ترکمنستان از قطع گاز صادراتی به ایران ضرر کرد

«حمیدرضا عراقی» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران صبح امروز در نشستی خبری اظهار داشت: یکی از دلایلی که من در خصوص قطع گاز صادراتی از ترکمنستان در دو ماه اخیر هیچ صحبتی نکردم این بود که این موضوع بیش از اندازه در رسانه ها بزرگ جلوه داده شده بود.

وی افزود: از آنجایی که در دو سال اخیر ما پیش بینی کرده بودیم شاید ترکمنستان بر اساس گذشته، اقدام به بی اخلاقی کرده و بدون توجیه گاز صادراتی به ایران را قطع کند، اجرای پروژه ای 200 میلیون دلاری از سال گذشته در دستور کار قرار گرفت که این پروژه احداث خط لوله گاز دامغان به نکا بود تا با احداث این خط، مازندران در تأمین گاز و حفظ پایداری فشار شبکه از استانهای مجاور خود بی نیاز شده و مستقیماً از مرکز کشور گاز خود را دریافت کند.

این مقام مسئول تصریح کرد: اگر ترکمنستان هر از چندگاهی خلف وعده نمی کرد و ما اطمینان داشتیم که در درازمدت می توانیم از این کشور گاز مورد نیاز استانهای شمالی را تأمین کنیم، دیگر 200 میلیون دلار هزینه اجرای خطوط گازرسانی نمی شد؛ همچنین به صورت جداگانه در برخی شهرهای شمالی مشهد که در تأمین گاز از گاز وارداتی ترکمنستان استفاده می کردند، در طی یکی دو سال اخیر خطوط جداگانه انتقال گاز احداث شد که هزینه هایی برای کشور به دنبال داشت.

وی ادامه داد: ما پیش بینی کرده بودیم که با شروع سرما با بهره برداری از خط لوله رشت - سنگر، هیچ مشکلی در تدمین گاز مازندران نداشته باشیم که این خط لوله همانطور که پیش بینی شده بود در 15 آذرماه به بهره برداری رسید اما سرمای هوا در ابتدای آذرماه از راه رسید و برای یک و نیم روز در آمل و بابل ما دچار قطعی و اشکال در گازرسانی شدیم که ضمن عذرخواهی از مردم، در کمتر از دو روز این مشکلات برطرف شد و پس از آن تا امروز هیچ مشکلی در تأمین گاز شمال کشور نداشته ایم.

عراقی از بهره برداری از ایستگاه تقویت فشار دشت به عنوان پشتوانه دیگری برای تأمین فشار مطلوب گاز استانهای شمالی یاد کرد و گفت: با بهره برداری از خط رشت - سنگر و ایتشگاه تقویت فشار دشت، نیاز ما در روزهای پایانی سال 2016 به گاز ترکمنستان به صفر رسید و ما هم در مذاکراتی که با آنها داشتیم عنوان کردیم که ما نیازی به گاز شما نداریم اما اگر گاز صادراتی به ایران را قطع کنید، ما مجبوریم چند نیروگاهمان را با سوخت دوم در مدار بهره برداری نگه داریم که این قطع گاز از لحاظ آلایندگی هوا برای ما خوب نیست و برای شما هم که پولی نمی توانید دریافت کنید خوب نیست.

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به اینکه امضای قرارداد صادرات گاز ترکمنستان به ایران به دوران ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی باز می گردد، گفت: در آن زمان ترکمنستان برای دوره ای دچار قحطی بود و با دستور رئیس جمهور وقت ایران، آرد به این کشور ارسال شد و آنها خود را مدیون ایران می دانستند؛ از طرفی اعلام کردند حاضرند گازشان را به ایران بفروشند و ایران نیز حاضر به امضای قرارداد با ترکمنستان شد و این یک قرارداد خوب برای دو طرف بود.

وی افزود: روند واردات گاز ار ترکمنستان ادامه داشت تا اینکه آنها در سال 86 ادعا رکدند که باید قیمت بالا برود، مذاکراتی انجام شد و آنها در مقطعی قیمت را بالا بردند، باز هم مدعی افزایش قیمت شدند و مرحوم کردان برای مذاکره با آنها می رود اما به دلیل ادعای بسیار زیاد ترکمن ها برای قیمت، مذاکرات به نتیجه نمی رسد و آنها گاز صارداتی به ایران را در زمانی که سرمای شدیدی بر کشور حاکم بود قطع کردند، این قطع گاز حدود دو تا سه ماه به طول انجامید و مشکلات زیادی را برای استانهای شمالی کشور به وجود آورد، برای وصل مجدد، قیمت گاز را در هر هزار مترمکعب به 350 دلار رساندند که برای 6 ماه در همین قیمت بود و بعد دوباره با مذاکراتی که انجام شد قیمت گاز بر اساس فرمولی تعیین شد که بر مبنای قیمت نفت بود.

عراقی با بیان اینکه "در دوران تحریم شرکت ملی گاز ایران تلاشهای بسیاری برای ارسال پول به ترکمنستان انجام داد"، گفت: در دوران تحریم، شرکت ملی گاز ایران از دوبی طلا می خرید و آنرا به ترکمن ها می داد و یا پول چمدانی به آنها تحویل می شد و زمانی که دولت یازدهم شروع شد ما دیدیم در بسیاری از مورادف دکانی برای دلالی باز شده که مراجعه می کنند و 5 یا 7 درصد می گیرند و پول ایران را منتقل می کنند ما آمدیم این دکان های دلالی را بستیم و شرکت های ایرانی را برای ارسال کالا و یا خدمات به ترکمنستان فعال کردیم و گفتیم که هر شرکت ایرانی که ارائه خدمات کند و یا کالایی را در ترکمنستان بفروشد و ترکمنستان آنرا تأیید کند ما صدور کالا و خدمات آن شرکت را با Payment Garantee ضمانت می کنیم.

وی ادامه داد: از همین طریق حدود 2 میلیارد دلار کالا و خدمات به ترکمنستان صادر شد که تمامی آن مورد تأیید ترکمنستان قرار گرفت.

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تصریح کرد: به مرحله ای رسیدیم که ما مدعی این بودیم که پول های زیادی از طرق مختلف پرداخت کرده ایم و چند روز پیش از پایان سال 2016 نیز 100 میلیون یورو از طریق بانک، پول به ترکمنستان پرداخت شد، آنها نیز به یکباره مدعی 1.9 میلیارد دلار شدند که از زعم خودشان ایران بدهکار بود.