هر ساله قسمتی از محصولات باغی و کشاورزی به دلیل حجم تولید بسیار نابود شده و کشاورزان با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند و این در حالی است که محصول نابود شده، محصول کمیاب سال گذشه بازار کشاورزی به حساب می‌آمد.

از این دست محصولات در سال گذشته می‌توان به هندوانه، سیب زمینی، پیاز، خربزه و پرتقال اشاره کرد که در همین ایام کوتاه از سالجاری نیز میوه‌هایی همچون پرتقال، سیب، کاهو، کلم، گوجه فرنگی و پیاز اشاره کرد.

هندوانه

هندوانه که همواره جز میوه‌های ارزان قیمت بازار محصولات کشاورزی به حساب می‌آید در سال گذشته آنقدر از سوی کشاورز و باغدار کاشته شد که حجم عرضه این محصول به شدت از حجم تقاضا پیشی گرفت البته لازم به ذکر است که در سال گذشته کیفیت نامطلوب برخی از بارهای میوه هندوانه ترس خرید این محصول را به دل مصرف کننده نهایی انداخت و از خرید این محصول دست کشید.

در سال گذشته با وجود آنکه حجم عرضه میوه هندوانه بالا بود اما در خرید این محصول باید به شدت دقت می‌شد زیرا هندوانه سفید، بی مزه و به اصطلاح پیر در بازار به شدت وجود داشت، تمام این عوامل دست به دست داد تا قیمت هندوانه که میوه بسیار آب بر است در خرید عمده از باغدار و کشاورز به کیلویی 50 تومان برسد.

این قیمت پایین کار را به جایی رساند که کشاورزان با این دید که آب ریخته شده این محصول در زمین کشاورزی منطقی‌تر از فروش آن به قیمت کیلویی 50 تومان است، با ماشین آلات کشاورزی از روی آن‌ها عبور کردند.

اما برخلاف سال گذشته هندوانه سالجاری کیفیت قابل قبولی دارد و مردم با خیالت راحت‌تری به خرید این میوه اقدام می‌کنند و این در حالی است که قیمت این میوه کیلویی 300 تا 800 تومان تعیین شده که برای هندوانه قیمت منطقی محسوب می‌شود.

سیب زمینی

سیب زمینی در سال گذشته به یک محصول باغی و کشاورزی پرحاشیه بدل شد، این محصول در سال گذشته آنقدر تولید شد که بازار در مقطعی از سال به شدت اشباع شد و محصول تولیدی روی دست کشاورز باد کرد، سیب زمینی همچون دیگر محصولات به گونه‌ای است که اگر در زمان مشخص از آن استفاده نشود رو به نابودی می‌رود که در نهایت شرایط نامناسبی را رقم می زند از این رو تا آنجایی که در توان بود، این محصولات در سطح روستایی در بین مردم به رایگان توزیع شد و مابقی آن‌ها که قابلیت مصرف نداشت در زیر خاک دفن شد.

 پیاز

پیاز که همواره جزئی از بازار خارج از تعادل عرضه و تقاضا محسوب می‌شود، این محصول در سال گذشته برخلاف پیاز به شدت در بازار نایاب شده بود و برای پیاز بی کیفیت نیز باید قیمت‌های بسیاری پرداخت می‌شد. اما دقیقاً روی دیگر سکه در سالجاری رقم خورد. پیاز به وفور در بازار وجود دارد و در پی این افزایش حجم تولید قیمت آن کاهش یافته است البته نباید از این موضوع گذشت که پیاز سالجاری کیفیت بهتری نسبت به محصول سال گذشته دارد، در رابطه با پیاز پیش بینی می‌شود که محصول در سالجاری به عاقبت سیب زمینی 94 دچار شود.

خربزه و گرمک

در سال گذشته نیز حجم عرضه خربزه و گرمک تا حدودی نسبت به میزان تقاضا کمتر بود که این موضوع در شرایط غیرعادی رخ داده بود، از این رو گفته می‌شود شرایط غیرعادی که بازار در سال 94 هندوانه را پس زده بود و مردم خربزه و گرمک را جایگزین هندوانه کرده بودند، به همین خاطر میزان خربزه و گرمک موجود در بازار به حد بسیار اندکی نسبت به تقاضا در بازار کم بود.

