیتر نفت کوره با گوگرد بالا برخوردار بوده که تولید و صادرات نفت کوره با گوگرد بالا تا سال 2020 میلادی و با توجه به ابلاغ کنواسیون های دریایی مبنی بر عدم مصرف نفت کوره سولفور بالا یک خطر جدی برای صنعت پالایش نفت کشور خواهد بود.

این در حالی است که برای نخستین بار با بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس هیچ گونه نفت کوره ای تولید نمی شود و در فازهای سه گاه بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان تولید بنزین و سپس گازوئیل، سوخت جت، گازمایع و در نهایت گوگرد در اولویت بوده و عملا هیچ ظرفیتی برای تولید نفت کوره وجود ندارد.

عدم تولید نفت کوره دومین برگ برنده ساخت و بهره برداری فازهای اول و دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس بوده که این مدل جدید پالایشی می تواند به عنوان یک الگوی موفق در دستور کار سیاست های جدید پالایشگاه سازی ایران قرار بگیرد.

*افزایش قدرت چانه زنی ایران برای صادرات میعانات گازی

با بهره‌برداری از فازهای مختلف پارس جنوبی و به ویژه پنج فاز جدید این میدان مشترک گازی در سال 97، پیش بینی می‌شود ظرفیت تولید روزانه میعانات گازی ایران به بیش از یک میلیون بشکه افزایش یابد.

افزایش ظرفیت تولید میعانات گازی هرچند می تواند منجر به بالا رفتن صادرات این محصول استراتژیک گازی و افزایش درآمدهای ارزی شود اما با توجه به محدودیت های ذخیره سازی میعانات گازی در مخازن پالایشگاه های پارس جنوبی و با در نظر گرفتن نیاز به تولید حداکثری گاز در فصول سرد سال عملا نبود مخزن ذخیره سازی قدرت چانه زنی شرکت ملی نفت ایران برای صادرات میعانات گازی را کاهش می دهد.

با بهره برداری از سه فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس عملا بالغ بر 30 درصد میعانات گازی تولیدی پالایشگاه های پارس جنوبی (معادل 360 هزار بشکه در روز) با استفاده از خط لوله ای 388 کیلومتری از عسلویه روانه بندرعباس شده که می تواند با کاهش فشار ذخیره‌سازی در مخازن پالایشگاه‌ها به‌عنوان یک آلترناتیو مصرف داخلی قدرت چانه‌زنی شرکت نفت در صادرات میعانات گازی را افزایش بدهد.