مهم تر از لغو قطعنامه های تحریمی برای سرمایه گذاران خارجی

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- حبیب نیکجو- در روزهایی که دولتی ها درگیر پذیرایی از هیئت های تجاری خارجی هستند، عده ای نگرانند. نگرانند که مبادا این آمد و شد های سرمایه گذاران خارجی به عمل تبدیل نشود و به همین لبخند زدن ها خلاصه شود. آن ها اینگونه استدلال می کنند که تا 8 سال آینده تحریم های اتحادیه اروپا تعلیق است و برای تحریم های آمریکا تنها دستور توقف اجرا صادر می گردد و این اتفاق باعث می شود که سرمایه گذاران خارجی ایران را محیطی نا امن برای سرمایه گذاری های خود بدانند که هر لحظه ممکن است تحریم ها به حالت اول بازگردد. از این منظر توافق هسته ای را توافقی نامناسب می خوانند که داده ها با ستانده ها برابر نیست.

با این حال توافق هسته ای چیز دیگری می گوید.فقط کافی است به بند 14 قطعنامه جدید شورای امنیت مراجعه کنید. این بند به سرمایه گذاران خارجی این اطمینان را می دهد در صورتی که طی دوره تعلیق تحریم ها در ایران سرمایه گذاری انجام دهند، مصون از وضع دوباره تحریم ها - البته در قالب بازگشت قطعنامه های شورای امنیت- هستند. (قانون عطف به ماسبق) این اطمینان مهمی برای سرمایه گذاران خارجی است. دلیل دومی که می تواند اثر منفی تعلیق بر سرمایه گذاری خارجی را خنثی نماید، فضای سیاسی مثبت ایجاد شده است. این روزها اکثر رسانه های غربی گزارش های مفصلی در مورد ایران انتشار می دهند و از مزایای ایران برای سرمایه گذاری سخن می گویند. فضای سیاسی مثبت میان ایران و کشورهای غربی به حضور فابیوس(وزیر امور خارجه فرانسه) و گابریل(قائم مقام صدراعظم آلمان) خلاصه نمی شود و ورود هیئت های تجاری مختلف از کشورهای گوناگون، گواه این مدعاست که سرمایه گذاران توافق وین را جدی گرفته اند. حتی هیئت بلند پایه ایتالیایی روز سه شنبه و قبل از آغاز اجرای این توافق، قراردادی 2 میلیارد دلاری در حوزه بیمه با ایران منعقد کرد.شاید این پیام قوی از جانب اروپایی ها برای آمریکا و به ویژه کنگره باشد که ما دیگر منتظر شما نمی مانیم. رسانه های غربی هم برای اینکه از سیل جذب مخاطب عقب نمانند، در میان هیاهوهای فراوان مربوط به خودشان، مسائل مرتبط با توافق ایران را پررنگ جلوه می دهند. برای مثال هفته گذشته عکس صفحه اول نسخه اروپایی روزنامه وال استریت به دیدار ظریف و موگرینی اختصاص پیدا کرده بود. این فضای سیاسی و رسانه ای مثبت به شدت بر رفتار سرمایه گذاران خارجی اثر خواهد گذاشت و سبب می گردد این سرمایه گذاران بار دیگر به سرمایه گذاری در ایران بیندیشند.

با این حال ما نیز همانند این عده نگران حضور سرمایه گذاران خارجی در ماه های آینده هستیم. اما نه بنا به این دلیل که تحریم ها تعلیق شده است. بلکه معتقدیم در صورتی که تحریم ها لغو هم می گردید، تفاوت زیادی ایجاد نمی شد. دلیل ما برای این که سیل ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران ممکن است چندان محقق نشود، فضای نامناسب کسب و کار در داخل کشور است. در ایران ریسک سرمایه گذاری بسیار بالاست و این اصلی ترین دلیلی است که سرمایه گذاران حتی در روزهای قبل از تحریم ها به ایران فکر نمی کردند. به ایران فکر نمی کردند چون قیمت ارز در ایران پر نوسان و نامطمئن است. به ایران فکر نمی کردند چون قوانین و مقررات سرراست نیست. به ایران فکر نمی کردند چون با ریسک تغییر مدیر مواجه بودند. به ایران فکر نمی کردند چون خاطرات تلخی از محترم شمرده نشدن حق مالکیت شان دارند.

بدنیست نگاهی به آمارهای سهولت کسب و کار منتشر شده توسط بانک جهانی بیندازیم. آمارهایی که مبنای عمل بسیاری از سرمایه گذاران است. ایران در زمینه شاخص سهولت کسب و کار از بین 189کشور رتبه 130 را به خود اختصاص داده است. این امر نشان می دهد که ایجاد کسب و کار در 129 کشور آسان تر از ایران است و این دلیل مهمی برای دوری از سرمایه گذاری در ایران است. حال می خواهد تحریم ها تعلیق شود یا لغو گردد.

با این حال اگرچه چگونگی جذب سرمایه های خارجی اهمیت بالایی دارد اما اگر شرایط تغییر پیدا نکند، آرزوی سیل سرمایه گذاری خارجی مسئولان به کابوسی بدل می گردد که نشانی آن را در کتاب های درسی سرمایه گذاری خارجی خواهیم یافت. اما مرگ تدریجی این رویا نه در بند تعلیق یا لغو تحریم هاست بلکه در گرو فضای نامناسب و نا امن سرمایه گذاری است. پس تا دیر نشده لازم است که از این بزنگاه تاریخی استفاده کنیم. بزنگاهی که نشانی های آن در آثار عجم اوغلو(اقتصاددان برجسته) و گفته های دکتر مسعود نیلی دیده می شود. بنابراین، اگر سیاست گذار تصمیم درستی نگیرد و مردم را هم راستا با تصمیم خود نکند، خسران نصیب ایران می شود. برای جلوگیری از خسران باید هرچه سریع تر فضای سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران خارجی فراهم و موانع آن را رفع کنیم تا فردا حسرت این روزها را نخوریم. باید سرمایه گذاری در ایران را جذاب کنیم تا آیندگان ما را برای اشتباهات امروز سرزنش نکنند.