بودجه سرگردان شد

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، مجلس امروز - دوشنبه - اعلام کرده است که  "به هیچ عنوان نمی تواند تا پایان سال بررسی لوایح بودجه 95 و برنامه ششم را به اتمام برساند، پس باید دولت هر چه سریعتر لایحه دو و یا سه دوازهم بودجه را به مجلس ارائه کند".

این در حالی است که دولت گرچه لایحه بودجه سال 1395 و برنامه ششم توسعه را به دلیل تدوین بر اساس فضای تحریم با تاخیر حدود 40 روزه از زمان قانونی - 15 آذر - به مجلس برد و منتظر اجرای برجام ماند تا بتواند پاسخگوی اعداد و ارقام لایحه ای که بر اساس شرایط پسا تحریم پیش بینی کرده بود باشد ولی این انتظار را هم داشت که تا قبل از اتمام سال جاری لایحه بودجه تصویب و برای اجرا از ابتدای سال آینده در اختیارش قرار گیرد.

این در حالی بود که پیش‌تر و حتی از اوایل دی ماه، نمایندگان مجلس با توجه به تاخیر حدود 15 روزه دولت در ارائه لوایح برنامه و بودجه اعلام کرده بودند که باید برای سال آینده درخواست لایحه دو یا سه دوازدهم از سوی دولت مطرح و تصویب شود. چراکه فرصت کافی برای تصویب لایحه بودجه که باید بر اساس لایحه برنامه ششم توسعه مصوب شود و جود نخواهد داشت.

زمان برای تصویب کافی است

با این حال دولت بعد از ارئه لایحه بودجه و برنامه باردیگر بر موضع خود تاکید و نوبخت –رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی- اعلام کرد که با وجود همزمان شدن زمان بررسی لایحه بودجه با انتخابات مجلس ، بازهم فرصت کافی برای تصویب لوایح وجود دارد و بعید است که به ارئه لایحه سه دوازدهم نیازی باشد.

نوبخت با این توضیح که طبق ماده 186 آیین‌نامه داخلی مجلس از زمان ارائه لایحه در مجلس تا زمانی که نمایندگان پیشنهادات خود را به کمیسیون‌ها تخصصی ارائه و مورد بررسی قرار گرفته ، و به کمیسیون تلفیق برود و از این کمیسیون به مجلس برگردد، حدود 30 روز وقت لازم است گفت که معمولا اگر مجلس دو یا سه شیف کار کند حدود یک هفته تا 10 روز در جلسه علنی بررسی انجام می دهد که در این حالت در نهایت حدود 40 روز وقت لازم است که البته کمتر از این هم کاملا امکان‌پذیر است. پس قانون 40 روز را مشخص کرده است.

وی با بیان اینکه از 27 دی‌ماه که لایحه بودجه به مجلس ارائه شد تا پایان سال بیش از 60 روز فرصت وجود دارد که از این مهلت کل زمانی که طبق آیین‌نامه است 40 روز است و 20 روز هم نمایندگان فرصت دارند که برای فعالیت‌های انتخاباتی به حوزه‌های خود سرکشی کنند، توضیح داد: این در حالی است که رییس مجلس این فرصت انتخاباتی را دو هفته تعیین کرده که ما حتی اگر آن را به 20 روز اضافه کنیم باز هم زمان برای بررسی آن وجود دارد، پس اگر ما بودجه را زمانی ارائه کرده بودیم که کمتر از 30 روز فرصت باقی مانده بود آنگاه مجلس می‌توانست اعلام کند که دولت وقت قانونی را ارائه نکرده و فرصت کافی برای تصویب لایحه وجود ندارد، اما در حال حاضر اگر از همه زمان‌ها استفاده شود باز هم زمان کافی برای تصویب بودجه وجود دارد.

