سایه تنش میان ایران و عربستان بر سر توافق نفتی دوحه

 

وزرای نفت کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک صبح امروز با «شیخ تمیم بن حامد الثانی،» امیر قطر، که در ماه‌های اخیر نقش مهمی را در بازگرداندن ثبات نسبی به بازار متلاطم نفت ایفا کرده است، دیدار کردند تا شاید بتوانند از سقوط هر چه بیشتر بهای نفت جلوگیری کنند.

 

به گفته منابع خبری، عربستان سعودی در این نشست بر خلاف مواضع اخیر خود، خواهان حضور تمامی اعضای اوپک در مذاکرات شده است. ریاض پیش‌تر مخالفت خود را با حضور ایران در این گفتگوها اعلام کرده بود.

 

یک منبع نزدیک به اوپک در این باره گفت: «سعودی‌ها صبح امروز خواستار آن شدند پیش از هر چیز همه اعضای اوپک در این نشست حضور داشته باشند.»

 

ناکامی در دست‌یابی به یک توافق جهانی -که در صورت حصول، نخستین توافق در 15 سال اخیر بین اعضای اوپک و تولیدکنندگان غیر اوپک به شمار خواهد رفت- به معنای از سرگیری رقابت میان تولیدکنندگان عمده نفت برای افزایش سهم خود در بازار خواهد بود که در این صورت، بهبود نسبی بهای نفت در هفته‌های اخیر را مجدداً با چالش مواجه خواهد کرد.

 

در ادامه گزارش آمده است: ایران، یکی از تولیدکنندگان عمده اوپک، تاکنون با حفظ تولید نفت در سطح ماه ژانویه موافقت نکرده است. تهران می‌گوید می خواهد سهم از دست رفته خود را در بازار نفت دوباره به دست آورد.

 

محمد بن سلمان – جانشین ولیعهد عربستان سعودی – پیش‌تر در گفتگو با بلومبرگ اظهار داشته بود که کشورش تنها در صورتی تولید نفت خود را محدود خواهد کرد که سایر تولیدکنندگان عمده از جمله ایران نیز در این اقدام مشارکت کنند. اما پس از چند روز تلویحاً اعلام کرد که بدون حضور ایران نیز دست‌یابی به توافق امکان‌پذیر است.

 

بیش از 12 تولیدکننده نفت از داخل و خارج از اوپک رسما اعلام کرده‌اند که در نشست دوحه شرکت خواهند کرد اما نقش ایران در حصول این توافق احتمالی یک نقش کلیدی به شمار می‌رود.

 

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، در گفتگو با رسانه های داخلی اظهار داشته است که کشورهای دیگر باید واقعیت بازگشت ایران به بازار نفت را بپذیرند؛ چرا که اگر ایران با تعیین سقف تولید نفت موافقت کند، هیچ نفعی از لغو تحریم‌های بین المللی نخواهد برد.

 

منابع آگاه خبر داده اند که کارشناسان در حال حاضر به دنبال راه‌حل قابل‌قبولی هستند که مشکل غیبت ایران در مذاکرات و همراهی نکردن آن با توافق احتمالی دوحه را حل کند.

 

پیش‌نویس توافقنامه‌ای که در دوحه بین اعضا رد و بدل می‌شود، حاکی از آن است که میانگین تولید نفت اعضای اوپک و تولیدکنندگان غیراوپک در هر ماه نباید از سطح تولید نفت در ماه ژانویه 2016 عبور کند. این روند تا ماه اکتبر ادامه خواهد داشت تا اینکه تولیدکنندگان نفت بار دیگر در روسیه برای ارزیابی این روند و تدوین یک رویکرد جامع برای احیای بازار نفت با یکدیگر دیدار کنند.

 

این در حالی است که به اعتقاد آژانس بین‌المللی انرژی، حفظ میزان تولید نفت در سطح ماه ژانویه گام مهمی برای تولیدکنندگان نفت خواهد بود؛ اما با توجه به عرضه مازاد نفت در بازار، این اقدام احتمالی دست‌کم تا پیش از آغاز 2017 نمی تواند تاثیر چندانی بر بهای نفت داشته باشد.