پروژه‌های سازمان فناوری اطلاعات در سالی که گذشت

بنا بر اظهارات رییس سازمان فناوری اطلاعات در برنامه توسعه فناوری اطلاعات کشور چهار دسته فعالیت در حال ساماندهی است. یک دسته فعالیت تحت عنوان شبکه ملی اطلاعات تدوین شده است که در سراسر کشور ظرفیت‌سازی بنیادی برای ارتقاء دسترسی به ارتباطات و اطلاعات فراهم شود.

از دیگر اهداف این برنامه، فراهم‌کردن پهن باند برای 60 درصد از خانواده‌ها و کسب کارها در کشور است. در حال حاضر ظرفیت داخلی کشور به مرز 4 ترابیت رسیده است و البته هدف این است که حداقل این ظرفیت به 20 ترابیت افزایش یابد.

در حوزه ارتباط بین‌الملل نیز این ظرفیت در زمان شروع به کار وزارت‌خانه 76 گیگابیت بوده است که اکنون نزدیک به 300 گیگابیت ترافیک جابه‌جا می‌شود و البته برنامه‌ریزی شده است که به زودی این حجم به یک ترابایت برسد.

سومین دسته از فعالیت‌ها با عنوان «کمک به توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و اقتصاد دانش‌بنیان» طراحی و برنامه‌ریزی شده‌اند. در این زمینه نیز فعالیت‌های گسترده‌ای آغاز شده که کمک به پارک‌ها و مراکز رشد و در نظرگرفتن وام‌های کم‌بهره و تسهیل حقوقی برای این کار از مهم‌ترین این برنامه‌ها است.

در بخش چهارم نیز تدوین مجموعه مقررات، قوانین و بسترسازی حقوقی برای تقویت این فعالیت‌ها و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در سطح داخلی و بین‌المللی دنبال می‌شود.

جهانگرد اهداف این سازمان در سال 1394 را توسعه خدمات مشترک فن‌آوری اطلاعات بین مردم، پنجره واحد خدمات کشوری، ساماندهی مراکز داده دولتی و حمایت از مراکز داده خصوصی، پایش پروژه‌های کلیدی کشور و همکاری برای توسعه خدمات دستگاهی و همچنین مواردی مانند تولید محتوا، خدمات ابری، دولت همراه، دسترسی آزاد به اطلاعات، مهاجرت به IPV6 و اینترنت اشیا را اعلام کرده و شبکه ملی اطلاعات را شفاف‌ترین برنامه اجرایی سازمان دانسته بود.

اینترانت ایرانی

از سال 84 و ابتدای راه‌اندازی اینترانت، حدود هزار میلیارد تومان و امسال نیز بودجه‌ای 2000 میلیارد تومانی به شبکه ملی اطلاعات اختصاص یافته است و محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم، نیز آن را در اولویت کار خود قرار داد.

جهانگرد نیز مهم‌ترین مساله کشور و دولت در حوزه ارتباطات را ایجاد یک شبکه ارتباطی می‌داند که مدیریت و اختیار کامل تراکنش‌های آن در چرخه مدیریت ایران باشد و سازمان فناوری اطلاعات معتقد است کار طراحی شبکه ملی اطلاعات به پایان رسیده و همچنین دیتای کشور که زمانی 90 درصد آن در آغاز دولت خارجی بود، تا حدود 40 درصد به داخل کشور برمی‌گردد.

بنا به گفته جهانگرد و وعده کاهش قیمت با اجرایی شدن شبکه ملی اطلاعات، استراتژی وزارتخانه این است که هزینه دسترسی مردم برای اینترنت به حداقل برسد. شبکه ملی اطلاعات دارای روندی تکاملی است و در فاز اول که مربوط به دسترسی به این شبکه می‌شود تمهیداتی اندیشیده شده تا مردم در نقاط مختلف به اینترنت دسترسی داشته باشند.

در حال حاضر نیز برنامه‌ریزی اجرایی و طراحی شبکه ملی اطلاعات انجام شده است، بخش‌هایی از این پروژه نیز در حال اجرا و مراحل نهایی حقوقی آن هم در حال انجام است و در گام‌های بعدی موضوعاتی مانند ظرفیت دسترسی، سرعت، امنیت و قیمت مورد توجه قرار خواهد گرفت.

در نهایت رئیس سازمان فناوری اطلاعات ابراز امیدواری کرد تا اواسط سال 95 در خصوص شبکه ملی اطلاعات به شرایط مطلوب نزدیک شویم و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز زمان راه‌اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات، طراحی مسائل فنی مورد نیاز و اهمیت تولید محتوای علمی متناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی را به سال 95 محول کرد.

