ابلاغ مصوبه 7 بندی ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار به تمامی دستگاه‌ها

 سی و نهمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری به ریاست حجت الاسلام والمسلمین روحانی رئیس جمهور محترم و با حضور معاونین محترم رئیس‌جمهور و سایر اعضای محترم ستاد در تاریخ 19 / 11 / 1396 برگزار شد.

در ابتدای جلسه جناب محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور با بیان اینکه اقدامات دولت برای احیای بافت‌های فرسوده از سال 1393 آغاز شده است، اما جلسه امروز نوید شتاب‌افزایی قابل توجه‌ای را در اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری امید را دارد.

به گفته وی تفاوت این طرح نسبت به طرح‌های زودگذر و پول‌پاشی‌های بی‌دنباله را جامع‌نگری، بلندمدت‌نگری، درون‌زایی، مشارکت مردمی، محله‌محوری و توجه به ابعاد اجتماعی طرح و حمایت همه‌جانبه دولت برشمردند.

در ادامه جلسه عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و نائب رئیس ستاد ملی بازآفرینی شهری با بیان اینکه امروز مایه فخر و مباهات برای من و همکارانم است که میزبان ریاست محترم جمهور و سایر همکاران گرامی از دستگاه‌های مختلف در ستاد ملی بازآفرینی شهری هستیم گفت: ایشان با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که "ستادهای بازآفرینی را یکی از بهترین تدبیرهای اندیشیده شده در دولت تدبیر و امید مطرح کرده بودند " اظهار داشتند که جلسات در سطح ملی تقریبا به طور منظم هر 2 هفته یکبار تشکیل می‌شود.

به گفته وی این ستاد بر اساس مصوبه هیات وزیران در شهریورماه سال 1393 تشکیل و ما به ازای آن در تمام استان‌ها و شهرستان‌های کشور برگزار می‌شود تا با هماهنگی استانداران، فرمانداران، شهرداران و تمام ادارات دولتی هم‌نام (بیش از 19 وزارتخانه و سازمان) و همچنین نهادهای مردم نهاد و غیردولتی، اقدام‌های یکپارچه و هماهنگ را در سطح استان و شهرستان در قالب تشکیل شبکه همکاری فراگیر و گسترده معمول دارند.

وزیر راه و شهرسازی همچنین بیان کرد: در پیمایشی کلی که از وضع کنونی سکونتگاه‌های ناکارآمد شهری داشتیم آنها را در قالب 2700 محله در 543 شهر و در 141 هزار هکتار مساحت شهری شناسایی کردیم، که در حقیقت بازآفرینی این محله‌ها به معنی بهبود زندگی بیش از 6 میلیون خانوار است که اگر حتی 3 میلیون واحد مسکونی ظرف 10 سال بهسازی و یا نوسازی شوند، یکی از بزرگترین برنامه‌های بازآفرینی شهری در تاریخ ایران و حتی در مقیاس بین‌المللی اجرا شده است.

وی در ادامه ضمن طرح برنامه ملی بازآفرینی شهری به عنوان بزرگترین برنامه توسعه شهری تاریخ ایران، اظهار داشت: کار به 2 برنامه پنج ساله تقسیم شده که در برنامه اول 1334 محله منظور شده است، بنیان برنامه ما در گام نخستین آفرینشِ مجدد عناصر استخوان‌بندی محله‌هاست، این موضوع بسته به هر محله متفاوت خواهد بود، ممکن است در محله‌ای نوسازی مدرسه و یا مرکز بهداشت مساله اصلی باشد و در محله‌ای دیگر احداث ورزشگاه بتواند این نقش کلیدی را ایفا کند و به همین ترتیب در جایی مسجد، تکیه و یا بازارگاه و یا نوسازی ساختمان‌های با ارزش معماری محله‌ها که یادآور خاطرات جمعی و هویت ساکنان است بتواند راه‌گشا باشد.

آخوندی ادامه داد: در کنار این، متناسب‌سازی زندگی با دوران معاصر و دسترسی ساکنان به خدمات زیربنایی و روبنایی جدید و همچنین بازگشایی معابر و توسعه خدمات محله‌ای گام‌های نخستینی است که باید در برنامه بازآفرینی مورد توجه قرار گیرد، ما این موارد را در پنج فعالیت شامل توسعه امکانات و خدمات روبنایی، ارتقای زیرساخت‌ها، بهسازی و ارتقای فضاهای شهری، تهیه طرح‌های بازآفرینی محله‌ها و ارتقای توانمندی‌های اقتصادی و ظرفیت‌سازی اجتماعی و بهسازی و نوسازی مسکن در مقیاس شهری و محله‌ای تنظیم کرده‌ایم.

به گفته وی تمام این برنامه‌ها بر اساس قانون به تصویب ستاد بازآفرینی رسیده و با مسئولان قانونی و رسمی ارائه خدمات هماهنگی شده است، برای اینکار، پیش بینی ما نیاز به 75 هزارمیلیارد تومان اعتبار ظرف پنج سال است، نکته بسیار مهم این است که بخش عمده‌ای از این مبالغ هم‌کنون نیز در بودجه دستگاه‌های اجرایی مربوط پیش‌بینی شده است.

آخوندی در ادامه خواستار تکلیف دستگاه‌ها به اختصاص حداقل 30 درصد از منابع خود در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری و همچنین کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی صندوق پس‌انداز یکم از 8 درصد به 6 درصد با افزایش سرمایه بانک و تسریع در تصویب دستورالعمل اجرایی فعالیت توسعه‌گران در محدوده‌های هدف بازآفرینی و حمایت از تامین مالی آنها شده و در پایان ضمن اشاره به اثرات اشتغال‌زایی برنامه ملی بازآفرینی شهری بیان کرد: برای احداث هر واحد مسکونی ۲.۵ نفر منابع انسانی نیاز است، برآورد ما این است که این برنامه می‌تواند اشتغالی برابر بیش از 250 هزار نفر ایجاد کند.

وی در پایان گفت: نکته آخر اینکه ماهیت این طرح محلی است، بنابراین، مقامات محلی از جمله شهرداری‌ها عناصر اصلی مقوم این طرح هستند، ما درصددیم که تمام منابع کمکی دولت در این ارتباط را اهرم کنیم تا با مشارکت شهرداری‌ها بتوانیم کار مؤثرتری انجام دهیم، هم اکنون نیز بهترین روابط را با شهرداری‌ها در تمام شهرهای ایران داریم و حتما مطمئن هستم که با اجرای این طرح این روابط ژرفای بیشتری خواهد یافت.

سپس ولی‌اله سیف رئیس کل محترم بانک مرکزی در این راستا اظهار داشت: براساس آمارهای بانک مرکزی بخش مسکن به ویژه در ماه‌های اخیر تحرک ویژه‌ای داشته است و این علائم مثبت را به اقتصاد نشان می‌دهد و می‌بینیم که در آمارهای رشد اقتصادی، بخش مسکن وضعیت خیلی بهتری پیدا می‌کند.

وی گفت: نظام بانکی کشور با وجود محدودیت‌هایی که دارد برای اثربخشی بیشتر در تحقق رشد اقتصادی تلاش می‌کند منابع محدود تسهیلاتی خود را هدف دار به سمت فعالیت‌هایی که می‌تواند آثار مثبت اقتصادی بیشتر داشته باشد و بخش مسکن که یکی از آن بخش‌ها است مخصوصا طرح‌هایی که امروز آقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی ارائه کرد هدایت کند.

وی ادامه داد: پیش بینی شده برای سال 97 و در اولین اقدام 100 هزار واحد مسکونی مورد توجه قرارگیرد که تا سال 1400 برای این بخش 400 هزار واحد مسکونی را شامل می‌شود و می‌تواند آثار مثبتی هم داشته باشد که ایجاد 240 هزار شغل جدید، شتاب بخشیدن به رونق بخش مسکن و نیز افزایش 35 درصدی فضای عمومی شهری از جمله آنها است.

وی با بیان اینکه بیش از 6800 میلیارد تومان اعتبار برای این بخش در سال 97 پیش بینی شده است افزود: اولویت دولت در اجرای این طرح کمک به تامین اعتبار سرانه‌هاست و لذا 2500 میلیارد تومان از این اعتبار از محل وجوه اداره شده در اختیار بانک‌ها قرار می‌گیرد و منابع نظام بانکی هم به میزان 2500 میلیارد تومان تزریق خواهد شد ضمن اینکه منابعی هم برای ودیعه مسکن در دوره ساخت در نظر گرفته شده تا آن دسته از ساکنان بافت‌های فرسوده که واحدهای آن‌ها در دوره ساخت در اختیار طرح نوسازی قرار می‌گیرد بتوانند در دوره ساخت سکونتگاه مناسبی پیدا کنند.

