بازار سرمایه ایران در آستانه تغییر بزرگ

 سید روح الله حسینی مقدم تصریح کرد: برای پیش بینی بازار سال 1395 باید به یک نکته توجه ویژه کرد و آن اینکه تا حدود زیادی باید تحلیل "گذشته نگر" را کنار بگذاریم و بر اساس واقعیت های موجود به سال آتی نظر بیندازیم.

وی با بیان اینکه شاید هنوز به طور دقیق اثرات رفع تحریم‌ها را درک نکرده باشیم و به همین دلیل احتمالا از پتانسیل‌های این اتفاق برای صنعت مطلع نباشیم، افزود: به عقیده من بازار سرمایه ایران در آستانه تغییر بزرگی است که هنوز قادر به تعریف و شناخت دقیق همه ابعاد و جوانب آن نیستیم.

حسینی مقدم اظهار کرد: از تغییرات قابل پیش‌بینی در متغیرهای اثرگذار بر بازار اوراق بهادار و همچنین کسب و کار گرفته تا اقبال دولت و بانک مرکزی به توسعه بازار سرمایه در ایران، بطور قطع شرایط بسیار مناسبی را برای تقویت بازار اولیه و ثانویه انواع ورقه بهادار از سهام تا انواع اوراق بدهی به وجود خواهد آورد.

وی افزود: این تغییر دیدگاه در حمایت از بازار سرمایه گرچه تغییری ضروری اما کوچک است، ولی برای رشد ملموس بازار سرمایه در اقتصاد ملی ایران به حد کافی اساسی است.

معاون بورس اوراق بهادار تهران، با اشاره به اینکه قدر مسلم همه این نیروها دایمی نیست و تصمیم سازان این بازار باید به دنبال بهره برداری مناسب و بلندمدت از آن باشند، گفت: در صورت وجود چنین نگرشی در بازار سرمایه، می توان امیدوار بود که این بازار با انجام نقش دقیق خود در تخصیص منابع و نقدینگی در اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد.

حسینی مقدم تصریح کرد: هر چند اقتصاد جهان بهترین روزهای خود را تجربه نمی کند اما با توجه به مثبت بودن برآیند نیروهای موثر بر بورس اوراق بهادار در کشور، می توان انتظار رشد متغیرهای کمی بازار را داشت.

وی از جمله تاثیر این متغیرها به کاهش نرخ بهره اشاره کرد و افزود: کاهش نرخ بهره از چند جهت بر بازار اوراق بهادار ما اثر می گذارد: کاهش نرخ بهره موجب می شود تا نرخ تامین مالی بنگاه ها از بازار پول و سرمایه کاهش یابد و طبیعتا بر سودآوری شرکت های پذیرفته شده اثرگذار است. از طرفی کاهش نرخ بهره جریان نقدینگی را تا حدود زیادی به سمت بازار سرمایه تقویت خواهد کرد.

حسینی مقدم اظهار کرد: هر چند کاهش نرخ بهره باید محسوس باشد اما با توجه به نرخ تورم مورد انتظار کاهش بیشتر نرخ بهره دور از انتظار نیست. از طرفی همچنانکه موسسات بین المللی هم پیش بینی کردند رشد اقتصادی حدود 6 درصدی برای سال 1395 پیش بینی شده است که این به معنی رشد فروش و سودآوری بنگاه های اقتصادی است.

معاون بورس اوراق بهادار تهران ادامه داد: علاوه بر این، قطعا رشد ارزش بازار دارایی های مالی با سرعتی بسیار بیشتر از رشد تولید ناخالص داخلی اسمی اتفاق خواهد افتاد. اما من اعتقاد دارم رشد اقتصادی 6 درصدی محتاطانه دیده شده و می توان با توجه به رشد بهای نفت و تاثیر آن بر بودجه عمرانی دولت و همچنین میزان سرمایه گذاری خارجی اعلام شده در زیر ساخت ها و وجود ظرفیت خالی فراوان، انتظار رشد اقتصادی دو رقمی را هم برای اقتصاد ایران در سال 1395 داشت؛ البته لازمه این رشد اقتصادی استفاده از همه ظرفیت ها است.

حسینی مقدم گفت: از مهمترین اتفاقات قابل پیش بینی برای سال 1395 رشد بازار بدهی در بورس اوراق بهادار تهران است ؛ هم از این منظر که دولت و بانک مرکزی تمایل به توسعه بازار بدهی دارند و هم از این منظر که شرکت های بورسی به دنبال استفاده از اعتبار خود برای استقراض خواهند بود تا با نرخ های پایین تر از بازار سرمایه تامین مالی کنند.

به گفته این مقام مسوول، خوشبختانه بازار سرمایه از منظر تنوع ابزارهای تامین مالی به سطح قابل قبولی رسیده و حال باید با معرفی آن به ناشران، به توسعه بازار بدهی کمک کنیم.