شبکه‌های اجتماعی داخلی و دولت الکترونیک

جهانگرد با توجه به جنبه‌های اقتصادی استفاده از شبکه‌های اجتماعی معتقد است با وجود اینکه شبکه‌های اجتماعی خارجی زودتر راه افتاده‌اند و کاربران زیادی دارند، شهروندان ایرانی می‌توانند با استفاده از سرویس‌های سایت‌های ایرانی این ارزش اقتصادی را به آنها دهند، زیرا این شبکه‌ها امنیت بیشتری دارند و برخی از آنها توان رقابتی مناسب را نیز دارا هستند و همچنین دسترسی دولتی به اطلاعات کاربران در شبکه‌های اجتماعی داخلی وجود ندارد.

البته معاون وزیر ارتباطات اینکه ظرفیت فنی شبکه‌های داخلی نمی‌تواند هم‌عرض با شبکه‌هایی مانند گوگل باشد را امری طبیعی می‌داند اما معتقد است بسیاری از کشور‌ها می‌توانند پاسخگوی نیاز خود در درون کشورشان باشند و ما نیز باید برای این امر تلاش کنیم و محصولاتی را در این زمینه طراحی کنیم و مردم نیز از آنها استفاده کنند تا رضایت آنها به دست بیاید.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات دولت الکترونیکی را از مهم‌ترین اقدامات این سازمان می‌داند که در سطح ملی تاسیس شده و سال 94 را سال بروز این خدمات اعلام کرده و در این خصوص اظهار کرده بود: در سطح دولت الکترونیکی به سازمان‌ها کمک می‌کنیم تا برنامه‌هایشان را اجرا کنند و در اختیار مردم قرار دهند و همچنین به دنبال تعامل با سایر دستگاه‌های اجرایی برای اجرای هر چه بهتر طرح دولت الکترونیک هستیم.

موتورهای جست‌وجو و مهاجرت از IP4 به IP6

جهانگرد افزایش ابزار‌های حضور زبان فارسی در فضای وب و اینترنت را از اقدامات سازمان فناوری اطلاعات می‌داند و می‌گوید: انواع ابزارهای موتور جست‌وجو، وب، افزایش حجم داده‌های فارسی از جمله برنامه‌های سازمان است و از مزایای استفاده از جست‌وجوگرهای ایرانی نسبت به موتورهای جست‌وجوی بین‌المللی این است که داده‌های بیشتری را به زبان فارسی نمایش می‌دهد.

وی معتقد است سرعت نمایش نتایج در موتور فارسی‌جو یا یوز به عنوان جست و جوگر بومی، از جمله مسائل تکنیکی است و کاربران با استفاده از این موتور‌های جست‌وجو و تجربه درباره سرعت پایین می تواند به برنامه‌نویسان این شبکه‌ها منتقل شود و به مدیران سایت هشدار دهد که خود را اصلاح کنند و لازم است این جویشگرها نسبت به نمونه‌های خارجی مزیت‌هایی داشته باشند تا کاربران به استفاده از آنها ترغیب شوند.

با وجود هزینه‌های کلان راه‌اندازی موتورهای جست‌وجو، واعظی و جهانگرد معتقدند این موتورها برای رقابت با گوگل طراحی نشده‌اند بلکه راه‌اندازی «یوز» یا «پارسی‌جو» قدم‌هایی برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات به حساب می‌آیند.

آدرس IP یا Internet Protocol Address شناسه‌ای است که پروتکل به وسیله آن می‌فهمد که داده‌ها یا درخواست‌ها به کدام کامپیوتر فرستاده یا از کدام یک دریافت خواهند شد. پروتکل IPv4 از آدرس‌های 32 بیتی تشکیل شده است بدین معنی که این فضا اجازه آدرس‌دهی حدود 4.3 میلیارد آدرس را می‌دهد در حالی که IPv6 از آدرس وب 128 بیتی تشکیل شده که ظرفیت میلیاردها آدرس جدید را دارد.

از آنجا که نسخه 4 پروتکل اینترنت دیگر توان پاسخگویی نیازها را ندارند، به همین دلیل عبور از نسخه 4 به نسخه 6 امری ضروری است.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات در این باره می‌گوید: براساس برنامه‌ریزی‌هایی که در حال حاضر صورت گرفته این گذر حدود پنج تا شش سال زمان خواهد برد، زیرا ما نمی‌خواهیم به سازمان‌های مختلف و بخش‌هایی که تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مطابق با IPV4 را خریداری کرده‌اند فشاری وارد شود، اما هرچه ورود به IPV6 سریع‌تر اتفاق افتد صرفه اقتصادی بیشتری به دنبال خواهد داشت.

رییس سازمان فناوری اطلاعات همچنین از فعالیت‌های کارشناسی روی موضوع کپی‌رایت محصولات دیجیتال و مولتی‌مدیا و اجرایی شدن آن در صورت موافقت مجلس خبر داد و ارتقاء شرایط امنیتی شبکه ملی اطلاعات بر پایه یک ساختار امن و پرتوان در عرصه ملی و تسهیل شرایط کسب و کار حوزه فاوا برای شرکت های جوان و دانش بنیان را از دیگر محورهای مصوب برای توسعه فاوا در دولت یازدهم اعلام کرد.