سیف نرخ تسهیلات بانکی برای بافت فرسوده را 8 درصد و خارج از بافت را ۹.۵ درصد اعلام کرد که در این زمان رئیس جمهور بیان کرد: اگر نرخ تسهیلات در بافت فرسوده که 8 درصد برای کسانی که سپرده گذاری می‌کنند به 6 درصد کاهش دهیم، این می‌تواند مشوق خوبی برای جوانان بوده و بارسنگینی از دوش آنها بردارد.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه سعی می‌کنیم نظر رئیس جمهور محترم را در نرخ تسهیلات تامین کنیم افزود: پیش بینی می‌کنیم کسانی که زمین خود را در بافت فرسوده و ناکارآمد به ساخت مسکن جدید اختصاص می‌دهند در مقابل 109 متر مربع زمین یک واحد مسکونی 150 متر مربعی یا 2 واحد 75 متری دریافت کنند که ارزش تقریبی آن 375 میلیون تومان خواهد بود.

سپس محمد علی نجفی شهردار سابق تهران نیز در با حضور در این جلسه ضمن ارائه گزارشی از وضعیت بافت‌های ناکارآمد شهری شهر تهران، بیان کرد: در جریان این طرح و برای شروع کار 15 قطعه زمین برای بازسازی بافت‌های فرسوده در اختیار توسعه‌گران قرار می‌گیرد، 12 قطعه از زمین‌های شهرداری که شامل 20 هکتار است، برای اجرای مرحله اول این طرح آماده شده که قرار است حدود چهار هزار تا چهار هزار و 500 واحد در آن ساخته شود.

وی ادامه داد: همچنین وزارت نیرو سه قطعه زمین را در اختیار قرار داده است و امروز این 15 قطعه زمین در اختیار توسعه‌گران قرار می‌گیرد.

شهردار سابق تهران همچنین ادامه داد: امروز این طرح در منطقه 17 تهران، به عنوان منطقه‌ای جنوبی و محروم و دارای بافت فرسوده به عنوان پایلوت شروع می‌شود.

در ادامه جلسه در ارتباط ویدئو کنفرانسی با 9 استان بوشهر، مازندران، کردستان، خراسان رضوی، فارس، آذربایجان شرقی، اصفهان، همدان و تهران، استانداران گزارش کوتاهی درمورد اجرای طرح برنامه ملی بازآفرینی شهری امید در شهرهای استان‌های مربوطه ارائه کردند که با دستور رییس جمهور محترم اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری امید در تمام استان‌های کشور آغاز شد.

رئیس جمهور، برنامه ملی بازآفرینی شهری امید را ضمن بازسازی مناطق فرسوده، طرحی نو برای تامین مسکن، از جمله برای خانه اولی‌ها دانست وگفت: دولت فروش سریع 50 درصد واحدهای ایجاد شده در طرح بازآفرینی را تضمین می کند، ساختمان‌هایی که تحویل مردم می‌شود باید در برابر زلزله حداقل ۷.۵ ریشتری مقاوم باشد.

رئیس جمهور همچنین ادامه داد: در بخش مسکن بایستی ساخت و ساز آن در اختیار مردم و شرکت‌های خصوصی باشد و دولت در این حوزه وظیفه حمایت و پشتیبانی دارد.

روحانی با بیان اینکه از ابتدای دولت یازدهم دغدغه مسکن و بافت‌های فرسوده داشته است، گفت: زلزله کرمانشاه پیام مهمی داشت و اینکه باید صدای مردم را بشنویم و معتقدم بایستی صدای زمین و آسمان را هم شنید.

رئیس جمهوری با بیان اینکه برای پیشگیری از حوادث ناشی از زلزله باید طراحی‌های مناسبی انجام دهیم تا مردمی که در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند با شرایط آسان از مسکن مقاومی برخوردار شوند، اظهارداشت: برای مقاوم‌سازی ساختمان‌های فرسوده بهترین و اصلی‌ترین راه این است که کل محله به بافت سالم، پایدار و کم‌مصرف تبدیل شود و برنامه دولت در این راستا قرار دارد.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری باید محله محور باشد، افزود: لازم است نقشه و ماکت محله بازآفرینی شده و پیش از آغاز عملیات اجرایی در ابتدای آن محله نصب شود تا مردم از آن اطلاع داشته باشند و باید به قدری مشوق ایجاد کرد که مردم مشتاقانه در این مسیر گام بردارند .

