رئیس کل دیوان محاسبات: بیت‌المال در جای خودش هزینه نمی‌شود

امین‌حسین رحیمی تصریح کرد: امروزه رویکرد حسابرسی متحول شده است و به این معنا که اجازه بدهیم خرج شود و اگر تخلف انجام شد با آن برخورد کنیم، در دستور کار نیست.

وی با بیان اینکه سازمان بین المللی مؤسسات عالی حسابرسی، همکاری کشورها در حسابرسی دولتی را مدیریت می‌کند، گفت: براساس دیدگاه سازمان "اینتوسای" امروزه حسابرسی باید حین خرج، انجام شود و ناظر هنگام خرج کردن حضور داشته باشد و اجازه تضییع به بیت المال ندهد که چنین رویکردی در دستور کار اینتوسای و دیوان محاسبات کشور قرار دارد.

رحیمی با اشاره به اینکه "اینتوسای" با حدود 200 کشور عضو، بعد از سازمان ملل متحد بزرگترین سازمان بین المللی است، افزود: سال 94 ما مجوزی از مجلس شورای اسلامی برای بروز کردن حسابرسی گرفتیم و امسال برنامه ما این است که هر 3 ماه یک بار دستگاههای اجرایی را رصد کنیم و اگر اقدامات آنها درست بود گواهی مقبولیت بدهیم و اگر ایراد داشت گواهی مشروط بدهیم و ایرادات را اعلام کنیم تا در فرصتی که دارند آنها را اصلاح کنند.

وی گفت: اگر در پایان سال ایرادات را اصلاح کردند، آنهایی که مشروط بودند گواهی مقبول می‌گیرند و اگر اصلاح نکردند گواهی مردودی می‌گیرند و گواهی مردود، تخلف است که نظام قضایی موجود در دیوان محاسبات به آن رسیدگی می‌کند.

رحیمی افزود: تعاملات بین دیوان محاسبات و سازمان "اینتوسای" براساس تجربیات است و در ایران مردم از طریق نمایندگان خود دیوان محاسبات را به‌عنوان چشم ناظر برای نظارت بر مصرف بهینه بیت المال انتخاب کردند و ما باید تلاش کنیم که بیت المال حراست شود.

وی گفت: قبلاً کشف تخلف ملاک بود و ما به این نتیجه رسیدیم که صرفاً برخورد با تخلف، کارساز نیست و ضمانت اجرایی قوی نیست و آن به‌عنوان یک ابزار برای آخرین مرحله است، لذا ایجاد کنترل‌های داخلی در دستگاههای اجرایی بسیار مهم است.

رحیمی افزود: کنترل‌های داخلی جزو اصول حسابرسی است و ما تأکید کردیم که سیستم کنترل‌های داخلی در دستگاه‌ها مستقر شود که به مدیر دستگاه هشدار دهد تا جلوی تخلف گرفته شود.

وی با بیان اینکه آموزش خیلی مهم است، گفت: تخلفاتی که در دیوان محاسبات مطرح می‌شود از نوع جرم نیست، تخلفات مالی، محاسباتی است، رسیدگی به جرم با قوه قضائیه است، خیلی از تخلفات ممکن است بدون هیچ‌گونه عمدی و شاید از روی ناآگاهی انجام شود و لذا "اینتوسای" بر آموزش تأکید دارد.

رحیمی افزود: به همه مدیران مالی دستگاهها باید آموزش داده شود که مقررات را بدانند و از طرف دیگر امروزه رسیدگی سنتی و استفاده از دست، کارساز نیست و سامانه نظارت الکترونیکی در دیوان محاسبات که از آن تحت عنوان "سنا" یاد می‌شود به 3600 نقطه و دستگاه اجرایی در تمام استانها و مرکز متصل می‌شود و قرار است دستگاهها اطلاعات خود را به‌صورت الکترونیکی در اختیار دیوان قرار دهند.

