سد سازی در گلستان اثرات مخرب اکوسیستمی داشته است

 زمانی زارعان کنار رودخانه ها صیفی جات و مرغوب ترین طلای سفید منطقه و ایران را تولید می کردند و از آب رودها، زمین های اطراف را سیراب می کردند و زمانی بهترین پنبه و خربزه و هندوانه اترک که زبانزد عام و خاص است در اینجا تولید می شد که این نعمتی پر برکت بود از طرف خداوند متعال، که نتوانستیم از این نعمت خدادادی به صورت مداوم استفاده کنیم.
اما به بهانه ذخیره آب رودخانه ها سد سازی در رودخانه های قره سو، اترک، گرگان و .... شروع شد. و انواع سد ها بر روی رودهای مذکور زده شد و آب های زیادی را در پشت این سد ها ذخیره کردند.
درست است که آب در پشت سد ها ذخیره می شود، و می توان از آب سد برای نیروگاه های برق یا کشاورزی استفاده نمود، اما سد سازی در کنار تاثیرات مهم اقتصادی و مثبت دارای نکات منفی نیز می باشد که این تاثیرات روی اکوسیستم کل منطقه تاثیر گذار است.
مواردی از نکات منفی را در ذیل به آنها اشاره می کنیم:
اثرات زیست محیطی: وقتی آب سد سر ریز می شود یا رها سازی باعث جذب گازهای معلق در هوا می شود که به ماهیان پایین دست رودخانه آسیب می رساند.

*تغییرات عمده روی آب های زیر زمینی
بهم خوردن رسوب گذاری در بستر رودخانه و بی سهیم ماندن رودخانه پایین دست و از بین رفتن حاصلخیزی زمین های پایین دست رودخانه.
اثرات بیولوژیکی و کاهش مواد غذایی زمین های کشاورزی و جانوری پایین دست رود خانه و..
اما مهمترین اثر سد سازی تاثیر اجتماعی - اقتصادی آن بر جوامع بالا دست و پایین دست رودخانه ها می باشد که به تفصیل به گرگان رود و اترک، خواهیم پرداخت.
اما بعد از سد سازی ها طلای سفید تورکمن صحرا، هندوانه اترک، و خربزه های اصیل تورکمنی به ورطه فراموشی سپرده شد. ماهیان خاویار، اوزون برون، ماهی سفید و دیگر ماهیانی که در دریا زندگی می کنند، فصل تخم ریزی به سمت رودخانه ها می آیند و بعد از تخم ریزی دوباره به سمت دریا حرکت می کنند.
اما با خشک شدن رودها این چرخه از بین رفت و رفته رفته نسل این ماهیان روبه نابودی است و قطع این چرخه مهم اکولوژیک جانداران دریایی، باعث شد تا صیادان دست خالی برگردند و روبه کارهای دیگر آورند که این عامل خود مسبب انواع معضلات اجتماعی و .... می باشد.
وقتی آب رودخانه پر و همیشه جاری باشد آب قنات و چاه ها و سفره های زیر زمینی، آب مورد نیاز خود را تامین میکردند و معضل کم آبی و بی آبی تقریبا در کنار روخانه ها در کمترین حد خود بود. و کشاورزان از آب مغذی رودخانه ها برای آبیاری زمین های خود استفاده می کردند که این آب موجب حاصلخیزی بهتر زمین کشاورزی می شود. اما وقتی رودخانه خشک شد مردم به جان سفره های زیر زمینی افتادند و تا میتوانستند آب های زیر زمینی را استخراج کردند و می کنند، زمانی میرسد که این سفره تمام میشود. آن وقت چه کنیم ....؟؟
دریای خزر مانند دیگر دریاها به اقیانوس ها متصل نیست و اگر سد سازی بر روی رودهایی که به دریا میریزند چه در ایران و چه در کشورهای مجاور ادامه پیدا کند، شاهد عقب رفتگی دریا بیش از این خواهیم بود. آنچنان که شاهد ساحل تاسف بار بندر تورکمن هستیم.
وقتی که زمین خشک و خشک تر می شود ریز گردها با کمترین نسیمی ابری از گرد و غبار درست می کند و تا می تواند خاک را جا به جا می کنند و بعد از مدتی چهره زمین را تغییر می دهند و سر آخر مهاجرت های گسترده انسانی دامن گیر سرزمین خشک صحرا خواهد بود.
با ادامه این روند، اکوسیستم منطقه تحت خشک سالی ها و کم بارانی ها و از بین رفتن ذخایر آبی در زیر زمین شاهد تغییرات خطرناکی بر چهره منطقه خواهیم بود.
اما با مدیریت مناسب آب و توزیع عادلانه آن در تمام بخش های قابل دسترس، از این فجایع طبیعی و انسانی میتوان جلوگیری کرد.
زندگی فقط با آب معنا پیدا می کند.