دکتر روحانی تصریح کرد: در طرح بازآفرینی شهری کسانی که در محله فرسوده زندگی می‌کنند به جز واگذار کردن خانه فرسوده خود لازم نیست هیچ چیز دیگری پرداخت کنند و چنانچه 80 متر ساختمان فرسوده دارند به جای آن 20 % اضافه‌تر تقریباً 100 متر ساختمان جدید تحویل می‌گیرند.

دکتر روحانی ادامه داد: خواسته اصلی توسعه‌گر در بازآفرینی بافت‌های فرسوده این است که بتواند واحدهایی را که متعلق به خودش است بلافاصله به فروش برساند و در این راستا دولت تضمین می‌دهد با ارایه مشوق‌های لازم به مردم، توسعه‌گر بتواند 50 درصد متعلق به خود را در زمان کوتاهی بفروشد، ضمن اینکه در ساختمان‌هایی که توسعه‌گر آنها را احداث می‌کند، شهرداری هزینه پروانه اخذ نکرده و کمک‌های لازم را ارایه می‌دهد و همزمان بر اجرای ساختمان‌ها نظارت خواهد داشت و تمام امور زیرساختی محله بازآفرینی شده را دولت برعهده می‌گیرد.

رئیس جمهور با بیان اینکه بانک‌ها موظف هستند تسهیلات لازم را سریعاً در اختیار توسعه‌گر قرار دهد، گفت: براساس نامه‌ای که شهرداری و وزارت راه و شهرسازی به توسعه‌گر می‌دهد، بانک‌ها موظف هستند، بلافاصله تسهیلات لازم را در اختیار وی قرار دهند.

دکتر روحانی ادامه داد: در هر منطقه‌ای که وزارت راه و شهرسازی تشخیص دهد که زمین مناسبی در اختیار دستگاه‌های اجرایی قیرار دارد، این دستگاه‌ها مکلف هستند، آن زمین را به طور رایگان در اختیار وزارت راه و شهرسازی قراردهند و لذا زمین را دولت تهیه می‌کند و ساخت آن بر عهده توسعه‌گر است.

مصوبات جلسه:

۱) در اجرای بند الف ماده 59 قانون برنامه ششم توسعه، کلیه دستگاه‌های عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری موظفند حداقل 30 درصد از اعتبارات مربوط به فعالیت‌های خود در شهرها را به محلات هدف بازآفرینی مصوب ستاد ملی، اختصاص دهند. شهرداری‌ها مکلفند درصد سهم مالیات بر ارزش افزوده خود را برای اجرای برنامه‌های بازآفرینی مصوب ستاد ملی بازآفرینی پایدار شهری اختصاص و هزینه نمایند. سازمان برنامه و بودجه کشور و شوراهای برنامه‌ریزی و توسعه استان موظفند سهم اعتبارات برنامه‌های اجرایی هر دستگاه را به نسبت مذکور، در موافقتنامه‌های متبادله با دستگاه مربوطه درج و ابلاغ نمایند. همچنین دستگاه‌های یاد شده مکلفند هر 6 ماه گزارش اقدامات برنامه‌های اجرایی را به دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری ارائه نمایند.

۲) الزام دستگاه‌های دولتی به واگذاری رایگان اراضی در اختیار خود برای اجرای طرح بازآفرینی شهری به استناد ماده 6 قانون ساماندهی: "کلیه وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و شرکت‌های دولتی که 100 % سرمایه آنها متعلق به دولت می‌باشد مکلفند نسبت به واگذاری رایگان اراضی در اختیار خود که در چارچوب مکان‌یابی‌های این قانون واقع می‌گردند به استثناء مناطق چهارگانه محیط زیست به وزارت مسکن و شهرسازی حسب درخواست وزارتخانه مذکور با فوریت اقدام نمایند." و همچنین ماده 43 آیین نامه اجرائی قانون ساماندهی: وزارت مسکن وشهرسازی با هدف تامین زمین و بهره‌برداری از ظرفیت‌های جدید حاصل از بهسازی بافت‌های فرسوده شهری و سکونتگاه‌های غیررسمی وتولید وعرضه مسکن توسط بخش غیر دولتی به میزان سهم برنامه‌های پیش‌بینی شده در بافت‌های یادشده به شرح زیر حمایت می‌نماید و کلیه اراضی واقع در محدوده بافت‌های فرسوده شهری وسکونتگاه‌های غیررسمی متعلق به وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی وشرکت‌های دولتی که صددرصد( 100 %) سهام آنها متعلق به دولت می‌باشد، برای حمایت از این امر اختصاص می‌یابد.