وی اظهار کرد: وجود این شرایط در سال 1395 کمک خواهد کرد تا بورس تهران آمادگی پذیرش انواع اوراق مشارکت و صکوک دولتی را داشته باشد؛ لذا پیش بینی می‌شود ظرفیت های لازم برای جذب اوراق با حجم و اندازه بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران فراهم باشد. از این رو با آمادگی کامل از دولت برای انتشار انواع اوراق دولتی مانند صکوک و مشارکت در بورس اوراق بهادار تهران دعوت می کنیم.

معاون بورس اوراق بهادار تهران در خصوص عوامل تاثیرگذار بر بازار در سال 1394 هم گفت: هر چند دولت یازدهم از ابتدای روی کار آمدن به دنبال حل مناقشه هسته ای برآمد اما حل این موضوع به یک ماراتن دو ساله تبدیل شد و در نهایت در ماه های پایانی سال بزرگترین ریسک سیاسی اثرگذار بر فضای کسب و کار و به تبع آن بر تصمیم فعالان بازار سرمایه و سرمایه گذاران از فضای کشور رخت بست.

حسینی مقدم افزود: به همین دلیل مهمترین عامل اثرگذار بر بازار سرمایه در سال 1394 ابهام در نهایی شدن پرونده هسته ای و اجرای برجام بود که در هر دوره بر جریان نقدینگی بازار اثرگذار بود.

وی اظهار کرد: عامل دیگری که به شدت بر بازار اوراق بهادار اثرگذار بود، رکود حاکم بر بازار داخلی بود که موجب شد فروش و درآمد بسیاری از صنایع و شرکت‌ها به شدت کاهش یابد؛ از صنعت فلزات اساسی و سیمان گرفته تا صنعت محصولات غذایی و خودرو از این موضوع تاثیر قابل ملاحظه ای پذیرفتند.

به گفته حسینی مقدم، رکود دامنه دار در اقتصاد کشور که قطعا نسخه کوتاه مدتی برای آن وجود ندارد، موجب شد تا سودآوری شرکت ها نسبت به دوره قبل بیش از 40 درصد کاهش را نشان دهد.

معاون بورس اوراق بهادار تهران ادامه داد: از طرفی اقتصاد وابسته به نفت کشور ما یکبار دیگر با کاهش شدید قیمت نفت، دچار نوسان جدی شد و با کاهش قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی، کاهش سودآوری بزرگترین صنعت بورسی را رقم زد و فضای کم رونق بازار را دامن زد.

وی افزود: البته باید توجه داشت در کنار کاهش قیمت نفت، تاثیر اقتصاد چین و کاهش رشد اقتصادی آن بر بازار های جهانی موجب کاهش قیمت فلزات اساسی و همچنین سنگ آهن شد که طبیعتا بخش های فلزات اساسی و کانی های فلزی را که مجموعا حدود 23 درصد بازار اوراق بهادار ما را از آن خود کرده بود، دستخوش کاهش نماگرهای اساسی کند.

حسینی مقدم اظهار کرد: شاید بتوان در سال 1394 ، سه ماهه پایانی را تا حدودی متفاوت دانست و آن هم از این منظر که تغییرات مورد انتظار سرمایه گذاران از برخی متغیرهای اقتصادی و سیاسی رنگ و شکل واقعیت به خود گرفت و یا به واقعیت نزدیک تر شد.

بنا بر اعلام پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه وی با بیان اینکه کاهش نرخ تورم به حدود غیر قابل تصور تک رقمی و به تبع آن انتظار از کاهش نرخ بهره به عنوان مهمترین متغیر تاثیر گذار بر بازار سهام شرایط متفاوتی را برای فعالان بازار سرمایه رقم زد، گفت: در حوزه ثبات بخشی به بازارهای مالی و ارز هم نقش و رفتار دولت بسیار بر تحلیل سرمایه گذاران اثر گذاشت و اینکه نرخ ارز طی یک دوره مالی از نوسان محدودی برخوردار باشد، به بررسی دقیق تر آینده سرمایه گذاری کمک شایانی می کند.

معاون بورس اوراق بهادار تهران سپس به موضوع پتروشیمی ها و نرخ خوراک آنها اشاره کرد و گفت: سال 1394 مهمترین صنعت بورسی یعنی صنعت پتروشیمی از نبود شفافیت دو ساله تا حدودی خارج شد و برای تعیین نرخ خوراک آنها فرمولی ارایه شد که تا اندازه ای به فعالان این صنعت، دید مناسبتری برای سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری بلندمدت می دهد. لذا با توجه به ابلاغ این فرمول در ماه های انتهایی سال، فضای سرمایه گذاری در این صنعت هم تا حدودی روشن شد.

وی گفت: از نظر متغیرهای کیفی بازار هم فصل آخر سال 1394 تا حدود زیادی متفاوت است، به نحوی که شاهد رشد نقدشوندگی سهام شرکت ها هستیم.

حسینی مقدم همچنین افزود: متوسط گردش معاملات روزانه بورس به حدود 5 برابر رسید و در برخی صنایع، تا حدود دو بار، همه سهام آن شرکت ها دست به دست شد .

وی در پایان اطمینان داد که وجود نقدشوندگی بالا بسیاری از معضلات بازار مانند قیمت های حبابی و دستکاری قیمت را تخفیف خواهد داد.