رازهاي‌ مگو درباره ‌صنعت‌ پرورش‌ ميگو

 

رئيس اداره توسعه ميگوي شيلات استان در خصوص صنعت پرورش ميگو در چابهار مي گويد: آب و هواي اين شهرستان به علت نزديکي به خط استوا نسبتاً گرم و مرطوب و به دليل بادهاي موسمي (مونسون)، متعادل بوده از اين رو مي توان گفت که چابهار بهشت آبزي پروري است، وجود مناطق مستعد پرورش ميگو و سواحل پاکيزه و به دور از آلودگي هاي شهري و صنعتي، درجه حرارت مناسب براي پرورش ميگو در بيش از 8 ماه در سال از ويژگي هاي برجسته سواحل سيستان و بلوچستان مي باشد.«حميدرضا نصيري»، بيان مي کند: در طول حدود 300 کيلومتر مرز آبي اين استان 20 سايت مستعد پرورش ميگو با مساحتي حدود 42 هزار هکتار شناسايي شده که ظرفيت توليد بيش از 20 هزار تن ميگو در صورت رفع مشکلات و ايجاد مجتمع هاي جديد و فعاليت آنها قابل دستيابي خواهد بود و امسال حدود 180 هکتار از اراضي مجتمع شهيد صنعتي گواتر تحت کشت و پرورش ميگو قرار خواهد گرفت.وي با اشاره به چالش هاي کشت ميگو اظهار مي کند: بيماري هاي ميگو به عنوان يکي از مسائل و چالش هاي فوق العاده با اهميت در صنعت آبزي پروري ميگو در دنيا مطرح بوده و در ساليان مختلف به دليل بروز و شيوع بيماري شاهد خسارات و لطمات سنگين به بهره برداران در نقاط ميگوپرور دنيا بوده ايم. وي ادامه مي دهد: بيماري هاي ويروسي در ميان بيماري هاي ميگو تهديد اصلي براي مزارع پرورش ميگو در نقاط مختلف جهان محسوب مي شود، خسارت هاي وارد شده به صنعت پرورش ميگو در کشورهاي مختلف به طور عمده توسط ويروس هاي TCV,IHHNV,TSV,YHV WSSV ايجاد شده است.بيماري ويروسي لکه سفيد (WSSV) و سندروم مرگ زودرس ميگو EMS سنگين ترين خسارت ها را در سال هاي اخير به صنعت ميگو در دنيا وارد کرده است.وي مي افزايد: براي موفقيت توليد و اجتناب از بروز و شيوع مجدد بيماري ويروسي لکه سفيد در منطقه بايد در ابعاد مختلف اقدامات فني - بهداشتي را که کمک به ارتقاي سطح بهداشتي - فني مزارع و کاهش مخاطره بيماري در مزارع مي کند، مدنظر قرار داد، تقويت مولدسازي، توليد مولدين و بچه ميگوهاي S.P.F,S.P.R,S.P.T و رعايت اصول ايمني زيستي، بهبود مديريت آب و تغذيه و ... از موضوعاتي است که براي موفقيت توليد مدنظر قرار دارد.اين مسئول تصريح مي کند: مباحثي همچون آموزش و استفاده از تجربيات و مشاوره هاي فني متخصصان صاحب نام از موضوعاتي بوده که در دستور کار شيلات است و در چندماه اخير در دو مرحله کارشناسان خارجي به منظور بازديد از مراکز تکثير و مزارع پرورش ميگو و ارائه مشاوره هاي فني و برگزاري کارگاه آموزشي در منطقه دعوت و حاضر شده اند. نصيري اضافه مي کند: تشکيل کميته راهبردي متشکل از سازمان دامپزشکي کشور، شيلات ايران، تحقيقات علوم شيلاتي شکور، بهره برداران ميگو، در تهران و کارگروه استاني به منظور استفاده از ظرفيت هاي فني کارشناسي (شيلات، دامپزشکي، تحقيقات و بهره برداران) به منظور هم افزايي و مديريت بهتر نيز از سال 93 در حال اجراست.وي با بيان اين مطلب که تعيين جدول زماني فعاليت تکثير، پرورش و ايجاد محدوديت زماني از موضوعات ديگر در مديريت بيماري بوده اظهار مي کند: امسال نيز برهمين اساس تکثير و پرورش ميگو در حال انجام است، در سال 1393 با شعار ما مي توانيم در بستر کارشناسي و با رفتار مسئولانه بهره برداران ميگو و همکاري دستگاه هاي ذيربط بخش قابل توجهي از ميگوها برداشت شد و امسال نيز راهبرد موفقيت توليد بدون بروز و شيوع بيماري در دستور کار بوده که با اقدامات صورت گرفته نظير آماده سازي، فيلتر شني، مديريت آب و تغذيه مناسب و نظارت هاي صورت گرفته انتظار تحقق اهداف مي رود. وي ادامه مي دهد: البته چالش هاي صنعت ميگو تنها مربوط به بيماري نيست و بايد براي تمامي مسائل و چالش ها برنامه منسجم و همه جانبه طراحي کرد تا توسعه پايدار محقق شود، نبود زيرساخت هاي لازم و تسهيلات ارزان قيمت و ... مي تواند عوامل تأثيرگذار در استقبال نه چندان مطلوب سرمايه گذاران باشد.