فرصتی وجود ندارد

با این وجود امروز ، باهنر - نایب رئیس مجلس - با بیان اینکه در حال حاضر مجلس کار رسیدگی به بودجه را آغاز کرده و حتی کمیسیون تلفیق جهت انجام مقدمات کار و انتخاب هیات رئیسه نیز تشکیل شده است گفته که در این بین ما نمی‌توانیم حق نمایندگان را نادیده بگیریم چرا که طبق آیین نامه نمایندگان 10 روز برای ارائه پیشنهادات در مورد بودجه به کمیسیون‌های تخصصی فرصت دارند و کمیسیون‌های تخصصی نیز 15 روز فرصت بررسی پیشنهادات و ارائه گزارش نهایی را به کمیسیون تلفیق دارند. بر این اساس طبق جدول زمان بندی آیین نامه به هیچ وجه امکان رسیدگی لایحه بودجه تا پایان سال 94 در مجلس وجود ندارد.

وی با اعلام اینکه لازمه تصویب بودجه 95 در مجلس تصویب احکام برنامه ششم در مجلس است که این احکام در کمیسیون مشترک به تصویب رسیده است؛ از این رو درخواست ما از هیات رئیسه این است که این موضوع را با اولویت در دستور کار مجلس قرار دهد این را هم گفته که دولت هر چه سریعتر لایحه دو و یا سه دوازدهم بودجه را به مجلس ارائه دهد تا در اول سال قانون لازم را داشته باشد. ما هم تمامی تلاش‌هایمان را می‌کنیم تا در دو ماه ابتدایی سال 95 قوانین بودجه و برنامه ششم رابه تصویب برسانیم.

سابقه ارائه لایحه و تصویب

اظهارات نه چندان موافق درباره زمان تصویب لایحه برنامه بودجه در حالی مطرح می شود که از یک سو لایحه بودجه سال بعد بر اساس شرایط پسا تحریم تدوین شده و در فضایی متفاوت اجرایی می شود و در این حالت تصویب لایحه سه دوزادهم بر اساس بودجه امسال که شرایط متفاوتی دارد چندان نمی تواند در مسیر بودجه سال 95 باشد. از سوی دیگر مروری بر زمان ارائه لایحه بودجه بودجه به مجلس و زمان تصویب و برگرداندن قانون به دولت نشان می دهد که حتی در دورانی که لایحه با تاخیر بیشتری به مجلس رفته و حتی همزمان با انتخابات نیز بوده است باز هم تجربه تصویب تا قبل از پایان سال وجود دارد.

این در حالی است که اگر به گذشته برگردیم به جز دو سال گذشته که دولت فعلی لایحه را در نیمه آذرماه بودجه را به مجلس ارائه کرد، دولت‌های قبل حداقل از دهه 80 به بعد بودجه را در زمان مقرر به مجلس ارائه نکرده بودند به‌طوری که زمان آن غالبا دی، بهمن و حتی اسفندماه بوده است و حتی سال‌هایی که لایحه را در بهمن‌ماه ارائه کردند در همان سال هم مصوبه را دریافت کرده بودند.

در حالی امسال با زمان انتخابات مجلس همزمان شده که در سال 1386 که زمان انتخابات بود ، دولت در 17 دی‌ماه لایحه بودجه را به مجلس می‌دهد و در اول اسفندماه نیز مصوبه را گرفته است. به عبارتی تجارب گذشته به گونه‌ای بوده که با وجود تاخیر در ارائه لایحه قانون بودجه تا قبل از پایان سال تصویب می‌شده است به استثنای یکی - دو سال پایانی دولت گذشته که لایحه در اسفند‌ماه و با تاخیر زیادی به مجلس رفت و لازم بود تا لایحه چند دوازهم به تصویب برسد.

به هر حال گرچه در مورد لایحه و برنامه ای که دولت به مجلس ارائه کرده است، دیدگاه های متفاوتی وجود داشته و می تواند جای بسیاری برای بحث بین کارشناسان و نمایندگان داشته باشد؛ اما در سوی دیگر تاریخ بودجه کشور هم تجربه چندان خوبی هم از تاخیر ارائه لایحه، تصویب دیرتر از موعد و به تبع آن اجرای قانون در فاصله ای دورتر از ابتدای سال مورد نظر ندارد.