سود بانک ها در سال جاری افزایش می یابد؟

حمید زمان زاده با بیان اینکه وضعیت سوددهی بانک ها در سال 94 چندان قابل مقایسه با سال 92 نیست، اظهارداشت: اصلاح صورت‌های مالی بانک‌ها توسط بانک مرکزی موجب افزایش شفافیت و کشف زیان های پنهان در صورت های مالی بانک شد.

وی با اشاره به کاهش سوددهی بانک ها در سال 93 نسبت به سال 92، افزود: درست است که اقتصاد در این سال تا حدودی از رکود خارج شد اما بازار دارایی‌ها در رکود بود و سودی که معمولا بانک‌ها شناسایی می‌کنند از محل سود در این بازار است.

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تصریح کرد: بنابراین کاهش سوددهی بانک‌ها در سال 93 طبیعی است اما آنچه که در سال 94 رخ داد متفاوت از سال های قبل است. بخشی از این اتفاق (کاهش شدید سود سیستم بانکی و زیان ده شدن برخی بانک ها) ناشی از شرایط اقتصادی بود زیرا سال 94 وضعیت بدتر از سال 93 بود،اما شناسایی زیان در صورت‌های مالی بانک ها به دلیل اقدامات بانک مرکزی و شفاف شدن صورت‌های مالی بود.

وی با بیان اینکه در سال های گذشته اغلب بانک ها ذخایری برای مطالبات معوق و سوخت شده در نظر نمی گرفتند و عملا از این مسیر سودهای موهومی شناسایی می کردند، گفت: التبه در سال 92 و 93 بازار دارایی ها وضعیت بهتری داشت و بانک ها می توانستند با فروش دارایی سود حاصل کنند.

زمان زاده اظهارداشت: تقویت بُعد نظارتی بانک مرکزی موجب شد وضعیت سیستم بانکی آشکار شود و به عبارت دیگر این شرایط در سال های گذشته هم وجود داشته اما منعکس نمی شد.

وی ادامه داد: از این منظر جای نگرانی وجود ندارد زیرا وضعیتی که در گذشته وجود داشته، امروز نمایان شده و این بیانگر روند نزولی سوددهی و افزایش زیان در سیستم بانکی نیست. از طرف دیگر با شفاف شدن صورت های مالی وضعیت بانک‌ها به سمت اصلاح حرکت خواهد کرد زیرا بانک دیگر امیدی به شناسایی سودهای غیرواقعی ندارد.

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با بیان اینکه کاهش سوددهی بانک در صورت های مالی سال 94 به کف رسید، گفت: اقتصاد در سال جاری و سال آینده به سمت رونق حرکت می کند و علاوه بر این، وضعیت بازار دارایی ها تاحدودی بهبود یافته و ارتباط بانک های ایرانی با بانک های خارجی رشد کرده است.

وی افزود: با بهبود فضای اقتصادی، تولیدکنندگان بدهکار به بانک ها می‌توانند این معوقات خود را کاهش دهند و همچنین شکست ساختاری که در صورت های مالی سال 94 رخ داد، بنایی شد برای سال های آینده و دیگر در سال های آینده شکستی در صورت های مالی به وجود نمی آید.

* سوددهی بانک ها در سال 95 و 96 بهبود می یابد

زمان زاده تصریح کرد: همه این عوامل ما را به این نتیجه می رساند سوددهی سیستم بانکی در سال 95 و 96 افزایش خواهد یافت و قرار نیست روندی که تا سال 94 به طی کرده، ادامه یابد. به طور قطع می گویم وضعیت نظام بانکی در سال 95 و 96 بهتر از سال 94 خواهد بود.

وی در پاسخ به این نکته که برخی بانک ها در سه ماهه و 6 ماهه سال جاری هم با کاهش سود و افزایش زیان مواجه شده اند، گفت: بله، اما بانک های بزرگی مانند ملت و تجارت که با زیان بزرگی مواجه شدند، در سال 95 دیگر چنین وضعیتی نخواهند داشت.

