توسعه تبادل داده با کشورها در دستور کار گمرک ایران

علی بعیدی مفردنیا در نشست خبری امروز خود با خبرنگاران گفت: توسعه تبادل داده با سایر کشورها، در دستور کار گمرک ایران قرار گرفته و بر این اساس، توسعه سیستم‌های اطلاعاتی گمرک از سه فاز و از نیمه دوم سال ۹۲ شروع شده است؛ در عین حال تمامی رویه‌های گمرکی از جمله صادرات، ترانزیت و واردات را پوشش می‌دهد که تحت عنوان سامانه جامع گمرکی فعال است؛ همچنین فاز دوم توسعه سیستم‌های اطلاعاتی در قالب پنجره واحد تجارت فرامرزی، ارتباط با سایر سازمان‌های همجوار، همکار به صورت الکترونیکی انجام شده است.

معاون گمرک ایران افزود: در گذشته مجوزها به صورت دستی و کاغذی ارائه می‌شد که اطلاع کاملی از صحت آنها وجود نداشت؛ اکنون تمامی این ارتباط به صورت الکترونیکی بوده و مجوزها را پوشش می‌دهد تا زمانی که تأییدیه سازمان‌های همجوار وجود نداشته باشد، امکان ترخیص کالا نیست.

وی به ایجاد دروازه مشترک ایران با کشورهای طرف معامله به عنوان سومین فاز سیستم‌های اطلاعاتی گمرک اشاره کرد و گفت:  شرایط باید به گونه‌ای باشد که اطلاعات مبنای گمرکی به صورت مستقیم و الکترونیکی از کشور صادرکننده کالا و توسط سازمان رسمی دریافت شود؛ آنگاه می توان گفت به اطلاعات قابل اعتماد دست یافته‌ایم و این موضوع برای کالاهای صادراتی ما نیز مصداق خواهد داشت.

بعیدی منفردنیا با بیان اینکه در حال حاضر شرکت‌های ارائه دهنده گواهی مبدأ و یا اتاق‌های بازرگانی کشورها به صورت مستقیم و الکترونیکی این اطلاعات را ارائه می‌دهند؛ تصریح کرد: پس از تطبیق این اطلاعات می‌توان از نتایج آن اطمینان حاصل کرد.

وی از دریافت اطلاعات گواهی مبدأ کشورهای چین و کره جنوبی به شکل کاملاً الکترونیکی و برخط خبر داد و اظهار کرد: این کار از یک سال پیش شروع شده که البته در مباحثی مانند استانداردسازی داده‌ها، حل مشکل زبان دو کشور در قالب کد تفاهم صورت گرفته و همچنین برای ۱۰ کشور دیگر شامل امارات و ۹ کشور اروپایی در دست انجام است.

به گفته معاون گمرک ایران، دسترسی به سایت‌های تبادل داده سازمان‌هایی که گواهی مبدأ می‌دهند ایجاد شده همچنین اطلاعات شرکت‌های حمل به صورت کاملاً الکترونیکی دریافت می‌شود، بنابراین مدیریت ریسک و کنترل‌ها قبل از رسیدن کالا و اظهار رسمی انجام خواهد شد و اطلاعاتی که از گمرک کشور مبدأ گرفته می‌شود، قابل استناد است و با ایجاد ارتباط امن مبنای بررسی‌ها قرار می‌گیرد.

وی افزود: برای اولین بار با کشور ترکیه بحث پیش‌اظهاری تیر و همچنین الکترونیک تیر به عنوان پایلوت جهانی شروع شد. در این راستا با کشور آذربایجان دو ماه پیش کار شروع شده و اطلاعات اظهارنامه‌های وارداتی و پته‌های عبوری را دریافت می‌کنیم و متقابل به کشورهای طرف ارائه می‌دهیم.

بعیدی منفردنیا، با اشاره به اینکه توسعه اطلاعات سیستمی با دیگر کشورها در دستور کار است و کار با روسیه نیز به جلو می‌رود، خاطرنشان کرد: تبادل اطلاعات گمرکی در قالب توافقات انجام شده پیش می‌رود. همچنین با کشور افغانستان نیز تست‌های این موضوع صورت گرفته و با ارمنستان هم وارد مذاکره شدیم؛ در این راستا اردیبهشت سال ۹۵ همکاری گمرکی میان ایران و روسیه در قالب تبادل داده و فعالیت شرکت‌های تجاری معرفی شده انجام می‌شود.

وی افزود: در تمام سیستم‌های مکانیزه معتبر دنیا بحث مدیریت ریسک هوشمند به عنوان چتر پوششی مطرح است اگر روی این سیستم‌ها مدیریت ریسک انجام نشود عملاً آنها ابتر خواهند بود. در تمام سه فاز اصلی شامل پنجره واحد، دروازه مشترک، چتر اطلاعاتی انجام می‌شود که در قالب برون‌داد و درون‌داد شاخص‌هایی که خطر و پارامترها و معیارهای ایستا مشخص بود.

به گفته این مقام مسئول در گمرک ایران، اکنون شاخص‌های پویا برای مدیریت ریسک در سطح منطقه و ملی ایجاد شده است. همچنین وقتی تفاوت ارزش و یا خطری در گمرک اتفاق می‌افتد سیستم خود را به روز می‌کند و همچنین ریسک رندومی نیز از واردات انجام خواهد شد.

وی با تأکید بر  اینکه در حال حاضر اطلاعات را از منشأ دریافت می‌کنیم و برای مدیریت ریسک اطلاعات گواهی را می‌گیریم، عنوان کرد: در گذشته مسیر قرمز، زرد و سبز وجود داشت که اکنون این مسیرها سیستمی شده است. مسیر سبز کنترل کاملاً سیستمی، مسیر زرد کنترل کاملاً سیستمی و اسنادی توسط کارشناس و مسیر قرمز کنترل کاملاً سیستمی، اسنادی به همراه بررسی فیزیکی است.