 

مدير عامل اتحاديه پرورش ميگوي سيستان و بلوچستان مي گويد: در حال حاضر بزرگترين مشکل توليد کنندگان ميگوي استان نداشتن نقدينگي است چرا که اگر نقدينگي باشد مي توان مزارع پرورش ميگو را بازسازي و به سيستم هاي تکنولوژي روز دنيا مجهز کرد و اگر سرمايه در گردش داده شود، مي توان توليدي اقتصادي در گواتر انجام داد.«کيوان رهبران»، افزود: يکي ديگر از مشکلات اصلي که در سايت پرورش ميگوي گواتر چابهار وجود دارد نبود امنيت است که به دليل فعال نبودن چند ساله اکثر مزارع غير فعال بوده و از امنيت فيزيکي لازم برخوردار نمي باشد. وي بيان کرد: در چند سال گذشته وزش توفان گونو در چابهار خسارات زيادي را به مزارع ميگو وارد کرد که هيچ نهادي براي بازسازي مجدد اين مزارع تلاش نکرد.وي ادامه داد: استاندار سيستان و بلوچستان ديدگاه مثبتي در خصوص سايت پرورش ميگوي شهيد صنعتي گواتر دارد، اما بايستي از سرمايه گذاران حمايت شود که بتوانند در اين مجتمع کار کنند که اين حمايت انجام نمي شود.وي گفت: سرمايه گذاران تمامي سرمايه خود را براي سايت پرورش ميگوي گواتر در چند سال گذشته هزينه کرده اند اما اکنون با توجه به مشکلات موجود نمي توانند هيچ توليدي انجام دهند.وي بيان کرد: سرمايه گذاران نياز به حمايت دولت دارند و استاندار بايستي به عنوان نماينده دولت در استان و با توجه به اختياراتي که دارد به سرمايه گذاران کمک کند و بانک ها را مجاب به پرداخت تسهيلات به اين افراد کند.وي عنوان کرد: در حال حاضر 96 مزرعه 20 هکتاري پرورش ميگو در چابهار وجود دارد که از اين تعداد تنها 10 مزرعه فعال مي باشد که باقي اين مزارع به علت نداشتن نقدينگي غيرفعال هستند.وي ادامه داد: سرمايه گذاران براي بازسازي و تجهيز مزارع پرورش ميگوي خود نياز به نقدينگي دارند تا تناژ توليد خود را بالا برده و بتوانند توليد اقتصادي داشته باشند و اقساط تسهيلات خود را پرداخت کنند.وي بيان کرد: فرماندار چابهار نيز به جاي خلع يد مزارع کشت ميگو از سرمايه گذاران ، بانک ها را راغب به دادن سرمايه درگردش به سرمايه گذاران کند.وي خاطر نشان کرد: در حال حاضر 5 سال است که مجتمع پرورش ميگوي گواتر با بيماري لکه سفيد دست و پنجه نرم مي کند که هيچ نهادي در خصوص رفع اين بيماري فعاليتي انجام نداده و سازمان دامپزشکي و جهاد کشاورزي استان مقصرترين دستگاه ها در راستاي وجود اين بيماري هستند.

