تعامل با FATF چه تاثیری در اقتصاد ایران دارد؟

پویا جبل‌عاملی درباره مباحث مطرح شده درباره‌ ارتباط با FATF ، اظهار کرد: اگر بخواهیم با بانک‌های دنیا ارتباط برقرار کنیم، یکسری معیار و استانداردهای بین‌المللی وجود دارد که باید آنها را رعایت کنیم. اگر طرف‌های بانکی ما در خارج از ایران که می‌خواهند با ما رابطه کارگزاری برقرار کنند، بفهمند که ایران قائل به آن معیارها نیست روابط خود با ما را قطع خواهند کرد.

وی درباره اف ای تی اف نیز چنین توضیح داد: در زمینه FATF نیز این موضوع صدق می‌کند. همچنانکه نمی‌توانیم کشوری را پیدا کنیم که در FATF جزو کشورهای ممنوعه باشد یا بانک‌های کشوری معیارهای مورد نظر FATF را رعایت نکنند، ولی بانک‌های دنیا با آن‌ کشور کار کنند، بنابراین روشن است که اگر بانک‌های ایران هم معیارهای مورد نظر را رعایت نکنند بانک‌های دنیا با آن کار نخواهند کرد. در نظر داشته باشید که اگر بانک‌های دنیا با ایران کار نکنند فرقی با تحریم بودن کشور نخواهد کرد.

او در توضیح ضرورت عمل به معیارهای بین‌المللی در حوزه‌های مختلف اقتصاد، ‌ بیان کرد: وقتی توافقات برجام صورت گرفت، برای خرید هواپیمای ایرباس و بوئینگ اقدام کردیم که قراردادهای آن نیز در حال آماده شدن است. ولی وقتی این دو شرکت هواپیماها را به ایران تحویل دهند به این معنی نیست که ایران با توجه صرف به قوانین پرواز خود و بی‌توجه به قوانین پرواز دیگر کشورها به هر کجا که دوست داشته باشد می‌تواند پرواز کند. اگر چنین باشد اصلا مجوز پرواز در آسمان کشورهای دیگر را دریافت نخواهد کرد و  به این ترتیب عملا هواپیماهایی که خریده‌است به کار نخواهند رفت، مگر این‌که معیارهایی را که «یاتا»، تعیین کرده است را عمل کند.

این اقتصاددان ادامه داد: این موضوع در زمینه‌ بانک و تعاملات با کشورهای دیگر هم صدق می‌کند به این ترتیب که یکسری رویه‌ها و معیارهایی وجود دارد که باید به آنها عمل کنیم تا بقیه کشورها هم تمایل داشته باشند با ما کار کنند. ما باید تکلیف خود را روشن کنیم که آیا می‌خواهیم با بانک‌های دنیا کار کنیم یا خیر؟ اگر واقعا تمایل داریم که در برجام نیز تمایل خود را نشان داده‌ایم، باید معیارهای لازم را رعایت کنیم و اگر نمی‌خواهیم، می‌توانیم تن به امضای این قراردادهای بین‌المللی نداده و روند کره شمالی را در پیش بگیریم.

این اقتصاددان در پاسخ به موارد مطرح شده از سوی منتقدان در باره FATF و زوایه تفاوت تعریف تروریسم میان برخی کشورهای غربی و ایران، توضیح داد: در نظر داشته باشید در توافقات این چنینی بین‌المللی، به صورت مصداقی درباره مسائل بحث نمی‌شود. مثلا در اف ای تی اف گفته نمی‌شود فلان گروه تروریست است و فلان گروه ترویست نیست. اگر بخواهیم رویه‌های خود را به FATF نشان دهیم یک تعریف کلی وجود دارد که آن تعریف کلی نیز بر مبنای آن چیزی است که در مجاری قانونی خودمان تصویب شده است. کسی از ما مصداق نمی‌خواهد که ما به آن پاسخ دهیم که فلان گروه را تروریسم می‌دانیم یا نه.

او ادامه داد: بنابراین در این جریان فقط به کارگیری رویه‌های مقابله با تامین مالی تروریسم مهم است و مشکلی درباره تعریف تروریسم وجود ندارد. به نظر من مسائلی که در این زمینه از سوی برخی منتقدان مطرح می‌شود بیش از آنکه کارشناسی باشد، سیاسی است و مشاهده می‌شود که خیلی از افرادی که علم لازم در این زمینه را ندارند و در جایگاه کارشناسی قرار ندارند در این زمینه بحث و انتقاد می‌کنند.

جبل‌عاملی همچنین اظهار کرد: وقتی بتوانیم به کشورهای خارجی نشان دهیم رویه‌های به کار رفته در جریان بانکداری ما مطابق با استانداردهای جهانی است مشخص است که بانک‌های بیشتری با ما کار خواهند کرد و روابط کارگزاری ما بیشتر تسهیل می‌شود و هزینه‌های نقل و انتقال و پول کاهش پیدا می‌کند. طبیعی است هر چقدر این هزینه‌ها کاهش پیدا کند و واردات و صادرات کشور با تسهیلات بیشتر و هزینه کمتری صورت بگیرد، تولید بیشتر شده و رشد اقتصادی بالاتری تجربه خواهیم کرد، ولی به هرحال اثرگذاری این موارد نیز طولانی مدت بوده و در یکی دو سال قابل اندازه گیری نیست.

این اقتصاددان افزود: موضوعی که در ماجرای FATF لازم است به آن توجه کنیم این است که اگر استانداردها را رعایت نکنیم باعث خواهیم شد روابط بانکی ما کار نکند و اگر روابط بانکی ما کار نکند به وضعیت اقتصادی سال‌های تحریم باز خواهیم گشت.