پرتقال

این میوه در سال گذشته به شدت تولید شد و کار را به جایی رساند که پرتقال میوه ارزان قیمت بازار بوده و هر کیفیتی از این میوه قابل دسترس بود، حجم تولیدی بالای میوه پرتقال در سال 94 به گونه‌ای بود که میوه تنظیم بازاری هیچ جذابیتی برای مردم نداشت و اکثر افراد پرتقال شب عید خود را از بازار تهیه کردند، این میزان قابل توجه تولید در سال 95 ادامه داشت و در فروردین ماه سالجاری به واسطه وجود پرتقال بسیار در انبارها نابودی پرتقال رقم خورد نابودی که پرتقال گندیده را یکی از مهم‌ترین موضوعات کشاورزی در سال جاری لقب داد.

آمارهای مختلفی در رابطه با میزان پرتقال دوریز اعلام می‌شود اما کارشناسان بر این باورند که به دلیل نبود جامعه اطلاعات آماری در کشاورزی نمی‌توان رقم دقیقی برای این موضوع اعلام کرد.

سیب

در سالجاری در کنار تولید قابل توجه پرتقال، سیب درختی به میزان قابل توجهی تولید شده که کیفیت اکثر این محصولات بسیار مناسب ارزیابی می‌شود در سالجاری اما سیب‌های به اصطلاح فرانسوی آنقدر در بازار وجود ندارد و تمایل مصرف را به سمت سیب‌های درختی تولید داخل سوق داده است که احتمال داده می‌شود عدم ورود سیب فرانسوی در حجم بالا از خرابی بیش از حد سیب جلوگیری کرده است.

در سالجاری به واسطه حجم بسیار زیاد تولید سیب بخش اندکی از محصول تولید شده سیب درختی از بین رفته است.

کاهو و کلم

در همان زمان انتشار اخبار نابودی پرتقال، در جنوب کشور حجم بسیار زیادی از کاهو و کلم به واسطه تولید بیش از حد و پیشی گرفتن حجم عرضه از تقاضا قیمت کاهو و کلم به شدت کاهش یافت که این موضوع در نهایت قیمت کاهو و کلم را با کاهش قیمت اساسی مواجه کرد، در این شرایط باغدار و کشاورز عدم برداشت محصول را انتخاب کرد و کاهو و کلم کاشته شده را خوراک دام قرار داد.

گوجه فرنگی

برخلاف سال گذشته که گوجه فرنگی کیفیت آنچنانی نداشت و قیمت آن بسیار بالا رفته بود، در سالجاری کیفیت گوجه فرنگی بسیار مناسب است و حجم قابل توجهی از این محصول در بازار وجود دارد، که البته باز ترس آن وجود دارد که به دلیل افزایش حجم تولید این محصول در سالجاری دورریز گوجه افزایش یابد و باغداران متضرر شوند. این مسئله در حالی مطرح می‌شود که در سالجاری حجم بسیاری از گوجه فرنگی‌های کشت شده با قیمت کیلویی 200 تومان در اختیار شرکت‌های تولید کننده رب و سس قرار داده می‌شود.

در مجموع به نظر می‌رسد کشور نیاز به یک الگو کشت و برداشت دارد تا در هر منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی به تولید بپردازند، در برخی سال‌ها کشور به خودکفایی محصول خاصی دست پیدا می‌کند اما نبود جامعه اطلاعات آماری و الگو کشت کار را به جایی رسانده که دست رنج تولید کننده و سرمایه مملکتی راهی جز دفن یا دورریز به دریا نداشته باشد، گواه این موضوع دورریز گندم در سال‌های نه چندان دور به دریا است.

در کنار این موضوع احساس می‌شود که باید کشور برنامه صادراتی مشخص و معینی داشته باشد تا در زمان افزایش حجم عرضه محصولات باغی و کشاورزی را صادراتی در پیش بگیرند البته این در حالی است که نباید برنامه صادراتی به گونه‌ای باشد که نیاز داخلی با مشکل روبرو شود.