۳) موارد مرتبط به حمایت از توسعه‌گران از جمله:

- بانک‌ها هزینه‌های غیرساختمانی را تا سقف 10 % تسهیلات به عنوان آورده توسعه‌گر برای اعطای تسهیلات بپذیرند.

- درصورت عدم کفایت وثایق توسعه‌گر برای دریافت تسهیلات بانکی طرح‌های بازآفرینی شهری، بانک‌ها اراضی دولتی واقع در بافت‌ها را به عنوان مکمل وثیقه تسهیلات بپذیرند.

- توسعه‌گران در بافت‌های ناکارآمد شهری همانند تعاونی‌ها، از شمول جزء‌های 3 و 4 بند ج مصوبه 50582 / 84570 مورخ ۲۶، مهرماه 97هیات وزیران مستثنی گردند. (و یا تقلیل نسبت مالکانه از 25 درصد به 10 درصد)

- انعطاف پذیری بانک مرکزی در نرخ سپرده قانونی اوراق گواهی سپرده توسعه‌گران

- و...

۴) در اجرای بند الف ماده 59 قانون برنامه ششم توسعه، مبلغ ۴,۱۵۰ میلیارد تومان ازمحل صندوق توسعه ملی و منابع تولید اشتغال قانون بودجه 1397 در اختیار وزارت راه وشهرسازی( سازمان بازآفرینی شهری ایران) قرارگیرد:.

- ۲,۵۰۰ میلیارد تومان در قالب وجوه اداره شده صفر درصد با مشارکت 1 - 1 بانک‌های عامل برای پرداخت وام 50 میلیون تومانی با سود 9 درصد به مدت 2 سال دوره ساخت و انتقال به صندوق پس انداز یکم بانک مسکن به عنوان افزایش سرمایه صندوق برای کاهش سود وام از 8 درصد به 6 درصد.

- 1500 میلیارد تومان به عنوان کمک دولت در اختیار وزارت راه و شهرسازی (سازمان بازآفرینی شهری ایران) برای تامین خدمات زیربنایی و روبنایی سرانه‌ها

-۱۵۰ میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن توسط بانک‌های عامل

۵) حذف یا تخفیفات هزینه‌های غیرساختمانی دستگاه‌های دولتی مربوطه و خدمات‌رسان طبق جدول ذیل:

۶)‌ مقرر شد کمیته‌ای متشکل از رئیس دفتر رئیس جمهور، معاون اقتصادی رئیس جمهور، مشاور رئیس جمهور در هماهنگی نوسازی بافت‌های فرسوده، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، وزیر کشور، وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی و وزیر راه و شهرسازی، معاون وزیر و مدیرعامل سازمان بازآفرینی شهری ایران و دبیرستاد ملی بازآفرینی شهری، شهردار تهران و سایر دستگاه‌های مربوطه واستانداران به تناسب موضوع و مصوبه جهت پیگیری تحقق مصوبات در زیر مجموعه ستاد ملی بازآفرینی شهری تشکیل و گزارش عملکرد و تحقق آن بصورت سه ماهه از طریق دبیرخانه ستادملی به رئیس جمهور محترم ارائه شود.

۷) مقرر شد استانداران و ادارات کل راه و شهرسازی، اعضاء ستاد بازآفرینی استان‌ها و فرمانداران وشهرداران با تشکیل منظم ستادهای بازآفرینی شهری استان و شهرستان‌ها، اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری امید در شهرهای استان و برنامه جامع اقدام مشترک محلات هدف بازآفرینی شهری (موضوع برش استانی بند الف ماده 59 قانون برنامه ششم ) را در دستور کار قرار دهند و گزارش عملکرد خود را بصورت سه ماهه از طریق دبیرخانه ستاد بازآفرینی استان ( اداره کل راه و شهرسازی) به دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری (سازمان بازآفرینی شهری ایران) ارسال نمایند./