نتایج بررسی وضعیت آب های بسته بندی به زودی/ برخی آب های بطری، نیترات بیش از حد مجاز دارند

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مریم خدیوی-با مهلت یک ماهه ای که وزیر بهداشت و درمان برای بررسی دقیق سلامت و کیفیت آب های معدنی و آشامیدنی به سازمان غذا و دارو داد و از طرفی گزارش ایرنا درباره شایعه ای مبنی بر این که آب های معدنی صادراتی ایران به دلیل نداشتن استاندارد لازم از کشورهای مبدا برگشت داده شده اند، این سوال برای مردم به وجود آمد که آیا به واقع آب های بطری از سلامت و کیفیت لازم برخوردارند که بررسی آن ها در دستور کار وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته است. دکتر سهیل اسکندری معاون اداره کل نظارت بر فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو این شایعه را رد کرد و گفت: تمامی محصولات غذایی صادراتی به دقت کنترل می شوند و این شایعات پایه و اساس درستی ندارند ولی ممکن است استاندارد هر کشوری با دیگر کشورها متفاوت باشد و محصولی که در کشور مجوز استاندارد دارد با معیارهای استاندارد کشورهای واردکننده محصول مطابقت نداشته باشد و این مسئله باعث بروز شایعاتی در این زمینه شود.

دکتر حسین رستگار مدیرکل آزمایشگاه های مرجع کنترل سازمان غذا و دارو در این باره گفت: تاکنون مشکل خاصی در آب های بسته بندی مشاهده نشده است و تا پایان شهریور ماه جاری نتایج بررسی های نهایی اعلام می شود تا مردم دیگر نگران سلامت و کیفیت آب های بسته بندی نباشند. شایان ذکر است که کنترل کیفیت این آب ها استانداردهای متفاوتی دارد و براساس این استانداردها بررسی می شود که هرکدام باید مشخصات خود را داشته باشند. تولیدکنندگانی که برای تولید آب های معدنی مجوز دریافت می کنند براساس پروانه ثبتی آن ها کنترل و نظارت ها انجام می شود و سالانه چند درصد از آب های معدنی که تولید می شوند به دلیل نداشتن شرایط لازم از چرخه تولید خارج می شود و عمده دلیل حذف آن ها از این چرخه وجود خشکسالی های پیاپی است که در چند سال اخیر شاهد آن بودید. بنابراین هرچه خشکسالی ها بیشتر شود و با کم آبی مواجه شویم قطعا باید کنترل ها و نظارت ها بیشتر شود.

باید گفت برخی شایعات و بحث های غلط درباره مصرف آب های معدنی و آشامیدنی وجود دارد که اصلا این اظهارنظرهای غیرکارشناسی پایه و اساسی ندارد. درحالی که استفاده از آب های بسته بندی در تمام دنیا عرف است و هم اکنون سرانه مصرف آب های بسته بندی ایران از بسیاری از کشورها پایین تر است. سرانه مصرف این آب ها در ایران بین 15 تا 20 لیتر تخمین زده می شود در حالی که کشورهای حوزه خلیج فارس، شمال ترکیه و به خصوص اروپا سرانه آن ها بیش از 100لیتر است.

پس باید فضایی مطمئن برای مصرف این آب ها در جامعه ایجاد شود و فرهنگ استفاده از آن گسترش پیدا کند زیرا هم اکنون دولت هزینه بسیار زیادی برای تصفیه آب شرب می پردازد.رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو نیز در این باره به ایرنا گفت: برخی آب های بطری، نیترات بیش از حد مجاز دارند و نتیجه بررسی وضعیت آب های آشامیدنی بسته بندی به زودی اعلام می شود. وی گفت: هنوز اطلاعات دقیقی از این بررسی ندارم این بررسی ها هر ساله انجام می شود و نتیجه سال گذشته این بود که حدود 3درصد آب های آشامیدنی بسته بندی غیرقابل تایید بود که مجوز آن ها لغو شد. نتایج این بررسی در سال 93 نشان داد که از 300برند آب بسته بندی شده در کشور 10 برند مشکل داشتند و مهم ترین مشکل آن ها نیز میزان بالاتر از حد مجاز نیتریت و نیترات بود، زیرا برخی از این آب های بسته بندی شده از آب های زیرزمینی یا سطحی که با کودهای شیمیایی ارتباط داشتند، تهیه شده ومیزان نیترات و آلودگی آن ها بیش از حد مجاز بود .قربانی سخنگوی کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس ازتعلل درنظارت درحوزه تولید وتوزیع چنین گفت: تعلل درنظارت تولید و توزیع آب معدنی باعث شده که گزارش هایی را دریافت کنیم مبنی بر این که برخی افراد از سیستم آب شهری یا آب های زیرزمینی برداشت می کنند و آب ها را در بطری ها می ریزند و با عنوان آب معدنی می فروشند. درحالی که آب معدنی محصول پرمصرف درکشوراست و باید در تولید وصدور پروانه بهره برداری وتوزیع آن نظارت های قوی باشد.

