تأملی در تبلیغات شرکت‌های بیمه‌ای؛
وعده بازنشستگی با حقوق‌های چندین میلیونی!
با پرداخت روزی دو‌هزارتومان، یک‌میلیارد و۳۰۰میلیون تومان دریافت کنید یا از حقوق بازنشستگی ماهانه ۱۲میلیون تومان برخوردار شوید. این جملات وسوسهکننده، این روزها درگوشه و کنار خیابانهای شهر به چشم میخورد.
کیوسک‌های تبیلغاتی شرکت‌های بیمه‌ای که مدعی هستند شرایط ویژه‌ای برای بازنشستگی زنان خانه‌دار، صاحبان مشاغل آزاد و حتی بچه‌ها ایجاد کرده‌اند و در پایان یک دوره 25ساله یا رسیدن افراد به سن 50تا 60سالگی به آنها حقوق‌های چندین میلیونی پرداخت می‌کنند. این تبلیغات درشرایطی مطرح می‌شود که روند نرخ تورم درکشور هیچ‌گاه یک روند منظم نبوده و همین مسأله ارزش پول ایرانی‌ها را به شدت دستخوش تغییر قرار داده است. یک محاسبه ساده نشان می‌دهد چنانچه رفتار نرخ تورم در کشور و ارزش دستمزد درطول سالیان مختلف را درنظر بگیریم، حقوق‌های چندین میلیونی بازنشستگی که شرکت‌های بیمه‌ای وعده می‌دهند، با گذشت حداقل دودهه دیگر تقریبا ارزشی به اندازه حق بیمه ناچیزی دارند که این روزها پرداخت می‌کنید.
وعده حقوق‌های چندین میلیونی بازنشستگی !
بیمه بازنشستگی این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است. بیمه‌نامه‌ای که زیرمجموعه‌ای تازه از بیمه عمر و سرمایه‌گذاری است. دریافتی‌های حداقلی و پایین‌بودن سن بازنشستگی در ایران، شاید مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری این نوع از بیمه و استقبال مردم از آن باشد. دریافت مستمری بازنشستگی به صورت یکجا یا ماهانه نخستین ویژگی متفاوت بیمه بازنشستگی است. شرکت‌ها هم معمولا طی قراردادی که با بیمه‌شونده امضا می‌کنند، متعهد می‌شوند که بعد از 50تا 60سالگی فرد، مبلغی را به‌عنوان مستمری بازنشستگی دراختیارش قرار دهند، اما آیا 20سال دیگر، مبالغ هنگفتی که شرکت‌های بیمه به‌عنوان دریافتی به ما وعده می‌دهند، به اندازه امروز خیره‌کننده است؟ از طرفی با نمایندگی‌های بیمه که تماس می‌گیریم، می‌گوید: مبالغ هنگفتی که بیشتر ازسوی استیج‌های شرکت‌های بیمه‌ای پیشنهاد می‌شود، نوعی حقه تبلیغاتی است. هادی حق‌شناس، اقتصاددانی است که می‌گوید: حق بیمه‌ای که امروزه پرداخت می‌کنید، تقریبا همان دریافتی شما در 20الی 30سال دیگر است.
دریافت مستمری بازنشستگی به صورت ماهانه یا یکجا نخستین ویژگی بیمه بازنشستگی است، اما به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری نام مناسبی برای این بیمه‌نامه نباشد. شرکت‌های بیمه ادعا می‌کنند پرداخت وام بدون نیاز به ضامن و وثیقه از جالب‌ترین بخش‌های این سرمایه‌گذاری روزهای کهولت سن است. براین اساس بیمه‌شونده می‌تواند بعد از دو‌سال پرداخت حق بیمه، 90درصد پرداختی خود به همراه سودش را به‌عنوان وام با کارمزدهای پایینی مثل دو تا چهاردرصد از شرکت طلب کند. از طرفی هنگامی که بیمه‌نامه بازنشستگی را پر می‌کنید، بیمه‌کننده متعهد می‌شود جبران خسارت درصورت بروز حادثه، فوت، ابتلا به بیماری‌های خاص و در نمونه تکمیلی آن جبران هزینه‌های درمان را هم به عهده بگیرد.
آیا واقعا با یک‌میلیارد و 300میلیون تومان بازنشسته می‌شویم؟
«با پرداخت روزی دو‌هزارتومان، یک‌میلیارد و300میلیون تومان دریافت کنید.» این روزها بیلبوردهای تبلیغاتی با چنین مضمون‌هایی سراسر کشور را پرکرده است. اخیرا هم استیج‌هایی به نمایندگی از شرکت‌های بیمه مستقر شده‌اند که وعده می‌دهند در هر سنی که باشید، با پرداخت حق بیمه تا 50سالگی، می‌توانید بازنشسته شوید و مستمری بگیرید. شیوه‌های پرداخت اما متفاوت است. برای مثال یک فرد 25ساله، باید 25سال (تا 50سالگی) حق بیمه پرداخت کند. بسته به توانایی مالی او، این پرداختی بین 800هزار تا 8میلیون تومان متفاوت است. سودی که شرکت بیمه‌کننده وعده می‌دهد، 18درصد است. درواقع اگر سالی یک‌میلیون و500هزارتومان با سود 18درصد را انتخاب کنید، بیمه بعد از 25سال، یک‌میلیارد و350میلیارد تومان به صورت یکجا، به شما پرداخت می‌کند. اگر نخواهید اندوخته‌تان و سودش را یکجا تحویل بکیرید، می‌توانید به صورت ماهانه 12میلیون تومان حقوق دریافت کنید.
