بلاتکلیفی طرحی که آبروی سازمان مالیاتی بود

*طرح جامع مالیاتی چیست؟

نظام مالیاتی سنتی و ناکارآمد فعلی یکی از دلایل ایده طرح جامع مالیاتی است و بر چند فرایند استوار بوده که شامل شناسایی، ردگیری جریان اطلاعات فعالان اقتصادی کشور، پردازش اطلاعات، تشخیص مالیات  و در نهایت وصول مالیات حقه متمرکز است.

در این باره کاظم ختمی، مدیرکل دفتر فنی و حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور معتقد است: هدف از اجرای طرح جامع مالیاتی تسهیل و تسریع در انجام امور و ارائه خدمات به مودیان است. نهایتا با اجرای طرح جامع مالیاتی روش سنتی جای خود را به روش الکترونیکی خواهد داد که در آن، مراحل پرونده‌های مالیاتی از ابلاغ تا پرداخت مالیات، به‌صورت الکترونیکی انجام خواهد شد.  

* دغدغه‌هایی که طرح جامع مالیاتی رفع می‌کند  

کاهش هزینه وصول مالیات، افزایش رضایت مشتری، کاهش فرار مالیاتی، افزایش درآمدهای مالیاتی از جمله دستاوردهای پس از اجرای این طرح است، اما برای رسیدن به یک سیستم مالیاتی که بتواند ضمن وصول تمام درآمدهای مالیاتی دولت، رضایت تمام صاحبان منافع سازمان را تامین کند، مستلزم داشتن یک رویکرد سیستمی در برخورد با مسائل و مشکلات مالیاتی است.

در صورت اجرایی شدن این طرح بهبود روش های دریافت مالیات، رشد درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی امیدوار شد.

در طرف دیگر این طرح،‌ مودیان مالیاتی قرار دارند که از خدمات الکترونیک و مکانیزه برخوردار خواهند بود، تا پایانی بر مشکلات حضوری، سنتی و سلیقه‌ای فعلی باشد.

به منظور استقرار نرم افزار یکپارچه مالیاتی؛ دریافت اظهارنامه ، ارسال صورت معاملات فصلی، دسترسی مودیان به پرونده مالیاتی خود، برخورداری از امضای دیجیتال و تامین اطلاعات مورد نیاز در فرایند الکترونیکی کردن نظام مالیاتی انجام می‌شود.

با این توضیحات به خوبی می‌توان به نقش و کارکرد طرح جامع مالیاتی پی برد و به همین علت است که رئیس کل سازمان امور مالیاتی در خوزستان از این طرح به عنوان آبروی سازمان یاد کرده و می‌گوید:‌ همه باید با تلاش و روحیه جهادی این طرح را تا بهمن ماه امسال اجرا کنیم.  

تقوی نژاد به ابعاد این طرح اشاره کرده و معتقد است: تغییر رفتار آینده سازمان به طرح جامع مالیاتی گره خورده است.

معاون وزیر امور اقتصادی که اجرای طرح جامع مالیاتی را یک بزنگاه تاریخی می‌داند در اهمیت این پروژه بیان می‌کند:‌ تا بهمن ماه امسال، همه ارکان نظام چشم به اجرای کامل آن دوخته‌اند.

در حالی اولین روز اسفند 95 را سپری می‌کنیم که سازمان مالیاتی تاکنون نتوانسته آبروی سازمان را حفظ و وعده رئیس کل را محقق کند.

از طرف دیگر چالش بزرگ این طرح همچنان پابرجاست موضوعی که با استقلال نظام مالیاتی گره خورده و در صورت عدم همکاری دیگر دستگاه‌ها عملا این طرح را با شکست روبرو می‌کند.

موضوعی که مسئولان پژوهشی سازمان مالیاتی نیز به آن اذعان داشته و معتقدند: عدم استقلال نظام مالیاتی کشور (ساختار سازمانی و نظام پرداخت)، کمبود منابع (نیروی انسانی ماهر، منابع مالی، منابع فیزیکی)، عدم دسترسی به پایگاه اطلاعات اقتصادی و عدم نگاه یکپارچه به موردی، ناکارآمدی  نظام تشخیص مالیات (رویکرد حسابرسی مبتنی بر کل پرونده‌ها)، مشکلات اجرای کامل طرح جامع مالیاتی، چالش‌های اجرایی نظام مالیات بر ارزش افزوده، عدم تمرکز نظام مالیاتی به موضوع تمکین مودیان و حجم بالای معوقات مالیاتی، از جمله مهمترین مشکلاتی است که در حوزه سازمان وصول مالیات، وجود دارد.

*سیستم مالیاتی ناکارامد است

دغدغه‌ای که طیب نیا نیز به آن واقف است و بیان می‌کند:‌ مالیات مبتنی بر اطلاعات و شناسایی مودیان جدید وصول نمی‌شود. یک سری بخش‌ها به دلیل ناکارآمدی سیستم مالیات و عدم وجود اطلاعات مالیات حقه را پرداخت نمی‌کنند.

وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه در کل مالیات کم می‌گیریم‌، یادآور می‌شود، توزیع بین بخش ها نامتعادل است. در مالیات عملکرد وضعیت اطلاعات شفاف و درست نیست و طرح جامع مالیاتی با هدف وصول مالیات با اطلاعات صحیح طراحی شد و اولویت یک وزارت اقتصاد است و کار آسانی از جنبه فنی و مدیریت نیست.

* رونمایی واقعی یا اصلاح طرح جامع مالیاتی

تاکنون چندین بار تحت عنوان طرح جامع مالیاتی رونمایی و افتتاح توسط مسئولان سابق صورت گرفته و با گذشت 11 سال همچنان تحقق کامل طرح مالیاتی در ذهن مسئولان است.  

در این بین دستاوردهایی همچون ثبت 190 میلیون رکورد از مودیان در سیستم اطلاعات، دریافت یک میلیون 200 هزار اظهارنامه مالیات به صورت الکترونیکی، و دیگر مسائل از دستاوردهای حال حاضر این طرح است.

سید حسن حسینی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن اشاره به اینکه سال‌هاست طرح جامع مالیاتی از سوی مسئولان بیان می‌شود، معتقد است: اراده‌ای در این دولت نیز برای شفافیت مشاهده نمی‌شود. وزارت اقتصاد هم عرض دیگر دستگاه‌ها بوده و با وجود قانون هم نمی‌توان نهادهای عمومی غیر دولتی و شرکت‌های بزرگ و صندوق‌های بازنشستگی و دستگاه‌های دارنده اطلاعات را در رابطه با اخذ اطلاعات هماهنگ کرد. بنابراین این موضوع باید از موضع بالا و توسط ریاست جمهوری به منظور هماهنگی امور انجام شود.

تحقق یکی از ابرپروژه‌های کلیدی وزارت اقتصاد و جامه عمل پوشاندن به طرح 11 ساله و آبروی سازمان مالیاتی با توجه به ضرورت‌های اقتصادی کشور به طور کامل و نه برای اهداف انتخاباتی محقق شود.