خیز بلند آژانس‌های هواپیمایی برای خالی کردن جیب مسافران‌‌

با اجرای آزادسازی نرخ‌‌‌ خدمات‌ حمل و نقل هوایی و رفع نرخ‌های تکلیفی، قرار بود در کنار افزایش خدمات، شرکت‌های هواپیمایی در بازاری رقابتی نرخ‌‌ها را کاهش دهند.
 
البته در بازاری رقابتی و به دور از انحصار و رقابت‌های مخرب، این اتفاق طبق قانون بازار رخ می‌دهد اما در بازار حمل و نقل هوایی ما وجود رقابت در ارائه خدمات هوانوردی فعلاً نمودی ندارد چون هر مسیری در اختیار چند شرکت‌ هواپیمایی است که هر کدام ناوگان و هواپیماهای متفاوتی هم دارند و در کنار انحصار در برخی از مسیر‌ها، به علت یکسان نبودن خدمات و هواپیماهای شرکت‌های هواپیمایی، رقابت عملاً بی‌معنا شده است.
 
به عنوان مثال در یک مسیر هوایی چند شرکت هواپیمایی فعالیت می‌کنند که هر کدام هواپیماهای متفاوت و با سن مختلف دارند‌ در این بازار ایرلاینی که هواپیمای جوان‌تر دارد خود را در مقایسه با سایر ایرلاین‌‌ها قرار می‌دهد و مدعی است چون ناوگانش جوان‌تر است، باید تا سقف قیمتی، نرخ‌‌های بلیت خود را افزایش دهد.
 
از سوی دیگر آن چند ایرلاین هم که هواپیماهای فرسوده‌تری دارند، به بهانه ایام پیک ‌و افزایش تقاضا، نرخ‌های خود را تا سقف قیمتی افزایش می‌دهند و در واقع عملاً مسافر قدرت انتخاب خود را از دست می‌دهد و بدین ترتیب طیفی از نرخ‌ها نخواهیم داشت که هر مسافر بسته به نوع خدماتی که دریافت می‌کند، بلیت پرواز خود را تهیه کند.
 
لازم به یادآوری است شرکت‌های هواپیمایی در آزادسازی به هیچ عنوان اجازه عدول از ایمنی را ندارند و در بخش ایمنی، محدودیت‌‌هایی از سوی سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان حاکمیت صنعت تعیین شده است که شرکت‌ها باید آن حداقل‌ها را رعایت کنند، اما ایرلاین‌ها می‌تواند خدمات ایمنی خود را از آن حداقل‌ها افزایش داده و در کنار افزایش خدمات، نرخ‌های بیشتری را از مسافر دریافت کنند پس کاهش نرخ بلیت هواپیما، به معنای کاهش ایمنی نیست‌.
 
این بدان معنا است که اگر نرخ بلیت در مسیری از سوی شرکت هواپیمایی کمتر اعلام شده است، یعنی این شرکت از ایمنی خود کاسته است؛ خیر، ایرلا‌‌ین‌‌ها ملزم به رعایت حداقل ایمنی هستند اما می‌توانند با کاهش خدمات، نرخ‌‌های خود را هم کاهش دهند.
 
در این شرایط با آزادسازی نرخ‌‌های حمل و نقل هوایی در مسیرهای داخلی که چند سالی است در ایران اجرا شده ، رقابت در ارائه خدمات و کاهش نرخ‌ها‌ به علت محدودیت ناوگان و نبود تنوع، چندان نمود نیافته است،در واقع آزادسازی نرخ‌ها، شرایطی را فراهم کرده است که آژانس‌ها از این کمبود‌ها سوءاستفاده کنند ضمن آنکه شرکت‌های هواپیمایی هم بیش از آنکه به افزایش خدمات و کاهش نرخ‌ها فکر کنند، بیشتر دنبال افزایش نرخ بدون افزایش سطح خدمات باشند و در واقع این شرایط کمک می‌کند نوعی بازار سیاه در ایام پرتقاضای نظیر نوروز ایجاد شود و در چنین شرایطی با افزایش تقاضا، برخی از این آژانس‌ها ‌هم به بزرگ‌تر‌ و سیاه‌تر شدن این بازار سیاه، کمک می‌کنند.‌
 
یکی از مسافران در این‌باره به خبرنگار فارس گفت: امروز برای اخذ بلیت مسیر تهران-شیراز برای تاریخ 18 اسفندماه راهی یکی از آژانس‌‌های فروش بلیت هواپیما شدم، متصدی فروش پس از اعلام مسیر گفت که قیمت پایه مسیر تهران-شیراز برای‌ تاریخ 18 اسفند، از 217 هزار تومان آغاز می‌شود و نرخ‌‌های بالاتر هم داریم.
 
این مسافر افزود: وقتی با این قیمت مواجه شدم به متصدی آژانس گفتم بلیت من برای تاریخ‌های قبل از ایام نوروز است، چرا نرخ‌‌ها اینقدر افزایش یافته است که گفت: به هر حال عده‌ای از اواسط اسفندماه برای سفر‌های نوروزی آماده می‌شوند و نرخ ما هم برای این تاریخ از همین قیمت پایه شروع می‌شود و تازه نرخ‌‌های گران‌تر هم داریم.
 
‌‌این مسافر هواپیما افزود: متصدی فروش آژانس به من پیشنهاد داد که اگر بلیت هواپیما برای قبل از طرح نوروزی دریافت کنم، هزینه کمتری باید بپردازم در غیر این‌صورت برای ایام نوروز حداقل 100 هزار تومان به نرخ‌های بلیت افزوده می‌شود.
 
وی بیان کرد: با رصدی در سایت‌‌های فروش بلیت ایرلاین‌ها در تاریخ مذکور متوجه شدم که چندین شرکت هواپیمایی در مسیر مد نظر من نرخ‌های کمتری نسبت به نرخ اعلام شده آژانس ارائه داده‌اند وقتی این موضوع را با متصدی فروش اعلام کردم گفت: ما در سیستم این نرخ‌ها را داریم نمی‌خواهید بروید از همان سایت‌ها بخرید.
 
بنابراین گزارش بررسی میدانی از چند آژانس فروش بلیت هواپیما در سطح شهر تأیید‌کننده این مورد بود. در ایام نوروز و با افزایش تقاضا، برخی آژانس‌‌های گران‌فروش ‌که اغلب مجوز بند الف را ندارند ‌(برخی هم دارند) از افزایش تقاضا، بازار انحصاری و نظارت ضعیف سازمان هواپیمایی سوءاستفاده می‌کنند و در کنار ارائه پروازهای چارتری بدون پشتوانه و با نرخ‌های گزاف، قیمت بلیت را بدون هماهنگی با شرکت هواپیمایی افزایش می‌دهند و در واقع سود‌های کلان خود را در این ایام از جیب مسافران بی‌نوا می‌برند. امری که در نبود نظارت سازمان هواپیمایی کشوری، این روز‌‌ها باب شده‌ و به روشی برای سوءاستفاده از مسافران نوروزی تبدیل شده است.