قیمت برنج قد کشید

از اول مرداد ممنوعیت واردات برنج برای حمایت از تولید داخل با درخواست وزارت جهاد کشاورزی اجرایی شده و تا پایان زمان برداشت برنج ادامه دارد، در چند وقت اخیر قیمت برنج ایرانی در خرده فروشی‌ها و عمده فروشی‌ها با افزایش قیمت روبرو شده و این درحالی است که عرضه برنج ایرانی با کاهش روبرو نشده و با توجه به منطق اقتصاد هیچ دلیلی برافزایش قیمت برنج ایرانی وجود ندارد.

مشاهدات میدانی از خرده فروشی‌های سطح شهرنشان می‌دهد هرکیلو برنج ایرانی که ماه گذشته در واحدهای صنفی با قیمت 8 تا 10 هزارتومان فروخته می‌شد در حال حاضر قیمت 10 تا 13 هزار تومان را تجربه می‌کند.

همچنین با توجه به فصل برداشت و توزیع برنج تازه به بازار در کنار تلاش تولید کنندگان برای فروش محصول سال گذشته، این افزایش قیمت دلیل موجهی ندارد و باید دید چه عواملی در این افزایش قیمت نقش اساسی دارند.

قاسمعلی حسنی رئیس سابق اتحادیه بنکداران، به افزایش قیمت برنج ایرانی در بازار اشاره کرد و گفت: باتوجه به فصل برداشت برنج و فروش آن از سوی کشاورزان، قیمت هرکیلو برنج ایرانی در خرده فروشی‌ها 8 تا 10 هزار تومان است اما افزایش قیمت برنج تولیدی سال گذشته در خرده فروشی‌ها درحالی که شاهد ورود برنج تازه به بازار هستیم توجیه اقتصادی ندارد.

وی تولیدکنندگان برنج را عامل اصلی تعیین قیمت در بازار دانست و بیان کرد: برنج در خرده فروشی‌ها با درصد سود مشخصی به‌ فروش می‌رسد و این امر طبیعی است که اگر خرده فروش برنج را با قیمت مناسبی به‌دست مصرف‌کننده برساند با فروش بیشتر، سود بالاتری نصیبش می‌شود.

رئیس سابق اتحادیه بنکداران با اشاره به هزینه‌های بالا در تولید برنج ایرانی گفت: با توجه به زحمات کشاورزان در تولید برنج و هزینه‌های ‌بالا، قیمت 8 تا 10 هزار تومان برای برنج تازه، غیرمنطقی نیست اما خرید برنج با قیمت فعلی برای اقشار کم‌درآمد بار اقتصادی به همراه دارد.

حسنی در پاسخ به این سوال میزان مبنی بر اینکه خرده فروش‌ها مدعی هستند مصرف کنندگان، علاقه بیشتری برای خرید برنج ایرانی نسبت به برنج وارداتی دارند، جای سوال است که حجم اعظم برنج وارداتی در کجا مصرف می‌شود، گفت: سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی جزء شهرهایی هستند که بیشترین مصرف برنج خارجی را دارند و در تهران اغلب، خریدار برنج ایرانی هستند.

وی افزود: برنج خارجی به دلیل پخت راحت و قیمت پایین، بیش‌تر در ارگان‌های پرمصرف همچون زندان‌ها، دانشگاه‌ها و رستوران‌های صنعتی استفاده می‌شود و به دلیل کمبود برنج ایرانی در کشور و تنظیم قیمت مجبور به واردات هستیم.

در همین راستا مجید نیک‌ نژاد کارشناس برنج مطرح کرد: قیمت برنج ایرانی با توجه به هزینه‌ تولید بالای آن در محدوده قیمت 8 تا 10 هزار تومان منطقی است تا کشاورز هم متضرر نشود.

این کارشناس برنج کاهش قیمت این محصول را تنها با دادن یارانه از سوی دولت به کشاورزان عملی دانست و گفت: با در نظر گرفتن تورم و افزایش هزینه‌های تولید، دولت باید از کشاورز حمایت کند تا شاهد افزایش قیمت از سوی آنها نباشیم.

در همین زمینه یکی از تولیدکنندگان عمده برنج ایرانی در خصوص افزایش قیمت‌ها در بازار بیان کرد: هزینه تولید برای کشاورزان بالاست و برای جبران هزینه‌ها مجبور هستند محصول خود را با قیمت بالاتری به‌ فروش برسانند.

وی قیمت برنج ایرانی را در کارخانه 8 هزار و 100 تومان اعلام کرد و گفت: با درنظر گرفتن سود فروشنده وهزینه جابه‌جایی، قیمت 10 هزار تومان برای مصرف‌کننده در خرده‌فروشی منطقی است و دلالان قیمت را به بیش از 10 هزار تومان می‌رسانند.

وی با اشاره به هزینه بالای تولید برنج برای کشاورزان گفت: اگر تولید برای برنج‌کاران صرفه اقتصادی نداشته باشد مجبور می‌شوند کار شالیکاری را رها کنند و به کار دیگری روی آورند.

یک شالیکار مازندرانی نیز قیمت برنج تازه را با توجه به فصل برداشت 6 تا 7 هزار تومان اعلام کرد و گفت: دلالان درهنگام برداشت برنج خرید را آغاز می‌کنند و در هنگام کمبود برنج آن را با قیمت بالا در بازار توزیع می‌کنند که بیشترین سود بدون زحمت نصیب دلالان می‌شود.

چهارعامل اصلی در ایجاد نوسان قیمت در بازار برنج نقش اساسی دارند که با این تفاسیر می‌توان به شالیکار، دلال، عمده‌فروش و خرده‌فروش اشاره کرد و اگر هریک از آنها نقش خود را به خوبی ایفا نکند، قیمت برنج با تغییر در میزان عرضه و تقاضا از مسیر اصلی خود خارج می‌شود و باعث ایجاد نابسامانی در بازار خواهد شد.