طرح تهاتر نفت با بنزین کلید خورد

حجم واردات بنزین ایران در طول سه سال فعالیت دولت تدبیر و امید از یک میلیون لیتر در روز به بیش از ۱۲ میلیون لیتر افزایش یافته است و پیش بینی می‌شود با توجه به سیاست‌های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، حجم واردات امسال حتی از مرز ۱۵ میلیون لیتر در روز عبور کند.

عباس کاظمی معاون وزیر نفت اخیرا در جمع خبرنگاران با اشاره به افزایش واردات بنزین به ۱۲ میلیون لیتر در روز، گفته است: هدف از افزایش بی‌سابقه واردات این فرآورده نفتی بالا بردن سطح ذخیره سازی‌ها است.

از سوی دیگر در حالی از ابتدای فروردین ماه سال جاری تاکنون بالغ بر ۱۲ میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده که حجم خرید خارجی این فرآورده استراتژیک نفتی در سال ۱۳۹۳ به عنوان سال نخست فعالیت دولت تدبیر و امید تنها چهار میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر در روز بوده است.

براساس آمارهای رسمی ارائه شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، حجم واردات بنزین در سال ۱۳۹۳ به عنوان سال نخست فعالیت دولت یازدهم ۴.۷ میلیون لیتر در روز بوده که نسبت به سال ۹۲ حدود ۳۱ درصد رشد داشته است.

مطابق با این گزارش رسمی، ایران در سال ۱۳۹۳ حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار بنزین وارد کشور کرده است. از سوی دیگر سال گذشته هم حجم واردات بنزین در مقایسه با سال ۱۳۹۳ با افزایشی نزدیک به دو برابری از ۴.۷ میلیون لیتر در روز به بیش از ۹ میلیون لیتر در روز افزایش یافت.

از این رو سال گذشته حدود سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون لیتر بنزین به ارزش بیش از یک میلیارد دلار وارد ایران شد و با سقوط آزاد قیمت جهانی نفت خام و به تبع آن فرآورده های مختلف نفتی از جمله بنزین، شانس با دولتمردان یار بود که هزینه کمتری خرج واردات این فرآورده نفتی کرده‌اند.

در این بین همزمان با وعده های مختلف مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبنی بر خودکفایی بنزین اما حجم واردات این محصول پرطرفدار نفتی از ابتدای سال‌جاری بار دیگر با افزایشی حدود ۳۰ درصدی از ۹ به ۱۲ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.

این حجم واردات گسترده بنزین درحالی کلید خورده است که از اواخر سال گذشته تولید بنزین در برخی از مجتمع‌های پتروشیمی همچون پتروشیمی بندر امام آغاز شده و با وجود از سرگیری تولید بنزین در پتروشیمی ها شاهد رشد افسار گسیخته واردات هستیم.

در سال پایانی فعالیت دولت دهم حجم واردات بنزین بین ۱.۵ تا ۲ میلیون لیتر بود و پیش بینی‌ها نشان می داد که با بهره برداری از طرح‌های جدید بنزین‌سازی همچون ساخت و تکمیل طرح‌های بنزین سازی پالایشگاه نفت بندرعباس، واردات بنزین متوقف خواهد شد اما عملا این طرح بنزینی با وجود پیشرفت بالای ۹۰ درصدی در سال پایانی دولت دهم، در طول سه سال فعالیت دولت یازدهم به دلیل مشکلات مالی هنوز آماده بهره‌برداری نیست.

طرح تهاتر نفت با بنزین کلید خورد

همزمان با افزایش واردات بنزین و پیشرفت لاک پشتی اجرای طرح‌های پالایشگاهی کشور همچون ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، پالایشگاه نفت سنگین بهمن گنو «جاسک»، پالایشگاه میعانات گازی پارس شیراز، پالایشگاه نفت آناهیتا کرمانشاه، طرح تثبیت تولید پالایشگاه‌های نفت آبادان و اصفهان، وزارت نفت سیاست جدید تهاتر نفت خام و یا گازوئیل با بنزین را در دستور کار قرار داده است.

بر این اساس هم اکنون قراردادی بین شرکت ملی نفت ایران و «ویتول سوئیس» به منظور تهاتر نفت خام و گازوئیل با بنزین امضا شده است و پول حاصل از صادرات نفت خام و یا گازوئیل به این شرکت سوئیسی با پول واردات بنزین به نوعی تصفیه مالی می‌شود.

علاوه بر این، مذاکراتی با پالایشگاه‌های نفت آسیایی هم برای تهاتر نفت خام در قبال بنزین انجام شده و بخشی از هزینه‌های واردات گسترده بنزین از محل تهاتر تامین و جبران می‌شود.

در این بین عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هفته جاری در نشستی خبری با اشاره به راه‌اندازی فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال‌جاری، تاکید کرده است: با راه اندازی این طرح واردات بنزین متوقف خواهد شد.

این درحالی است که هم اکنون ساخت این پالایشگاه میعانات گازی با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کند و حتی در صورت تامین منابع مالی به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌های انتقال، توزیع و ذخیره سازی امکان استفاده از کل بنزین تولیدی این پالایشگاه حتی پس از بهره برداری در داخل کشور فراهم نیست.

یکی از مهمترین طرح‌هایی که زمینه ساز انتقال بنزین تولیدی پالایشگاه ستاره خلیج فارس به داخل کشور می‌شود، بهره برداری از خط لوله «بندرعباس- سیرجان- رفسنجان» بوده که بنزین تولیدی را به انبار بزرگ نفت رفسنجان ارسال می‌کند که ساخت این خط لوله به دلیل مشکلات مالی با تاخیر همراه است.

سید محمدجواد سیدی مجری ساخت خط لوله «بندرعباس- سیرجان- رفسنجان» هفته جاری با اشاره به پیشرفت حدود ۶ درصدی ساخت این خط لوله، گفته است: تکمیل این خط لوله حتی در صورت تامین منابع مالی دست کم به دو سال زمان نیاز دارد و هم اکنون اجرای این پروژه با کمبود شدید نقدینگی روبرو است.

این پروژه شامل احداث یک رشته خط لوله  ٢٦ اینچ از بندرعباس تا رفسنجان به طول تقریبی ٤٦٨ کیلومتر و ساخت تاسیسات میان راهی شامل سه مرکز انتقال نفت و دو پایانه می شود که عملیات اجرای خط لوله یاد شده از ١٥ آذرماه سال ٩٣ آغاز و بر اساس برنامه زمانبندی قرار است در نیمه دوم سال  ٩٦ به پایان برسد.