به گفته وی ممکن است سوددهی چند بانک کاهش یابد اما روند کلی نظام بانکی بهبود سوددهی است.

* تاثیر مثبت رونق معاملات مسکن بر افزایش سود بانک ها

زمان زاده افزود: حجم معاملات در بازار مسکن که به طور قطع و یقین در سال جاری نسبت به سال گذشته رشد داشته که در این شرایط هم بانک ها می توانند املاک خود را بفروشند و هم بدهکاران بانکی با فروش مسکن می توانند بدهی به بانک را تسویه کنند. به هر حال مسکن نقش مهمی در سود و زیان بانک ها دارد و رونق بخش مسکن سود بانک ها را افزایش می دهد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا شرایط امروز سیستم بانکی را ناشی از مشکلات ساختاری آن نمی دانید، اظهارداشت: در اینکه شرایط و ساختار سیستم بانکی ما نامناسب است، شکی وجود ندارد اما این ساختار نامناسب چند دهه وجود داشته و در سال های اخیر هم ساختار و قوانین بانکی تغییر چندانی نداشته است. تنها مولفه ای که نظام بانکی را نامناسب کرده، اتفاقات اقتصاد کلان است.

* تخریب اقتصاد کلان بانک ها را به این وضعیت رساند

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ادامه داد: با شکل گیری تحریم ها، اقتصاد در سال 91 به رکود رفت و تولید کنندگان نتوانستند تسهیلات را بازپرداخت کنند.

وی افزود: همچنین بدهی دولت به بانک مرکزی هم رشد کرد و دولت یکی از دلایل اصلی آن تحریم و کاهش درآمدهای نفتی بود به طوری که دولت به بدهکار عمده سیستم بانکی تبدیل شد. با افزایش معوقات و نرخ تورم، هزینه تامین مالی هم به شدت رشد کرد و هزینه بالای تامین مالی ترازنامه بانک ها تخریب کرد.

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه تخریب اقتصاد کلان سیستم بانکی را به این وضعیت رسانده است، گفت: این تحلیل به معنای نفی مشکلات ساختاری نظام بانکی نیست و قطعا باید ساختار بانک ها باید اصلاح شود.

* تعادل در ترازنامه سال 95 بانک ها با دو شرط

وی در تحلیل وضعیت متغیرهای اقتصادی در سال جاری و سال آینده، گفت: نرخ سود مساله مهمی است و اگر دولت بتواند بدهی ها خود به بانک ها را مدیریت کند و بانک مرکزی بتواند منابع مورد نیاز بانک ها را به گونه ای تامین کند که نرخ سود در سطح نرخ مصوب شورای پول و اعتبار به تعادل برسد، وضعیت ترازنامه بانک ها بهبود خواهد یافت.

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که وابستگی سوددهی بانک ها به تحولات بازار دارایی علی الخصوص بازار مسکن پدیده مثبتی است؟ گفت: بنگاه داری و سرمایه گذاری در بخش خرید و فروش ملک بیش از حدود تعریف شده مثبت نیست اما در هیچ کشوری بانک ها را از ورود به بازار دارایی ها منع نمی کنند.

به گفته وی اینکه بانک ها به نحو گسترده ای وارد بازار مسکن شدند، یک آسیب است اما خارج کردن بانک ها از این بازار هم منطقی نیست

رمان زاده اضافه کرد: بانک ها هم جزئی از اقتصاد هستند و وقتی می بینند بازار مسکن بازار مناسبی است، به آن بخش هم ورود می کنند اما در سال های اخیر بازار مسکن در رکود بود و بانک ها نتوانستند این املاک خریداری شده را به فروش برسانند و به نظر می رسد این تجربه موجب شود سهم املاک در پرتفوی در آینده کاهش یابد.