به نظر می رسد تابه امروز نیز در نظارت ها تعلل صورت گرفته که باعث شده وزارت بهداشت چنین دستورالعملی را صادر کند.پیمان فروهر دبیر انجمن آب های معدنی و آشامیدنی خبر از فعالیت 140 واحد تولیدی در این حوزه داد و گفت: هم اکنون از این تعداد 90واحد عضو این انجمن هستند که از کل تعداد فعالان 40درصد را تولیدکنندگان آب آشامیدنی شامل می شوند و بقیه در تولید آب معدنی فعال هستند. وی گفت: تاریخ نگهداری و تاریخ مصرف از مهم ترین دغدغه های مصرف کنندگان است درحالی که در تمام استانداردهای بین المللی دنیا برای آب معدنی و بسته بندی به هیچ عنوان تاریخ مصرف در نظر گرفته نشده و مدت انقضای آب معدنی به سه سال هم می رسد.سازمان غذا و دارو با همکاری این انجمن کار بررسی وضعیت آب های بطری را آغاز کردند و بخشی از گزارش ها باید تا 18شهریور آماده و تحویل این سازمان شود و تا پایان شهریور هم نتایج نهایی اعلام می شود .پیمان فروهر به بحث تفاوت استانداردها در کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت: هر کشوری استاندارد ملی خود را دارد و تفاوت هایی نیز در این استانداردها وجود دارد. استاندارد ایران استانداردی است که نزدیک به استاندارد اروپاست و درخصوص تعریف آب معدنی هیچ تفاوتی با استانداردهای اروپا نداریم اما در اروپا برخی ویژگی های اجرایی سخت گیرانه وجود دارد. به فرض در کشورهای اروپایی هکتارها زمین باید دراختیاروکنترل برای تولید آب معدنی باشد که این مسئله در کشور ما امکان پذیر نیست. استانداردهای تولید تابع شرایط ملی است و براساس خصوصیات ملی و بومی لحاظ می شود.

امنیت غذایی درسیاست های کلی سلامت

در فروردین ماه سال 93 سیاست های کل سلامت با هدف ارتقای کلی سلامت از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد. در بند ۶ این سیاست ها به تأمین امنیت غذایی و بهره مندی عادلانه آحاد مردم از سبد غذایی سالم، مطلوب و کافی، آب و هوای پاک و فرآورده های بهداشتی ایمن همراه با رعایت استانداردهای ملی و معیارهای منطقه و بین المللی اشاره شده است.

مقررات استاندارد اجباری برای آب های معدنی

دبیر انجمن آب معدنی و آشامیدنی گفت: آب های معدنی مشمول مقررات استاندارد اجباری است و بر اساس استاندارد  «کدکس آب معدنی» در ایران به آبی گفته می شود که:  در محتوای آن املاح معدنی خاص، عناصر کمیاب و دیگر ترکیبات مشخص باشد ، همچنین از منابع طبیعی مانند چشمه و نقاط حفاری شده از سفره های آب زیرزمینی به دست  آید و کلیه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از هرگونه آلودگی یا تأثیرات خارجی روی کیفیت آن انجام و در نزدیک ترین محل ممکن به سرچشمه آب، تحت شرایط بهداشتی خاصی بسته بندی   شود. 