 

مدير کل شيلات سيستان و بلوچستان مي گويد: با توجه به اينکه چند سالي است پرورش ميگو در مجتمع شهيد صنعتي گواتر با مشکل مواجه شده بود از پارسال در خصوص امنيت مزارع فعاليت هاي مناسب و خوبي انجام شد.«محسن علي گلشني»، افزود: امسال نيز با توجه به اينکه بيماري لکه سفيد هنوز در مزارع پرورش ميگو وجود دارد بايستي به مسئله پرورش در کنار بيماري به صورت ويژه پرداخته شود.وي بيان مي کند: امسال نيز امنيت پرورش مانند غذاي مناسب براي آبزيان، نوع ميگو و نوع تکثير مورد توجه قرار گرفت و نگاه ويژه تري به مزارع پرورش ميگوي گواتر شد.وي عنوان مي کند: در حال حاضر سياست سازمان شيلات ايران اين است که پرورش و عبور از بيماري لکه سفيد به صورت اولويت اصلي و جدي در دستور کار قرار دارد که اميد مي رود با عبور از اين دوران توليد مناسبي در بحث پرورش ميگو در مجتمع شهيد صنعتي گواتر انجام شود.وي ادامه مي دهد: خوشبختانه امسال براي رها شدن از اين بيماري کارشناساني از خارج کشور در گواتر مشغول به فعاليت هستند و همچنين سرمايه گذاران بومي ، غير بومي و حتي سرمايه گذاران چيني در گواتر سرمايه گذاري انجام داده اند. وي مي گويد: خوشبختانه چنانچه امسال وجود بيماري در گواتر کاهش پيدا کند و پرورش افزايش يابد، سال آينده درخواست هاي زيادي براي فعال سازي مزارع خواهيم داشت که اميد مي رود پس از يک دوران رکود بتوان يک احيا و بازسازي مجدد در مزارع پرورش ميگو انجام داد.وي عنوان مي کند: در سايت پرورش ميگوي گواتر بايستي چهار مقوله پرورش، غذا، بازار و سرمايه در کنار هم قرار بگيرند تا مسئله ميگو با موفقيت و به درستي انجام شود.

 

وي خاطر نشان مي کند: در گذشته پرورش دهنده در خصوص سرمايه در گردش ، پرورش، نوع غذا، کارشناس و بازار با مشکل مواجه بود که خوشبختانه در حال حاضر يک سياستي را انجام داديم که پرورش دهندگان يک زنجيره پرورش، غذا، بازار، بيماري و... را در کنار هم داشته باشند.وي مي گويد: براي جلوگيري از بيماري لکه سفيد در گواتر بايستي سازه هاي فيلتر شني بر روي هر کدام از مزارع نصب شود که مورد نظر سازمان دامپزشکي و سازمان شيلات ايران است، که در حال حاضر 200 هکتار سطح زيرکشت امسال پرورش ميگو در سايت گواتر به اين مهم مجهز شده اند.وي خاطر نشان مي کند: تنها پرورش دهندگاني که توانسته اند فيلتر شني را بر روي مزارع خود نصب کنند اجازه ذخيره سازي به آنها داده شده و تا زماني که پرورش دهنده اي امنيت ورودي آب را در مزارع خود انجام ندهد اجازه ذخيره سازي ميگو را ندارد.وي بيان مي کند: امسال 200 هکتار از مزارع گواتر زير کشت ميگو رفته که پيش بيني مي شود به ازاي هر هکتار 3 تن و در مجموع 600 تن ميگو در گواتر برداشت شود.

