اتمام به‌موقع مسکن مهر در هاله‌ای از ابهام

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، از 2 میلیون و 216 هزار مسکن مهر هنوز 382 هزار واحد باقی مانده است که غالب آنها در دست تعاونی‌ها قرار دارد و قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده در صورت تعیین تکلیف نشدن، اجرای آنها از تعاونی‌ها گرفته و به بخش دیگری واگذار می‌شود.

احمد اصغری مهرآبادی، اتمام ساخت واحدهای باقی‌مانده را شهریور سال آینده دانست و اظهار داشت: حدود ۸۰ هزار واحد باقی می ماند که از این تعداد برخی واحدها متقاضی واجد شرایط ندارند و در برخی دیگر مشکل تعاونی وجود دارد.

مهرآبادی ادامه داد: حدود ۴۵ تا ۵۰ هزار واحد در اختیار تعاونی های قرار دارد که یا مشکل مالی دارند و یا اینکه صاحبان تعاونی متواری هستند که پرونده این پروژه ها در دادگاه است و ما منتظر رای نهایی دادگاه هستیم تا سرانجام این واحدها هم مشخص شود.

وی از قصد دولت برای اتمام مسکن مهر تا پایان سال 1395 سخن گفته و بیان کرده است: با تسهیلاتی که دولت برای کمک به بخش‌های مختلف مسکن مهر از جمله خدمات روبنایی، زیربنایی و ساخت دیوار حائل در نظرگرفته است امیدواریم که هرچه زودتر کار ساخت مسکن مهر به پایان برسد.

حدود 70 درصد از پروژه‌های مسکن مهر در اختیار تعاونی‌ها و 30 درصد در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار داشت که روند اجرای آنها با سرعت مناسب‌تری پیش رفت اما تعاونی‌ها هنوز درگیر مشکلاتی هستند که احتمالا وعده‌ی تکمیل مسکن مهر در پایان سال 1395 را با چالش مواجه می‌کند.

در این خصوص مدیر تعاونی‌های مسکن مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است: تعاونی‌های مسکن‌مهر با توجه به ماهیت و تشکل حقوقی خود تحت پوشش وزارت تعاون هستند، اما تمامی اعتبارات، اختیارات نظارتی و کنترلی و ... در اختیار وزارت راه و شهرسازی است. این وضع همانند این است که ما وظیفه ساماندهی ترافیک را داشته باشیم، اما چراغ‌ها و ماموران راهنمایی و رانندگی در اختیار نهاد دیگری باشند.

او ضمن دفاع از عملکرد تعاونی‌ها بیان کرده است: هر گونه ساخت‌وساز در کشور زیر نظر وزارت راه و شهرسازی است و تعاونی‌ها وظیفه هماهنگی، ساماندهی، ‌اخذ پول و تزریق به موقع آن به پروژه‌های مسکن مهر در تفاهم‌نامه‌های سه‌جانبه یا قرارداد مستقیم را داشته‌اند. نامناسب بودن کیفیت کار، فراهم نبودن ‌تاسیسات زیربنایی و یا افزایش ‌تورم تقصیر تعاونی نیست.

در این شرایط به نظر می‌رسد مشکلات تعاونی‌های مسکن در حال پاسکاری بین دو وزارتخانه راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

اما کارشناسان ضمن تردید نسبت به تحویل به‌موقع مساکن مهر تا پایان سال آینده، درباره علت تاخیرهای مکرر در واگذاری برخی واحدهای مسکن مهر که در دست تعاونی‌ها قرار داشته‌اند به نقش قراردادهای سه‌جانبه اشاره می‌کنند.

در قرارداد سه‌جانبه (دولت، سازنده و بانک مسکن) تعهداتی برای هریک از طرفین پیش‌بینی شده که بازنگری مجدد آن خصوصا در بحث مدت و مبلغ قراردادها می‌تواند عدم موفقیت و حصول نتیجه در این پروژه‌ها، به خصوص در کلان‌شهرها را ریشه‌یابی و دامنه تاثیر این دو فاکتور مهم را در وضعیت حال حاضر پروژه‌ها ارزیابی کند.

هم‌چنین تمامی قراردادهای مسکن مهر یک ساله منعقد شده که دو نکته مهم در تحلیل غیرواقعی بودن و عدم تحقق این زمان‌بندی وجود دارد. اولین عامل موثر در تحقق زمان‌بندی پروژه‌ها چرخه مناسب و به‌هنگام منابع مالی است، گرچه تامین سهم تسهیلات بانکی در این پروژه‌ها با مشکل خاصی روبه‌رو نبوده، اما عدم برنامه‌ریزی لازم برای شناسایی به موقع و معرفی متقاضی واجد شرایط به سازنده و انعقاد قراردادهای پیش‌فروش و انجام سایر تشریفات قانونی لازم در مرحله پایان سقف‌ها موجب گردید که در قریب به اتفاق پروژه‌ها پس از پایان سقف‌ها مسائل مالی و بلاتکلیفی در ادامه و تکمیل کار برای سازندگان و تطویل پروژه‌ها پدید آید.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد دومین عامل موثر تامین زیرساخت‌های محل احداث پروژه‌ها بوده است، دولت در جانمایی اغلب پروژه‌ها که در شهرهای جدید و در فازهایی جدا از بافت فعال شهرها انجام گرفته است برنامه زمان‌بندی مشخصی برای اجرای زیرساخت‌ها و آماده‌سازی شبکه‌های دسترسی و تاسیسات زیربنایی نداشته؛ به عبارتی اگر قرار بوده پروژه‌های ساخت توسط سازندگان یک ساله تمام شود تاسیسات زیربنایی و آماده‌سازی آنها نیز باید یک ساله به اتمام می‌رسید، اما تاکنون در برخی مناطق با گذشت حدود 8 سال از شروع این پروژه‌ها تکمیل و تحویل این موضوع که در تعهد دولت بوده، تحقق نیافته است.