جزییات کامل نسخه دولت برای "گتوند" از زبان وزیر نیرو

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، گتوند، سدی که از روزهای نخست آبگیری آن با حاشیه دست به گریبان بود. حالا و پس از استماع گزارش موسسه آب دانشگاه تهران در شورای عالی آب، مهر تصمیم نهایی برای این پرونده زده شده است و به گفته چیت چیان، بر اساس مصوبه شورای عالی آب، قرار بر این شده که دو راهکار اول دانشگاه تهران مبنی بر مدیریت مخزن و انتقال آب شور اجرایی شود، اما راهکار دوم انتقال آب شور مجددا مورد مطالعه سازمان محیط زیست قرار بگیرد.

وی معتقد است که سد گتوند میراثی از گذشته است و این وزارتخانه خود را موظف به اجرای تصمیم شورای عالی آب و دانشگاه تهران می داند، البته وزارت نیرو انتقاد کارشناسان به گتوند را درک می‌کند، اما در حال حاضر می‌توان گفت که این موضوع قابل بحث نیست؛ زیرا زمانی که این دولت سر کار آمد تمام مراحل ساخت، آبگیری و بهره‌برداری سد گتوند انجام شده بود، به همین دلیل منطقی است که در حال حاضر به دنبال چاره‌جویی مشکلاتی که در این سد وجود دارد باشیم.

وزیر نیرو با بیان اینکه سد گتوند قبل از انقلاب مورد مطالعه قرار گرفته و در ابتدا آمریکایی ها این سد را از زوایای گوناگون مطالعه کردند و بعد از انتقال آب این مطالعات به شرکت های ایرانی محول شد.، اظهار کرد: شروع احداث این سد از دوران سازندگی بوده و در دولت دهم این سد به بهره برداری می رسد که تقریبا از چند سال قبل مشخص بود که این سد با مشکلاتی روبه رو است که البته دولت دهم نیز تلاش کرد تا در وسع خود، این مشکلات را حل کند.

به گفته چیت چیان، در دولت یازدهم حل مشکل گتوند به طور ویژه مدنظر قرار گرفته شد، به طوری که در ابتدا مطالعاتی توسط وزارت نیرو و مشاورین وزارت نیرو انجام و راهکارهایی معین شد و بر اساس آن راه کارها علاج بخشی سد گتوند آغاز شد ،در میانه راه که کار گروهی برای این کار مشخص شد و نتیجه کار این کارگروه به شورای عالی آب عرضه شد و شورای عالی آب تصمیم گرفت گارگروهی متشکل از نمایده ریاست جمهوری ،سازمان مدیریت برنامه ریزی،سازمان حفظ محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، مطالعه مجددی را در مورد سد گتوند داشته باشند.

وی با بیان اینکه این کارگروه از دانشگاه تهران به عنوان مشاور عالی طرح استفاده کرد،گفت: دانشگاه تهران در طول یک سال مطالعه گسترده ای درباره مشکلات سد گتوند انجام داد که نهایتا نتایج مطالعات به شورای عالی آب ارائه شد که در این نتیجه راهکارهای متعددی ازجمله برچیده شدن سد گتوند و تغییر مسیر رودخانه و عدم ورود آن به سد مطرح شد.

وی ادامه داد: تمام راه حل های ارائه شده از سوی دانشگاه تهران به جز دو راهکار مدیریت مخزن و انتقال آب شور مورد تایید شورای عالی آب قرار گرفت اما قرار بر این شد که راهکار دوم مجددا مورد مطالعه سازمان محیط زیست قراربگیرد.

وزیر نیرو در توضیح راهکارها گفت: منظور از انتقال آب شور، این است که آب بسیار شوری که در کف مخزن قرار دارد توسط یک خط لوله به پایین دست منتقل شود، البته شورای عالی آب اولویت راهکارها را در مدیریت مخزن در نظر گرفت و این به این معنا است که اولویت نخست این موضوع است. سد گنوند در مخزنش در عمق آب بسیار شوری قرار دارد و در بالا آب کاملا شیرین است؛ آب بسیار مقبولی است، آب شور در عمق دریاچه است و مدیریت مخزن یعنی اینکه همراه با خارج شدن آب از سمت بالا به سمت نیروگاه که برق تولید می کند و آب بسیار شیرینی است مقداری هم از آب شور از کف دریاچه خارج شود که این دو آب بعد از سد با هم مخلوط شوند و مطلوبیت قابل قبول در رودخانه کارون جریان پیدا کند.

به گفته چیت چیان، بر اساس پیش بینی های صورت گرفته با اتخاذ مدیریت مخزن که تا کنون نیز در حال اجرا بود می توان در عرض 10 سال آب شور داخل سد را خارج و بدین طریق مشکل گتوند را بر طرف کرد.

وی ادامه داد: منظور از راهکار دوم نیز خروج آب شور توسط لوله و انتقال آن به حوضچه ها است که به منظور این امر آب تبخیر و برداشت نمک صورت می گیرد، البته وزارت نیرو تنها زمانی این کار را اجرایی می کند که سازمان محیط زیست روی آن صحه بگذارد؛ اما به طور کلی باید گفت که هیچ بن بستی درباره سد گتوند وجود ندارد و شورای عالی آب مهر تایید نهایی را بر تعیین تکلیف سد گتوند گذاشته است و همه عملیات بر اساس مصوبه شورای عالی آب اجرایی می شود.

سد گتوند علیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران ساخته شده است. این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان شوشتر و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد. سد گتوندعلیا آخرین سد قابل احداث بر روی رودخانه کارون است. ارتفاع این سد سنگریزه‌ای با هسته رسی ۱۸۲ متر است که بلند ترین سد خاکی کشور محسوب می‌شود.

حاشیه‌های ریز و درشت گتوند که از وجود گنبد نمکی و سازند گچساران در منطقه آبگیری این سد و در نتیجه احتمال شور شدن آب کارون شروع شده بود، بعدها با بدهی بالای پروژه و تعطیلی فعالیت‌های اجرایی و حتی تعویق چندباره وعده‌های مختلف درباره پروژه ادامه پیدا کرد، مدتی نیز آواره‌شدن چندهزار روستایی و زیرآب رفتن ده‌ها روستا با آبیگری گتوند در کانون توجهات قرار داشت. در نهایت این سد با وجود همه حاشیه‌های ریز و درشت خود به بهره‌برداری رسید، اما این به معنی پایان حاشیه‌ها در این پروژه بزرگ نبود.