 

گلشني مي گويد: در حال حاضر بزرگترين مسئله اي که در گواتر براي ما مهم و مورد توجه است کيفيت کار مي باشد نه کميت، که با اين وجود امسال مي توانستيم تا هزار هکتار از اين مزارع را به زير کشت ببريم اما براي اينکه امنيت و کيفيت مزارع براي ما مهم تر بود به کشت کم مزارع با بازدهي بيشتر اکتفا کرديم.

 

مديرکل شيلات استان خاطر نشان مي کند: اميد مي رود با توجه به آب و هواي مناسبي که گواتر دارد و با عبور از بيماري لکه سفيد پرورش خوبي انجام شود و بتوان اين سايت را به عنوان يک سايت پاک معرفي کنيم. گذر از چالش بيماري و ارتقاي سطوح فني، مديريتي، بهداشتي، بهبود شرايط فروش ميگو در بازار داخلي و خارجي و حمايت از توليدکنندگان و بهره برداران ميگو، فراهم آوردن زيرساخت ها و نيز ارائه تسهيلات ارزان قيمت و ... به افزايش استقبال سرمايه گذاران کمک خواهد کرد.

 

عضو هيئت مديره  اتحاديه  صادرکنندگان آبزيان گفت: هم اکنون پنج نفر سرمايه گذار چيني در چابهار مشغول کار روي چهار مزرعه پرورش ميگو هستند.هادي سنگانيان افزود: اين سرمايه گذاران چيني به صورت مشارکتي با سرمايه گذاران ايراني در چابهار فعاليت خود را براي نخستين بار آغاز کرده اند.وي بيان کرد: اين افراد از کارشناسان خبره در زمينه  صنعت ميگو در چين محسوب مي شوند.

 

ذوالفقاري- دولت بايد با انجام يک برنامه ريزي خوب، بيش از پيش به حمايت از سرمايه گذاران پرورش ميگو کمک کند تا مجدداً به ورشکستگي دچار نشوند.

 

نماينده مردم چابهار در مجلس شوراي اسلامي با بيان اين مطلب گفت: توجه به زيرساخت هاي سيستان وبلوچستان شاخص هاي رشد و توسعه منطقه را بالا مي برد که براي رسيدن به شاخص هاي بالاي آبزي پروري بايد امکانات شيلاتي چابهار را توسعه داد.

 

«يعقوب جدگال»، افزود: يکي از توانايي هاي توسعه شيلات استان، ظرفيت پرورش ميگو بوده اما تاکنون از اين ظرفيت غني به دلايل مختلف استفاده درست و جامع نشده است.وي ادامه داد: پرورش ميگو در شهرستان هاي کنارک و چابهار قابليت خاصي دارد، به خصوص پروژه گواتر که در سال هاي گذشته، چندين هکتار آن به پرورش ميگو اختصاص يافته و پرورش دهندگان برداشت هاي خوبي از آن داشته اند که چندي بعد به علت شيوع بيماري لکه سفيد در ميگوهاي منطقه، تعطيل شد، اما سال گذشته مجدداً با حمايت سازمان شيلات و زيرسازي زمين ها، پرورش ميگو در اين منطقه احيا شد.

 

وي اظهار کرد: در منطقه گواتر و ساير مناطق مستعد، چندين هکتار از مزارع به پرورش ميگو اختصاص يافته که سرمايه گذاران برداشت هاي خيلي خوبي از آن داشته اند و در سال اول سرمايه گذاري خود تمام بدهي آماده سازي و پرورش را دريافت کرده اند.

