نخستین مرحله از شبکه ملی اطلاعات تحت سه فاز اجرایی با تأخیری یازده ساله و هزینه 20 هزار میلیارد تومانی به بهره‌برداری رسید تا دسترسی کاربران ایرانی به محتوای داخلی سریع‌تر، باکیفیت‌تر و ایمن‌تر شود.

این شبکه در نظر دارد طی دو فاز دیگر که نهایتا تا اردیبهشت ماه 96 به پایان می‌رسد، استقلال کاملش را در زمینه کارکردی و محتوایی به دست آورد.

راه‌اندازی شبکه ملی که تجربه‌ای جهانی برای اغلب کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است، از میزان وابستگی به شبکه جهانی (اینترنت) می‌کاهد و موجب شکل‌گیری استقلال شبکه‌ای می‌شود.

قطعا زمانیکه تقاضا نسبت به محتوای شبکه جهانی کاهش یابد و شبکه ملی اطلاعات به وزن مورد نظر برسد، حاکمیت موجود در اینترنت قادر به اعمال نفوذ، جاسوسی و تحریم‌های مبتنی بر سلیقه نخواهد بود.

اگر تا دیروز همسو با تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان شاهد برخوردهای سلبی در فضای اینترنت جهانی بودیم و برخی کمپانی‌ها خدمات‌شان برای ایرانی‌ها را محدود می‌کردند اما با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات مکلف به نوآوری و توسعه خدمات مورد نیاز کاربران در داخل کشور هستیم.

از سویی دیگر، کمپانی‌های جهانی هم برای حفظ کاربران کشور ما که تا دیروز حاضر نبودند خدمات‌شان را در اختیارمان قرار دهند، وارد مذاکره و فراهم کردن زمینه‌ای جهت تعاملات هر چه بیشتر با مسئولان اجرایی کشور در زمینه فضای مجازی می‌شوند.

قطعا با انتقال سرورها و هاست سایت‌های پربازدید و مورد علاقه ایرانی‌ها در داخل کشور، ترافیک داخلی روز به روز بیشتر شده و طبق برنامه زمانبندی توسعه شبکه ملی اطلاعات قرار است اردیبهشت ماه سال جاری غالب شود؛ بنابراین رسالت شبکه ملی اطلاعات آن زمان ملموس‌تر خواهد بود.

زمانیکه سرور سایت‌های مورد نیاز کاربران ایرانی به داخل کشور منتقل شود، سازمان‌ها و مردم برای تبادل اطلاعات نیازی به اتصال شبکه جهانی اینترنت نخواهند داشت و کل ترافیک داخل کشور می‌گردد. لذا علاوه بر اینکه سرعت و کیفیت ارتقا می‌یابد، هزینه دستیابی به خدمات هم کم می‌شود.

علی‌رغم اینکه به هیچ عنوان قرار نیست با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، اتصال ایرانی‌ها به اینترنت مسدود شود اما شبهاتی در ارتباط با حریم خصوصی کاربران در شبکه ملی اطلاعات از سمت کاربران مطرح است و همواره از اینکه اطلاعات‌شان توسط نهادهای داخل کشور دسترس‌پذیر باشد اعلام نگرانی می‌کنند.

محمود واعظی –وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در ارتباط با این شبهه و نگرانی به صراحت موضوعاتی را مطرح کرد که می‌تواند از شدت نگرانی‌ها کاسته و نحوه تعامل با فضای مجازی را شکل دهد.

وی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات کار بزرگی است و فقط مربوط به وزارت ارتباطات نمی‌شود، گفت: طی شش ماه گذشته جلسات منظمی با بخش خصوصی، سه اپراتور تلفن همراه، مخابرات، FCPها و شرکت‌های تولید کننده محتوا داشتیم و هر کدام داخل شرکت‌شان کمیته ویژه‌ای برای شبکه ملی اطلاعات تشکیل دادند و نتیجه آن به بهره‌برداری از شبکه منتج شد.

وزیر ارتباطات با بیان اینکه وقتی محتوا داخل کشور باشد، امنیت آن بیشتر می‌شود، گفت: همواره از گذشته کسانیکه با شبکه ملی اطلاعات موافق بودند، شبهات زیادی را در ارتباط با آن نظیر اینکه "اگر شبکه ملی اطلاعات دایر شود، دسترسی مردم به اینترنت قطع می‌شود" مطرح کردند که بارها این موضوع را تکذیب کردیم زیرا قرار نیست این اتفاق بیفتد.

او درباره نگرانی برخی مردم نسبت به اینکه شبکه ملی اطلاعات می‌خواهد ناظر بر اعمال باشد و اطلاعات حریم خصوصی را در اختیار برخی نهادها قرار دهد، نیز گفت: حریم خصوصی هیچ ارتباطی به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات ندارد.

واعظی افزود: طبق قانون، هویت همه مصرف کنندگان تلفن و اینترنت مشخص است و هیچ ربطی به شبکه ملی اطلاعات ندارد. پیش از این هم هویت‌ها مشخص بود.

وی عنوان کرد: اما نظامی در کشور ما حاکم است که مانند همه نظام‌های دنیا، برای در اختیار قرار دادن اطلاعات مربوط به هویت‌ها نیازمند حکم قضایی است.

وزیر ارتباطات اذعان کرد: با این حال، دولت خود را موظف می‌داند تا از حریم خصوصی همه کسانیکه از شبکه ما چه در زمینه مخابرات و چه IT استفاده می‌کنند، صیانت کند.

واعظی معتقد است وقتی اطلاعات کاربران تحت نظر دولت ایران باشد بهتر از زمانیکه این اطلاعات در خارج کشور قرار دارد و هیچ کس مسئول حراست از آنها نیست، صیانت می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه اطمینان جدی می‌دهم که موضوع حریم خصوصی و حقوق شهروندی جزو اولویت‌های ماست، تصریح کرد: باید در کشورمان ملی فکر کنیم و نباید نسبت به شبکه‌ای داخلی که توسط محققان و شرکت‌های خصوصی خودمان به وجود می‌آید، ابراز عدم اطمینان کنیم.

او افزود: به عنوان یک مسئول اجرایی می‌گویم خدمتی که توسط شرکت خصوصی و دانشمندان ما به وجود می‌آید امنیت بیشتری نسبت به نمونه خارجی دارد و حریم خصوصی بیشتر در آن رعایت می‌شود.

وزیر ارتباطات به تجربه خصوصی‌سازی مخابرات اشاره کرد و گفت: خاطرتان هست شرکت مخابرات ایران چه در زمان دولتی بودن و چه وقتیکه خصوصی شد چه میزان تبلیغات منفی و شایعات علیه آن صورت گرفت؟ ولی در نهایت دیدید که برای شرکت مخابرات ایران به دلیل نظارت رگولاتوری و طبق مقررات موجود کشور، هیچ اتفاقی نیفتاد.

وی عنوان کرد: شرکت مخابرات ایران و دیگر فعالان عرصه ارتباطی موظف به حفظ حریم خصوصی و اطلاعات کاربران هستند. حریم خصوصی با استفاده از انواع و اقسام شبکه‌های داخلی قطعا بیشتر حفظ خواهد شد.