ناظرانی که در خدمت کارفرما هستند

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: متأسفانه ناظر بهداشتی و ناظر کیفی کارخانجات تولید مواد غذایی در کشور حقوق و مزایای خود را از پیمانکار و کارفرما دریافت می کند. قربانی افزود: فردی که از کارفرما حقوق بگیرد نمی تواند نظارت درستی بر عملکرد تولید محصولات آن کارخانه داشته باشد. وزارت بهداشت مهلت یک ماهه داده است تا ازسلامت آب های بسته بندی مطمئن شود .این اقدام حرکت روبه جلویی است چراکه هرزمان بتوانیم ازسوء استفاده های احتمالی جلوگیری کنیم توانسته ایم گامی مثبت درحوزه سلامت برداریم.

مردم از آب بسته بندی استفاده کنند به نفع کشور است

« مردم از آب بسته بندی استفاده کنند به نفع کشور است» این اظهارنظر معاون وزیر بهداشت است. به گزارش ایسنا، دکترسیاری گفت: در هیچ جای دنیا میزان هدررفت آب مانند ایران نیست بنابراین توجه به ارزش آب و هزینه هایی که صرف تأمین آب کشور می شود ضرورت داردازاین رو باید تمهیدات اساسی برای نوع مصرف آن اندیشیده شود تا به تدریج در این زمینه فرهنگ سازی انجام شود و مردم از آب بسته بندی استفاده کنند چرا که این مسئله بهداشتی تر است وبه سلامت مردم بیشترکمک می کند.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس: سود جویی برخی در ارائه آب شهری با نام آب معدنی

هروی زاده - کیفیت آب های معدنی و آشامیدنی در سبد غذایی مردم اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا این ماده حیاتی می تواند سلامت افراد را تحت تأثیر خود قرار دهد که متأسفانه آب مصرفی مردم از کیفیت خوبی برخوردار نیست و همین مسئله می تواند سلامت جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. قربانی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ضمن بیان این مطلب افزود: کیفیت آب های بسته بندی اعم از معدنی و آشامیدنی به شدت کاهش پیدا کرده و عمده دلیل این افت کیفیت به افزایش صدور پروانه ها و نبود نظارت کافی و دقیق در این حوزه برمی گردد.

وی افزود: اگر آب موجود داخل برخی بطری ها را به آزمایشگاه ارائه دهید شاهد خواهید بود که هیچ کدام از مواردی که به عنوان شناسنامه و برچسب بر روی بطری های آب معدنی و آشامیدنی درج شده است با محتوای داخل آن هم خوانی ندارد و این مسئله نبود نظارت را به اثبات می رساند. قربانی یادآور شد: تعلل در نظارت ها کاملا مشهود است و متأسفانه نظارت بر سلامت موادغذایی در کشور بسیار ضعیف است تا جایی که هنوز نتوانسته ایم یک سیستم مواد غذایی سالم و استاندارد به بازار ارائه دهیم. از این رو چون آب معدنی محصولی پر مصرف در کشور است به نظر می رسد تعلل صورت گرفته در زمینه نظارت بر کیفیت سلامت آب های بسته بندی باعث شده وزیر بهداشت دستوررسیدگی به وضعیت آب های بسته بندی را بدهد.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان یادآور شد: نظارت بر کیفیت محصولات مصرفی باید افزایش یابد و تفاوت نمی کند که آب باشد یا دیگر مواد مصرفی مردم زیرا نبود کیفیت برخی محصولات داخلی باعث شده که ذائقه مردم به سمت محصولات وارداتی کشیده شود بنابراین کیفیت محصولات داخلی به خصوص مصرفی از لحاظ مطلوبیت نباید زیر سوال برود بلکه باید نظارت ها قوی باشد و از چند گانگی به یک متولی واحدی تبدیل شود. متأسفانه اختلال در عملکرد سازمان غذا و دارو، استاندارد و دیگر دستگاه های نظارتی که در واقع به دستگاه های چند گانه نظارتی تعبیر می شود منجر شده تا متولی واحدی برای نظارت بر دستگاه ها وجود نداشته باشد. قربانی متذکر شد: وقتی نظارت قوی باشد مردم با اطمینان از محصولات تولید داخلی استقبال و استفاده می کنند زیرا اعتماد مردم به پروانه و ثبت استاندارد محصولات است اما متأسفانه در برخی موارد سوء استفاده هایی صورت می گیرد که نباید از نظارت های مستمر غافل شد.

آب های معدنی ، آب های آشامیدنی

دکتر حسین رستگار(مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع کنترل سازمان غذا و دارو)- آب های بسته بندی دو نوع است. آب های معدنی و آب های آشامیدنی، آب های معدنی  طی چهار فصل که از منابع برداشت می‌شود باید از لحاظ شرایط مواد معدنی، کیفیت و دیگر عوامل یکسان باشد .

 این آب ها که در چهار فصل بررسی می‌شود نباید شرایط آن تغییری داشته باشد، اما آب آشامیدنی بسته‌بندی آبی است که می‌تواند تغییر فصلی داشته باشد و همین تغییرات که در آب های آشامیدنی ایجاد می‌شود برخی مراحل اصلاح مثل ضد‌عفونی و فیلترگذاری روی آن انجام می‌شود. بنابراین آب آشامیدنی و آب معدنی با یکدیگر تفاوت ها و  از لحاظ کنترل کیفیت استانداردهای متفاوتی دارند که برای آن ها صادر شده است و بر اساس این استانداردها بررسی می‌شود و هر کدام باید مشخصات خود را داشته باشند.

هر تغییری که در تولید آب های معدنی و آشامیدنی صورت می‌گیرد باید طبق استانداردهای خاصی باشد. نظارت‌ها و بازدیدها از کارخانه‌های تولید آب معدنی به صورت برنامه‌ریزی شده توسط کارشناسان این سازمان صورت می‌گیرد علاوه بر آن مسئول فنی با حضور مداوم در کارخانه مسئولیت تأیید کیفیت آب را از همه جنبه‌ها دارد.

مراکز تولید آب معدنی و آشامیدنی باید در محل مناسب باشند و اگر در مجاورت فاضلاب وزمین های کشاورزی قرارمی گیرد  باید فاصله آن نیز کاملارعایت شود   زیرا این عوامل در صدور مجوزها تأثیر به سزایی دارد. آب های معدنی که در فروشگاه‌ها و مغازه‌ها به فروش می‌رسد نباید زیر نورمستقیم آفتاب قرار بگیرد زیرا شرایط نگهداری آب های بسته‌بندی در سلامت آن ها تأثیر دارد از این رو باید در دمای مناسب نگهداری شود .

متأسفانه شاهد هستیم برخی فروشندگان و مغازه‌داران آن ها را خارج از مغازه و در مقابل نور مستقیم خورشید قرار می‌دهند که این مسئله می‌تواند باعث تغییر کیفیت آب و طعم آن شود و موادی که درساخت بطری به کار گرفته شده بر اثر تابش نور خورشید به داخل آب نفوذ کند که باید بر این مسئله هم نظارت شود که تأثیری بر کیفیت آب های بسته‌بندی نداشته باشد.

ازاین رو  آب ها ی بسته بندی  باید در محل و مکان مناسب و در جای خنک نگهداری شود تا کیفیت آب در حد مطلوب باقی بماند.

باید برای استفاده از آب های بسته‌بندی فرهنگ‌سازی شود و به طور کلی اکثر آب های معدنی تأیید شده سازمان غذا و داروست و چون کم‌آبی در دو سال اخیر بیشتر شده نیاز است که در این زمینه نظارت‌ها بیشتر شود و قطعاً هرچه کم آبی بیشتر شود بر کیفیت آب هم تأثیر می‌گذارد که در مقابل نظارت‌های بیشتری را می‌طلبد از این رو باید گفت تا به امروز در بررسی‌های انجام شده هیچ گونه مشکلی دیده نشده و اگر مشکلی وجود داشته باشد حتماً اعلام خواهد شد و برخوردها نیز از طریق مسیرهای قانونی صورت می‌گیرد و مردم در این خصوص هیچ نگرانی نداشته باشند.