البته نمایندگی رسمی این شرکت بیمه‌ای دراین‌باره شرایط دیگری مطرح می‌کند و ضمن اعلام 60سالگی به‌عنوان سن بازنشستگی می‌گوید: این تبلیغ‌های فراگیر، چندان سندیت ندارد. جالب اینجاست نرخ‌هایی که این کارشناس اعلام می‌کند، کاملا متفاوت است؛ مثلا برای 30سال پرداخت، با شروع پرداخت سالانه یک‌میلیون و200هزارتومان و احتساب 10درصد رشد تورم، بیمه به شما حدود600میلیون تومان به صورت یکجا بازمی‌گرداند و این درحالی است که درطول این مدت شما، تنها 197میلیون تومان به بیمه پرداخت کرده‌اید. اگر هم تمایل به دریافت مستمری داشته باشید، سهم شما از این سرمایه‌گذاری ماهانه بین 8تا9میلیون تومان خواهد بود، اما 600میلیون تومان 30سال آینده، چقدر ارزش دارد؟
حقوق2میلیون تومانی کارمندان بازنشسته تقریبا 40برابر شده است
پیدا کردن جواب قطعی به این سوال درکشوری که رشد تورم در آن هیچ نظم خاصی ندارد، تقریبا غیرممکن است. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که ماهی 8میلیون تومان در ماه برای سال 1425، حقوق دندان‌گیری نخواهد بود. برای مثال آمارهای بانک مرکزی می‌گوید: قیمت دلار در سال 1375، 444تومان بوده و در این 20سال، نرخ دلار تقریبا 8برابر شده است. از طرفی تورم ثبت‌شده برای سال 75، 23,2درصد، برای سال 80، 11.4درصد، برای سال 81، 15.4درصد بوده که این روند نامنظم در سال 91ناگهان تا 28.7درصد پیش رفته است. هادی حق‌شناس معتقد است؛ به‌طور تقریبی مبلغی که بیمه امروزه به‌عنوان حق بیمه از شما دریافت می‌کند (برای مثال ماهانه 120هزارتومان)، 8میلیون تومان وعده داده شده، 30سال دیگر به همین اندازه حق بیمه پرداختی فعلی‌تان ارزش دارد.
البته او معتقد است، این مزایای بیمه‌ای چندان هم خالی از فایده نیست و می‌تواند تضمین درآمدی برای افرادی باشد که به مشاغل آزاد اشتغال دارند یا تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند. با این حال مبالغی که امروز توسط بیمه‌ها تبلیغ می‌شود، از نظر اقتصادی در 30سال آینده نمی‌توانند به اندازه امروز ارزشمند باشند. همچنین این اقتصاددان در ادامه گفت: «حقوق یک کارمند دولت را درنظر بگیرید. 30سال پیش این کارمند، در بهترین حالت 50تا 60هزارتومان دریافتی داشت و امروز دریافتی همان کارمند تا 2میلیون تومان هم پیش می‌رود. در یک تناسب‌بندی ساده، حقوق کارمندان تقریبا 40برابر شده است.»
سازوکار بیمه‌های عمر و بازنشستگی به زبان ساده
شرکت‌های بیمه‌ای مختلف مدل‌های متفاوتی برای شما تدارک دیده‌اند. به‌طورکلی اما معمولا دو راه پیش پای شماست؛ ساده و پلکانی. در شیوه پرداخت ساده، حق بیمه شما در تمامی مدت قرارداد ثابت است اما سودی که شرکت‌های بیمه‌کننده معمولا وعده‌اش را می‌دهند، در این روش تقریبا بی‌ارزش می‌شود. تورم‌های احتمالی کشور حق بیمه شما را هرسال، بی‌ارزش‌تر از‌سال قبل می‌کنند. در روش پلکانی اما با یک قرارداد توافقی، سالانه درصدی به حق بیمه شما اضافه می‌شود.
سودهای وعده داده شده شرکت‌های بیمه، چندان واقعی نیستند. تقریبا درتمامی انواع بیمه‌های عمر و بازنشستگی، سودی که قرار است روی اندوخته شما بیاید، روند کاهشی دارد. کارشناس بیمه ایران می‌گوید: برای مثال در یک بیمه‌نامه 15ساله، سه‌بار افت سود اتفاق می‌افتد و دلیل اصلی را افزایش اندوخته متقاضی می‌داند. سود دریافتی 5ساله اول 18درصد، 5ساله دوم 15و 5ساله نهایی 10درصد است.
سن بیمه‌شونده مسأله مهم دیگری است که مطرح می‌شود. به‌طور مثال، یک فرد 46ساله که مدل بیمه‌نامه عمر و بازنشستگی را انتخاب می‌کند، با روش پلکانی با 10درصد سود و ماهانه 70هزارتومان پرداخت می‌کند. این فرد تا بازنشستگی 83میلیون تومان حق بیمه می‌پردازد و دریافتی این فرد بعد از 25سال، 170میلیون تومان به صورت یکجا یا 3میلیون تومان در ماه به صورت مستمری خواهد بود. این درحالی است که یک فرد 26ساله با شرایط مشابه، بعد از پرداخت197میلیون،600میلیون تومان دریافت خواهد کرد. با همه این‌ها، درکنار این پس‌انداز شاید ناچیز، مزایایی مثل جبران خسارت فوت، حادثه یا بیماری‌های خاص و دریافت وام از 90درصد اندوخته با کارمزد پایین، برای خیلی‌ها دلایل کافی برای پرکردن بیمه‌نامه عمر و بازنشستگی باشد.
ارسال نظر