چین همچنان از نفت گل آلود ماهی می گیرد

پارس به نقل از خبرآنلاین، آذرجزایری: وزیرنفت می گوید، چینی ها از فاز ۱۱ خارج شده اند و ما اکنون در حال محاسبه دستمزد این پیمانکار چینی هستیم. این پاسخی بود که رستم قاسمی در پاسخ به یکی از خبرنگاران در نشست مطبوعاتی که ابتدای اردیبهشت ماه برگزار شد، داد. حال بازهم این سوال ایجاد می شود که شرکت خارجی که عدم النفع تولید در یک میدان مشترک را روی دستان ما گذاشته چرا باید پولی هم دریافت کند؟

شرکت CNPC چین حتی عملیات تسطیح زمین، فنس کشی و تجهیز کارگاه این پروژه پنج میلیارد دلاری را در عسلویه آغاز نکرده بود که از این پروژه خارج شد. اگر فرض را هم بر پیشرفت نهایی این پروژه حدود ۱۵ درصد بگذاریم که همه این میزان پیشرفت به توسعه بخش خشکی بر می گردد بازهم پرداخت هزینه به این شرکت چینی منطقی به نظر نمی رسد. چراکه این شرکت با توجه به تعهدی که به ایران داده و تعللی که صورت گرفته باید مبلغی به ایران پرداخت کند. اما این سوال به وجود می آید که به ناگاه چه می شود که یک شرکت آسیایی با ورود به پروژه های نفتی ایران برای خود اعتبار می خرد و همین مساله باعث حضورش در کشورهای نفتی دیگر می شود اما در نهایت دست ایران را در پوست گردو می گذارد و به فعالیت در پروژه های نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس می پردازد و در این بین مسوولان نفتی ایران علاوه بر آنکه بر خروج این شرکت رضایت می دهند بلکه هزینه حضور آنها در کشور را می پردازند بدون آنکه پروژه به سرانجامی رسیده باشد.

مهدی حسینی خالق قراردادهای بیع متقابل در صنعت نفت در گفت وگو با خبرآنلاین و درواکنش به اظهارات اخیر وزیرنفت در خصوص پرداخت هزینه حضور چینی ها در فاز ۱۱ پارس جنوبی تاکید کرد: ما قرارداد بیع متقابل را طوری طراح کرده ایم که تا زمانیکه پروژه به اهداف خود برسد هیچ پولی بابت هزینه ها پرداخت نشود به این معنی که در طول اجرا پروژه پولی بابت هزینه ها پرداخت نمی شد حتی ما بودجه برای پروژه ها نمی گرفتیم بلکه از مجلس تنها مجوز پروژه را اخذ می کردیم. پول را زمانی پرداخت می کردیم که پروژه ها به درآمد برسد.
به گفته معاون اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت، در دنیا چینی ها را در جهت توسعه میادین نفت و حضور در صنعت نفت قبول ندارند چراکه این کشور و در راس آن شرکت ملی نفت این کشور آسیایی از تکنولوژی قوی برای اجرای طرح های توسعه ای نفت برخوردار نیست.

مهدی حسینی در پاسخ به این سوال که آیا در آن زمانی که شما در امور بین الملل نفت فعالیت داشتید حاضر بودید با چینی ها هم قرارداد منعقد کنید، تاکید کرد: با ژاپنی ها و اروپایی ها قراردادهای خوبی منعقد کردیم البته با چینی ها هم مذاکره کردیم و به این کشور گاز فروختیم اما با آنها به هیچ وجه مذاکره برای قراردادهای میادین نفتی را شروع نکردیم به این دلیل که چینی ها به لحاظ تکنولوژی پیشرفته نیستند و ما می خواستیم کشورهایی در چارچوب قراردادها به میادین بیایند که بتوانند تکنولوژی پیشرفته به ایران بیاورند.

وی متذکر شد: معتقدم که باید منابع نفتی کشور صحیح توسعه پیدا کند چراکه اگر میادین نفتی ما با تکنولوژی ناصحیح خراب شود درست کردنش بسیار پرهزینه و در برخی موارد ناممکن می شود. در حال حاضر ذخایر نفتی شناخته شده ای که ایران دارد عددی بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد بشکه است. البته همه این ۵۰۰ میلیارد بشکه را با تکنولوژی های امروز نمی توان استخراج کرد و تنها بخشی از این نفت قابل استخراج است که به اصطلاح به آن ضریب بازیافت می گویند. ضریب بازیافت در ایران به طور متوسط ۳۰ درصد است به همین دلیل هم گفته می شود که ما حدود ۱۵۰ میلیارد بشکه ذخیره داریم که همان ۴۰ درصد ۵۰۰ میلیارد بشکه است در چنین شرایطی چنانچه یک درصد به این ضریب اضافه شود، عددی معادل ۵ میلیارد بشکه به دست می آید. ۵ میلیارد بشکه صد دلاری معادل ۵۰۰ میلیارد دلار خواهد شد. بنباراین اگر ما بتوانیم با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته این ضریب را افزایش دهیم هریک درصد درآمد هنگفتی را نصیب کشور خواهد کرد. در حال حاضر نروژی ها علی رغم تمام شرایط سختی که دارند توانسته اند این ضریب را به بالای ۵۰ درصد برسانند. بنابراین هنگامی که این امکانات وجود دارد بر تمام مسئولان واجب است که این امکانات را در جهت منافع کشور به کار بگیرند.