 

جدگال اضافه کرد: دولت در پروژه هاي بزرگي به نام روديک چابهار و پُزم در کنارک که قابليت هاي خوبي براي پرورش ميگو وجود دارد، بايد با برنامه ريزي خوب و حمايت از آبزي پروري بيش از پيش به حمايت از سرمايه گذاران اين بخش کمک کند تا مجدداً به ورشکستگي دچار نشوند. 

 

وي تصريح کرد: زماني که سرمايه گذار وارد منطقه مي شود بايد از امنيت ويژه اي برخوردار باشد و زيرساخت هايي مانند راه، برق و امکانات ديگر در اختيار آنها گذاشته شود، بنده به اين منظور بارها با اداره کل شيلات و پرورش دهندگان ميگو جلساتي داشته ام، بازديدهايي از مزارع پرورش ميگو انجام و تا حدودي مشکلات مرتفع شده است.وي خاطرنشان کرد: اگر کسي در آينده به اين خدمت بزرگ اشتغال پيدا کند، با تمام توان در اختيار وي هستيم و از او حمايت مي کنيم.

 

احمد علي موهبتي(فرماندار چابهار)- شهرستان چابهار با توجه به آب و هواي مساعدي که دارد تنها نقطه از کشور است که مي توان پرورش ميگو را دو بار در سال در آن انجام داد. در حال حاضر در 42 هزار هکتار از مزارع در سيستان و بلوچستان امکان سرمايه گذاري براي پرورش ميگو فراهم است که از اين ميزان 4 هزار هکتار در جنوب شرقي ترين نقطه چابهار در سال 77 سرمايه گذاري در آن توسط دولت انجام شد که به ازاي هر سايت 20 هکتاري 10 ميليون تومان سرمايه گذاري انجام گرفت که اين هزينه ها شامل تکميل زيرساخت ها، کانال هاي اصلي آب و براي انتقال برق بود و توليد مناسبي هم در اين مزارع در آن سال ها انجام مي شد.

 

در سالي که توفان گونو در منطقه چابهار صورت گرفت خسارت هاي سنگيني به آن مجموعه وارد کرد و پس از اين توفان نيز وجود بيماري لکه سفيد در تعطيلي تنها سايت آبزي پروري استان بي تاثير نبود که براي اولين بار بعد از چندين سال، سال گذشته 170 هکتار از اراضي زير کشت ميگو رفت.

 

چند مشکل اساسي براي سرمايه گذاران در سايت آبزي پروري گواتر وجود دارد؛ يکي اينکه به دليل پراکنده بودن مزارع پرورش ميگو هزينه براي سرمايه گذاران سنگين است و اگر مزارع کشت ميگو به هم پيوسته باشند از زيرساخت ها و امکانات استفاده مي کنند و براي سرمايه گذاران و پرورش دهندگان هزينه کمتري دارد.

 

بسياري از سرمايه گذاران نيز با وجود گرفتن تسهيلات به مبلغ 120 ميليون تومان به ازاي هر مزرعه 20 هکتاري ، پاي کار نيامده و حتي حاضر به اين نيستند که مزارع خود را اجاره دهند تا فرد ديگري در مزارع آنها به توليد بپردازد.

 

اگر سرمايه گذاران به پاي ميز توليد ميگو در مجتمع شهيد صنعتي گواتر بيايند دولت نيز از آنها حمايت و به آنها کمک مي کند و در غير اين صورت اگر مزارع پرورش ميگوي آنها فعال نشود مجبور خواهيم بود دستور خلع يد اين مزارع را صادر کنيم.از سرمايه گذاران و صاحبان مزارع پرورش ميگو درخواست مي شود که پاي کار آمده و توليد را آغاز کنند و يا مزارع خود را به کساني که آمادگي دارند اجاره دهند تا توليد انجام شود و چنانچه اين اقدام صورت نگيرد و در راستاي توليد گام برندارند مجبور هستيم برابر قانون با آنها برخورد کرده و دستور خلع يد مزارع آنها داده شود.