افت صادرات محصولات غذایی تامل برانگیز است

کاوه زرگران در نخستین نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران در سال ۹۵، گفت: آمار تجارت خارجی محصولات کشاورزی و غذایی در سال گذشته حکایت از کاهش صادرات و واردات عمده محصولات دارد، براین اساس صادرات محصولات غذایی ۱۳ درصد، صادرات شیرینی و شکلات ۱۸ درصد و صادرات ماکارونی ۲۲ درصد کاهش یافته است.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران افزود: کاهش وزنی صادرات مواد غذایی حایز اهمیت است و دلایل متفاوتی از جمله اتخاذ برخی سیاست‌های نادرست در این حوزه دارد، ضمن اینکه اعلام شد کاهش ارزشی واردات و صادرات به دلیل کاهش قیمت محصولات کشاورزی و مواد غذایی در جهان است و از این منظر ملاک مناسبی برای مقایسه محسوب نمی‌شود.

وی تصریح کرد: غالب مواد غذایی و صنایع تبدیلی کشور طی سال گذشته با کاهش صادرات مواجه شد که برای نمونه می‌توان به کاهش صادرات محصولات تولیدی مانند شیرینی، شکلات، ماکارونی و لبنیات و محصولات کشاورزی مانند پسته و زعفران اشاره کرد، این در حالی است که ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از ۶.۵ میلیارد دلار در سال ۹۳ به ۵.۶ میلیارد دلار در سال ۹۴ رسید. متوسط قیمت پایه صادراتی محصولات این گروه نیز یک سنت و اقلام وارداتی ۵ سنت کاهش یافته است، همچنین ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از ۱۲ میلیارد دلار در سال ۹۳ به حدود ۹ میلیارد دلار در سال ۹۴ کاهش یافته است.

به گفته زرگران، صادرات این بخش طی سال گذشته نسبت به سال ۹۳ از لحاظ ارزش ۱۴ درصد و از حیث وزنی ۱۳ درصد کاهش نشان می‌دهد، حال آنکه واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی در این سال در مقایسه با سال ۹۳ از حیث ارزش ۲۷ درصد و از لحاظ وزنی ۲۰ درصد افت داشته است.

همچنین اسداله عسگراولادی، عضو کمیسیون کشاورزی و از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، عمده‌ترین دلیل کاهش صادرات زعفران را مربوط به استاندارد و طولانی بودن دریافت مجوزهای این بخش عنوان کرد. به گفته وی، در حال حاضر عمده‌ترین صادرات زعفران از کشور به صورت چمدانی و از طریق مسافران صورت می‌گیرد.

وی اظهار داشت: در حال حاضر پنج کشور اسپانیا، چین، استرالیا، هلند و یک کشور آفریقایی به کاشت و تولید زعفران مشغول هستند و اگر ایران به درستی عمل نکند، طی سال‌های آینده بخش عمده‌ای از بازار زعفران را از دست خواهد داد.

عسگراولادی در خصوص دلایل کاهش صادرات پسته خام نیز گفت: کم‌آبی و کاهش سطح آب چاه‌ها در سال‌های اخیر صدمات جدی به باغات پسته وارد آورد که منجر به کاهش تولید پسته در کرمان و رفسنجان شد. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود میزان تولید پسته از باغات کشور طی سال جاری به ۱۴۰ هزار تن برسد در حالی که طی سال گذشته این رقم در حدود ۱۸۰ هزار تن بود.

وی گفت: صادرات سال جاری نیز صادرات محصول پسته از ایران، کاهش خواهد یافت، ضمن اینکه کشور چین به طور متوسط سالانه ۸۰ هزار تن پسته از ایران خرید می‌کرد اما در سال ۹۴ حدود ۵۰ هزار تن خریداری کرده است.

بر اساس گزارش کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران، میزان صادرات لبنیات در سال ۹۴ نسبت به سال قبل از آن معادل ۶ درصد کاهش داشته، همچنین صادرات شیرینی و شکلات طی سال گذشته با افت ۱۸ درصدی از حیث وزنی رو به رو شده است.

بر اساس گزارش گمرک ایران، طی سال گذشته واردات گندم از نظر وزنی ۵۴ درصد افت داشته است. شکر خام نیز با ۶۶ درصد افت از حیث وزنی، بیشترین کاهش واردات را در میان کالاهای غذایی داشته است. با این حال، طی سال گذشته واردات سویا ۲۲۸ درصد رشد داشته است.

به این ترتیب، ارزش واردات صنایع غذایی از ۵ میلیارد و ۸۲۵ میلیون دلار در سال ۹۳ به ۳ میلیارد و ۸۷۶ میلیون دلار در سال ۹۴ رسید. قیمت پایه هر کیلوگرم محصولات صنایع غذایی وارداتی از ۹۳ سنت در سال ۹۳ به ۸۸ سنت در سال ۹۴ کاهش یافت