توافق متفاوت برای کاهش «نرخ سود»

بعد از تغییرات نرخ سود در دو بانک پاسارگاد و پارسیان، رئیس کانون بانک‌های خصوصی از توافق بانک‌ها بر کاهش نرخ سود سپرده بانکی به 15 درصد از ابتدای تیر ماه امسال خبر داد.

به گفته پرویزیان نرخ سود تسهیلات هم با فاصله زمانی‌ای کاهش می‌‌یابد.

اینکه چرا بانک‌ها مجبور به کاهش نرخ سود به میزان 3 درصد شدند، سوالی است که برای دریافت پاسخ آن باید مقداری جزئی‌تر به بانک‌ها نگاه کرد.

بررسی‌ صورت‌های مالی سال گذشته بانک‌ها شاید تا حدودی پاسخ این سوال را بدهد.

بررسی صورتی‌های مالی بانک پاسارگاد نشان می‌دهد این بانک در سال گذشته حدود 937 میلیارد ریال بیش از آنچه باید به سپرده‌گذاران خود پرداخت می‌کرده، پرداخته است و به عبارت دیگر بانک از سود کارمزد خود کسر کرده تا پاسخگوی تعهد خود به مشتری باشد.

اما این وضعیت در بانک ملت و پارسیان وخیم‌تر بوده است به طوری که بانک ملت 37 هزار میلیارد ریال و پارسیان 27 هزار میلیارد ریال مازاد بر سهم سود سپرده‌گذاران، به سپرده‌گذاران پرداخت کرده است.

این مابه‌التفاوت در بانک‌های سامان 781 میلیارد ریال، انصار هزار و 716 میلیارد ریال، حکمت ایرانیان 368 میلیارد ریال، اقتصاد نوین 2 هزار و 873 میلیارد ریال و سینا 4 هزار و 480 میلیارد ریال بوده است.

*بانک پاسارگاد

* بانک پارسیان

*بانک انصار

*بانک ملت

*اقتصاد نوین

همانطور که توضحیات و جداول بالا نشان می‌دهد 5 بانک بزرگ کشور در سال گذشته در مجموع 70 هزار و 593 میلیارد و 286 میلیارد ریال سود بیش از آنچه که باید پرداخت می‌کردند را پرداخت کرده‌اند.

نرخ سود سپرده بالا، سود تسهیلات بالا را در پی دارد و سود تسهیلات بالا در شرایط رکود اقتصادی، کاهش سرمایه‌گذاری در اقتصاد و افزایش مطالبات معوق را به وجود می‌آورد.

اگر بررسی دقیق‌تری از صورت‌های مالی بانک‌ها انجام شود، کاملا مشخص است که بخش قابل توجهی از منابع بانک‌ها به مطالبات غیرجاری تبدیل شده و این خطر بزرگی برای سیستم بانکی است.

در شرایطی که تسهیلات‌گیرندگان توان بازپرداخت تسهیلات دریافتی را نداشته باشند، به طور طبیعی سود حاصل از تسهیلات اعطایی برای بانک کاهش یافته و در نهایت بانک را در پرداخت سود به سپرده‌گذاران با چالش مواجه می‌کند.

نکته‌ای که وزیر اقتصاد هم به آن اذعان کرد. وی در دو روز پیش در جمع خبرنگاران، گفت: خود بانک‌ها از سودهای بالایی که پرداخت می‌کنند کاملا ناراضی هستند زیرا وقتی نرخ سود تسهیلات بالا باشد مطالبات بانک‌ها غیرجاری می‌شود و اگر نرخ سود سپرده بالا باشد، هزینه تجهیز منابع را افزایش می‌دهد،بنابراین خود بانک‌ها هم باید کمک کنند تا نرخ سود کاهش یابد.

تجربه نشان داده است که برخی بانک‌ها در چنین شرایطی به سمت خرید و فروش ملک و فعالیت‌های واسطه‌گری و برای تامین سود سپرده‌گذاران و سهامداران روی می‌‌آورند.

وضعیتی که قطعا ادامه آن بانک‌ها را به سمت ورشکستکی سوق می‌‌دهد.

بنابراین منطقی‌ترین راهکار که هم به نفع اقتصاد کلان، مشتریان بانک‌ها و خود بانک‌هاست، منطقی‌ کردن نرخ سود بانکی است.