وی با بیان اینکه برخی از دستگاه‌های اجرایی هنوز به این سامانه متصل نشده‌اند، گفت: این کار زمان‌بر است و لازمه آن برقرار شدن شبکه ارتباطی است ولی برنامه ما این است که تا پایان سال 95 همه دستگاههای اجرایی به این سامانه متصل شوند و اطلاعات الکترونیکی را دریافت و الکترونیکی تحلیل کنیم و بعد گزارش تهیه کنیم که این موجب می‌شود بموقع مطلع شویم.

رحیمی افزود: از تمام ظرفیت دیوان محاسبات و کارکنان و امکانات خود استفاده می‌کنیم که وجود دیوان محاسبات موجب توسعه کشور شود و الآن سازمان ملل متحد اهداف توسعه پایدار را ــ که اینتوسای هم آن را تبلیغ می‌کند ــ تعریف کرده و می‌گوید نتیجه وجود دیوان محاسبات باید توسعه کشور و بهبود زندگی مردم باشد که این مهم با اقدامات پیشگیرانه، ضمانت اجراهای قوی، توجه به توصیه‌های حسابرسی و پیشنهادهای دیوان همچنین حمایت رسانه‌ها و نظارت مردمی است.

وی گفت: دیوان محاسبات اتریش نظام قضایی ندارد ولی ما در دیوان محاسبات نظام قضایی داریم و متخلفان را محاکمه و مجازات می‌کنیم و ضمانت اجرای آنها این است که گزارش حسابرسی را از طریق رسانه‌ها منتشر می‌کنند و نظارت مردمی کمک می‌کند که دولت‌ها خود را موظف بدانند که درست کار کنند.

رحیمی افزود : گزارش تفریغ بودجه کشور که پیش از این منتشر نمی‌شد چند سال است که در پایان سال در قالب یک گزارش 400 تا 500 صفحه منتشر می‌شود و در سایت دیوان محاسبات است و ما باید به این سمت حتماً برویم که گزارش‌های دیوان محاسبات متقن باشد و بعد از طی مراحل منتشر شود و در اختیار مردم قرار گیرد و دستگاه‌های اجرایی هم حواسشان جمع شود که مردم مطلع خواهند شد و اینها همه بازدارنده است و همه باید کمک کنیم که توسعه کشور بیشتر اتفاق بیفتد.

وی گفت: چون کار سخت افزاری دیوان محاسبات اخیراً تکمیل شده است دستگاه‌های زیادی متصل نیستند و درحال حاضر آن‌لاین "برخط" نیست و گزارش‌های قبل را ارسال می‌کند ولی باید به این سمت حرکت کنیم که همه وصل شوند و آن‌لاین و به‌روز باشند.

رحیمی درباره اینکه آیا اکنون بیت المال در جای خودش هزینه می‌شود، افزود: این خیلی سؤال سختی است، اگر بیت المال در جای خودش هزینه می‌شد این‌همه مشکلات در کشور نبود.

وی گفت: اینتوسای یک شعار دارد که می‌گوید ضمانت اجرای توصیه‌های حسابرسی امروزه صرفاً با برخورد قابل انجام نیست و توصیه‌ها با تعامل قبل از اینکه به تخلف بینجامد محقق شود و لذا تعامل با دستگاههای اجرایی بسیار مهم است.

رحیمی افزود: دیوان محاسبات در حدود 3 سال اخیر برای پیشگیری از وقوع تخلفات تعامل بسیار خوبی با دولت داشته است، ما کمیته‌های پیشگیری از وقوع تخلفات و تقویت کارآمدی دستگاههای اجرایی را تشکیل دادیم، آموزش و کنترل‌های داخلی را تقویت و سامانه نظارت الکترونیک را تکمیل کردیم.

وی گفت: این اقدامات بسیار مؤثر بوده به‌گونه‌ای که تعداد تخلفات به‌نحو چشمگیری کاهش پیدا کرده است و با ادامه این روند باید به روزی برسیم جز عده معدودی که عمداً تخلف می‌کنند به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند.