مدیریت منابع ارزی بر عهده بانک مرکزی

به گزارش پارس به نقل از فارسبه دنبال اظهارات روز گذشته سید صفدر حسینی، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی، درخصوص عملکرد بانک مرکزی در قبال دارایی‌های صندوق توسعه ملی مصاحبه‌ای کوتاه با غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک‌مرکزی انجام دادیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید:

با توجه به مطالبی که از قول آقای حسینی منعکس شده است توضیح بفرمایید اصولاً منابع صندوق توسعه ملی که در اختیار بانک مرکزی است چگونه مدیریت می‌شود؟

کامیاب: واقعیت این است که از فرمایشات ایشان تعجب کردم. رابطه خیلی نزدیک و خوبی داریم و همیشه به راحتی امکان ارتباط و انعکاس نظرات و رفع ابهامات بین صندوق و واحد مربوطه در بانک مرکزی وجود دارد. هرگونه سوال یا ایرادی را می‌توانند با مقامات ارشد بانک مطرح کنند و با توجه به فضای موجود بین صندوق و بانک مرکزی عنوان این مطالب غیرعادی به نظر می‌آید. هم خود ایشان و هم همکارانشان در صندوق وقوف کامل نسبت به شرایط و نوع ارتباط فی‌مابین داشته‌اند.

دارایی‌های بانک‌ها مجموعه‌ای از آورده سهامداران به عبارتی سرمایه و سپرده مشتریان است. بانک‌ها این دارایی‌ها را تواماً و یا به قول جناب آقای حسینی مشاع مدیریت می‌کنند. مدیریت دارایی‌ها که شامل سرمایه‌گذاری هم می‌شود به مفهوم برداشت از حساب مشتری نیست اگر ایشان از بخش مالی صندوق سوال می‌کردند حتماً‌ توضیح می‌دادند که از این بابت برداشتی از حساب‌های صندوق صورت نگرفته است. به موجب قانون پولی و بانکی کشور نگهداری ذخایر ارزی و طلای کشور به عهده بانک مرکزی است. بانک مرکزی ذخایر ارزی کشور را با هدف حفظ امنیت، حفظ ارزش، نقدینگی و سودآوری مدیریت می‌کند. منابع صندوق توسعه ملی که به موجب قانون نزد بانک مرکزی نگهداری می‌شود در همین چارچوب مدیریت می‌شود.

آقای حسینی به تلقی بانک مرکزی از منابع صندوق به عنوان "منابع مشاع" اشاره کردند و گفته‌اند بانک مرکزی حق سرمایه‌گذاری در این زمینه برای خود قائل است. نظر جنابعالی چیست؟

کامیاب: اگر بانک مرکزی حق سرمایه‌گذاری منابع صندوق را ندارد پس صندوق توسعه ملی از چه بابت همه ساله از بانک مرکزی سود متعلّقه به موجودی‌های خود را مطالبه و وصول می‌کند. آیا می‌شود بدون سرمایه‌گذاری سودی کسب کرد؟

درباره طرح‌هایی که در صندوق توسعه ملی مصوب و برای مسدودی به بانک مرکزی ارایه شده است نیز آقای حسینی انتقاد داشته‌اند. گزارشی از میزان پرداختی تسهیلات صندوق توسط بانک مرکزی ارایه فرمایید.

اطلاعات مالی صندوق توسعه ملی می‌بایست توسط آن صندوق ارایه شود، لذا صرفاً می‌توانم عرض کنم در اجرای تکالیف قانونی و با دستور صندوق از ابتدای سال جاری تاکنون بالغ بر 2 میلیارد دلار از حساب‌های صندوق برای طرح‌های دولتی و یا سایر الزامات قانون بودجه و بالغ بر 1.3 میلیارد دلار بابت پروژه‌های غیردولتی پرداخت شده است. هم‌اکنون هیچ دستور پرداخت انجام نشده صندوق توسعه ملی در بانک مرکزی وجود ندارد.

جناب آقای حسینی فرموده‌اند "بانک مرکزی نمی‌تواند منابع ما را تبدیل به ریال کرده و آن را هزینه کند." نظر شما در این مورد چیست؟

کامیاب:مثل هر حساب بانک دیگر، برداشت از حساب‌های صندوق توسعه ملی با دستور و امضاء‌های از قبل معرفی شده صندوق صورت می‌گیرد. لذا اولاً این بانک منابع صندوق را بدون اجازه آن برداشت نمی‌کند. ثانیاً بطور کلی با توجه به سیاست عدم تزریق نقدینگی به اقتصاد، بانک مرکزی با تبدیل ارز به ریال مخالف است،ثالثاً بانک مرکزی هرگز ذخایر ارزی را برای هزینه کردن به ریال تبدیل نمی‌کند و اصولاً ذخایر بانک مرکزی به لحاظ قانونی، اصولی و اقتصادی قابل هزینه کردن در جایی نیست.

جناب آقای حسینی فرموده‌اند بانک مرکزی پول‌ها را از آن خود می‌داند و هر پول خوبی را به نام خود و هر پول بدی را به نام صندوق توسعه ملی ثبت می‌کند. نظر شما دراین باره چیست؟

کامیاب: بانک مرکزی وجوه حاصل از صادرات نفتی را حسب احکام قانونی تسهیم و به حساب‌های مربوطه واریز می کند. این عمل سیاهه به سیاهه نفت انجام می‌شود و در اسناد حسابداری صادره ذکر می‌گردد به این ترتیب سیاهه‌های نفتی به هر ارزی که وصول شده باشد به همان ارز به حساب‌ها منظور می‌شود. بانک مرکزی نمی‌تواند در مورد صندوق استثناء قائل شود. صندوق از بانک مرکزی انتظار و درخواست دارد وجوه پرداختی بابت احکام قانونی از حساب‌های ارزی غیردلاری آن صندوق را در ردیف مطالبات دلاری صندوق از دولت منظور و تایید کند. بانک مرکزی در قبال این درخواست مقاومت کرده و آن را نپذیرفته است زیرا بانک مرکزی امانت دار همه مشتریان است و نمی‌پذیرد که بار مالی اضافی و نامعقول به بیت‌المال تحمیل شود.