تعیین زمان برای قطع یارانه‌ها

 در اینکه قوه مجریه باید هر چه زودتر پرداخت سالانه ٤٠ هزار میلیارد تومان را قطع کند شکی نیست اما این کار زمانی شدنی خواهد بود که عوارض سیاسی نداشته باشد؛ درنتیجه رفتار دولت تاکنون غیرمنطقی نبوده که اجازه سیاسی‌تر شدن مساله را سلب کرده و برای وقت لازم منتظر است.

واقعیت مطلب این است که بسیاری از پدیده‌های اداری، اقتصادی و اجتماعی در کشور، بلافاصله تبدیل به پدیده‌های سیاسی می‌شوند که در ادامه مسائل کارشناسانه مربوط به این برنامه‌ها تبدیل به موضوع و دستمایه کشمکش‌های جناحی می‌شود. شاید در ابتدای طرح هدفمندی یارانه‌ها تنها موضوعی که مهم نبود، استمرار پرداخت نقدی بود؛ چون قرار بود از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تولید بهبود پیدا کند و از سوی دیگر با بالا رفتن کیفیت تولید از طریق اصلاح تکنولوژی در بنگاه‌های تولیدی و متعاقب آن بهبود کیفیت تولید، به افزایش تولید بینجامد. نتیجه طبیعی این روند طبعا افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در کشور می‌شد.

آنچه امروز اتفاق افتاده، هر چه هست کاملا متفاوت با اهداف پیش‌بینی شده محسوب می‌شود. اکنون اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، نه به بهبود کیفیت تولید انجامیده و نه افزایش اشتغال از آن حاصل شده است. درواقع نه تنها چنین نشد، بلکه بخشی از سایر منابع دولت علاوه بر منابع حاصل از اصلاح حامل‌های انرژی صرف پرداخت ماهانه نقدی به تمام اقشار جامعه شد. بر اساس آمارها مجموع منابع پرداخت شده به مردم تحت عنوان یارانه نقدی تاکنون بیش از ٢٥٠ هزار میلیارد تومان است. اگر این رقم، به جای پول نقد در اتمام پروژه‌های نیمه‌کاره کشور صرف می‌شد، امروز تمام خانواده‌های مستحق دریافت یارانه یک شغل پایدار داشتند و وضعیت عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی به مراتب از چیزی که امروز در آن قرار داریم مطلوب‌تر بود.

نکته‌ای که فراتر از همه اینها است، عبارت از این است که قطع یارانه‌ها اکنون عوارض سیاسی برای دولت ایجاد خواهد کرد؛ به همین دلیل با وجود اینکه مصوبه مجلس در دو سال گذشته که بر حذف حداقل سه دهک پر درآمد از دریافت یارانه نقدی تاکید داشت، ولی عملا چنین اتفاقی نیفتاده است. حتی به نظر می‌رسد علت اینکه در برنامه ششم هم مساله پرداخت یارانه نقدی مسکوت مانده، به این دلیل است که دولت و مجلس به لحاظ منابع و مصارف کشور می‌دانند پرداخت سالانه بیش از ٤٠ هزار میلیارد تومان از عهده دولت خارج است چون قوه مجریه امروز در پرداخت هزینه‌های مربوط به پروژه‌های عمرانی هم ناکام مانده و مجبور شده از اوراق خزانه برای این امر استفاده کند؛ ولی همانطور که ذکر شد به دلیل برخی عوارض سیاسی تاکنون سراغ حذف دهک‌های پردرآمد نرفته. از ابتدای انقلاب همواره اقشار مستضعف مورد حمایت دولت‌ها بوده‌اند و از طریق نهادهایی مانند کمیته امداد تحت پوشش قرار می‌گرفتند و به نظر می‌رسید که سرنوشت هدفمند کردن یارانه‌ها در نهایت تحت پوشش قرار دادن نهادهای امدادی و حمایتی باشد و دیر یا زود باید مابقی افراد و اقشار از لیست دریافت‌کنندگان حذف شوند.