معاون امور بین الملل شرکت ملی نفت افزود: باید هر مقدار که لازم است هزینه شود تا نفت که از نعمات الهی برای مردم و کشور ما است بیشتر استخراح شود ولی اگر میادین خراب شود این پتانسیلی که در ایران است ضایع خواهد شد. بهترین راه برای استخراج نفت و سالم نگه داشتن میادین به کارگیری تکنولوژی های پیشرفته است عده ای می گویند همه دانش لازم را داریم و بنابراین دیگر به هیچ تکنولوژی نیاز نداریم چرا که گمان می کنند توسعه میدان تنها به معنی حفر چاه و اقداماتی از این قبیل است در حالی که این تصور اشتباه است توسعه میدان به معنی استخراج بیشتر و بهتر نفت است این همان نکته مهمی است که فقط شرکت های عظیم نفتی می دانند و راهکارهایش دست خودشان است اما این راهکارها را به کار نمی گیرند و به راحتی و ارزان در اختیار دیگران قرار نمی دهند.

براساس اظهارات حسینی، در بین تمام مدعیان نفتی، چینی ها بسیار کمتر از ما از دانش روز بهره برده اند بنابراین اینکه ما میادنی را دست چینی ها بسپاریم سیاست اشتباهی است. در زمانی که صدام چاه نفت کویت را منفجر کرده بود پس از آمریکا و کانادا تیم سومی که برای کنترل چاه نفت کویت به این کشور رفت، تیم ایران بود خاطرم هست که همزمان با تیم ما چینی ها هم وارد شدند در مقام مقایسه تیم ایران با استناد به آمار و ارقام بهترین رکورد را در کویت به ثبت رساند تیم ایران مجموعاً هفتاد روز عملیات برای بیست چاه یعنی تقریبا سه و نیم روز عملیات برای هر چاه انجام داد. آمریکا پس از ایران و به طور متوسط با رکورد ۵ روز عملیات برای هر چاه قرار داشت. بنده به عنوان رئیس ستادی که این عملیات را مدیریت می کرد می دیدم که تا چه اندازه به عملکرد چینی ها انتقاد می شود و این در حالی بود که تیم ایران به چینی ها در پیشبرد کارشان کمک هم می کرد. بنابراین می بینید که چین در تکنولوژی از ایران عقب تر است و نیاز نیست که ما چینی ها را وارد میادین نفتی ایران بکنیم از طرف دیگر عملکرد چینی ها در ایران بسیار بد بوده است در واقع هیچ کدام از پروژه هایی که چین قصد داشت در ایران انجام دهد به سرانجام نرسیده است.
این درحالی است که چینی ها اواخر سال گذشته از فاز۱۱ پارس جنوبی خارج شده اند اما به گفته وزیرنفت با توجه به این که پیشرفت شرکت چینی درمور توسعه این فاز مورد انتظار نبود وعملکرد پیمانکاران ایرانی در سایر فازهای پارس جنوبی سرعت بیشتری داشت طبق توافق دو طرفه این قرارداد فسخ شد و هم اکنون در حال محاسبه دستمزد این پیمانکار چینی هستیم.

درحالیکه اگر ایران از شرکت ملی نفت چین در دادگاه بین المللی شکایت می کرد می توانست علاوه بر عدم پرداخت حتی کوچکترین مبلغی ضرر ناشی از تاخیرهای چین در پروژه های نفتی ایران را دریافت کند.
شرکت CNPC چین بار اولش نیست که به صنعت نفت ایران لطمه وارد کرده و در این بین مسوولان نفتی ما همواره سعی بر پوشاندن این مسایل داشته اند. در دی ماه سال گذشته نیکزاد سخنگوی وزارت نفت از خروج این شرکت از فاز ۱۱ خبرداد اما درعین حال گفت که این شرکت قرارنیست از ایران خارج شود بلکه در ازای خروج از این قرارداد قراراست در میدان گازی دیگر ایران به زودی فعال شود. از این خبر ماه ها می گذرد و هنوز مشخص نیست چینی ها قراراست کدام میدان گازی ایران را توسعه دهند و اساسا سپردن میدانی دیگر به شرکتی که برای چندمین بار به اقتصاد ایران ضرر وارد کرده می توان اعتماد کرد؟

برخی معتقدند در شرایطی که نفت ایران تحریم است و چین یکی از خریداران ثابت قدم طلای سیاه ایرانی است باید با این کشور کنارآمد اما باید گفت این نگرش تنها نشات گرفته از ضعف دیپلماتیک امور بین الملل نفت است چرا که مسوولان نفتی می توانستند از موضع قدرت با این کشور آسیایی برخورد کنند و علاوه بر گرفتن ضرر تاخیر این شرکت به ایران خریدار نفت خود را حفظ کنند. نبود یک دیپلماسی انرژی روز به روز بیشتر به صنعت نفت ایران صدمه وارد می کند و وزرای نفت هم همواره برای گرفتن رای اعتماد از این واژه به خوبی بهره می برند اما تا کنون این دیپلماسی انرژی فقط یک واژه بوده است.

و باز هم این سوال طرح می شود که عدم النفع میلیارد دلاری حاصل از کم کاری چینی ها در فاز۱۱ پارس جنوبی را چه کسی به ملت ایران بر می گرداند در شرایطی که شما قراراست که برای آنکه چینی ها به قطری ها در فاز ۱۱ پارس جنوبی خدمت کرده اند مبلغی هم پرداخت کنید؟

در حالیکه همین شرکت ملی نفت چین (CNPC) با وجود تاخیر و وقت کشی حدود ۴ سال در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، در طرح توسعه میدان" حلفایه عراق" به عنوان مهمترین رقیب نفتی ایران در اوپک ۱۵ ماه زودتر از برنامه با ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز تولید نفت را آغاز کرده است.