رئیس‌اتاق‌ اصناف:بازار اسلامی را احیا می‌کنیم

به گزارش پارس ، علی فاضلی در گفتگو با مهر در آستانه روز ملی اصناف با تشریح دلایل بدبینی فعلی مردم به بازاری‌ها و اعتمادی که در گذشته به بازار وجود داشته و اکنون کمرنگ شده است؟ گفت: این سئوال شما خیلی حرف دارد و اگر قرار باشد که راجع به آن صحبت کنیم، باید بخشی را به درد دل در خصوص وضعیت فعلی اصناف اختصاص دهیم که چرا به اینجا رسیده‌ایم؛ اما بخش دیگر پاسخ، فرآیندی است و کسی نمی تواند از آن جلوگیری کند.

رئیس اتاق اصناف ایران افزود: در سال‌های گذشته، معمولا این گونه بوده است فردی که به مفهوم عام وارد بازار کار می‌شد، باید چند شرط را رعایت می‌کرد. به این معنا که حداقل باید مکاسب را آموزش می‌دید و در بحث حلال و حرام در حوزه کسب و کار، اطلاعات لازم را کسب می‌کرد. در آن سال‌ها، جذب نیرو برای بازار اندک صورت می‌گرفت و آنچنان نبود به نحوی که اگر دوره قاجار تا پهلوی را بررسی کنیم، کسانی که وارد بازار کار می شدند، بسیار افراد با انگیزه‌ای در این حوزه نبودند و بیشتر انگیزه افراد در حوزه ورود به بازار کار، برای جذب در حوزه هایی بود که به نوعی به دولت مرتبط می شد و فرد را کارمند دولت می‌کرد؛ حتی در مقطعی از زمان، معلمی جزء اپیدمی زمان خود بود و همه به دنبال این بودند که معلم شوند.

وی تصریح کرد: در حوزه کسب و کار برخی از شغل‌ها رونق خاص داشت. در مقاطعی از زمان، هر فردی که خیاط بود، مورد وثوق مردم قرار داشت و مردم تمایل داشتند با پسر او وصلت کنند و به او دختر بدهند؛ اینها در زمان خود یک ارزش بود اما متاسفانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اقدامات درستی در حوزه کسب و کار، صورت نگرفت و فرصت برای ما ایجاد نشد که بتوانیم در دهه اول انقلاب، ساماندهی مناسبی بر روی ساختار بازار و نیروهای آن داشته باشیم.

فاضلی در توضیح این مطلب ادامه داد: در اولین دهه پس از پیروزی انقلاب متاسفانه بیشتر نیروهای تسویه شده ساختار اختاپوسی زمان پهلوی، دیگر قادر به جذب در بدنه دولت نبودند و بنابراین همه آنها از سمت‌های دولتی حذف شدند اما سئوال اینجا است که کجا باید جذب می‌شدند. پاسخ این است که آنها جذب بازار ما شدند. در حالی که نیروهای ارزشی انقلاب، سرگرم ضد انقلاب بودند و از سال ۵۹ هم، کشور وارد دفاع مقدس شد؛ بنابراین ده سال اول انقلاب که باید به امر برنامه‌ریزی در حوزه‌های مختلف به خصوص در حوزه‌ کسب و کار و فرهنگ که تمام انقلاب‌ها به او نیازمند هستند، تخصیص پیدا می‌کرد، متاسفانه اقدامی صورت نگرفت.

وی اظهار داشت: عدم کار مناسب در دو حوزه مذکور به دلیل این بود که فرصتی در اختیار نداشتیم؛ بنابراین نیروهایی که وارد این عرصه شدند، نیروهایی نبودند که باب میل بازار باشند و به همین دلیل، مشاهده می‌شود که در دهه اول پس از انقلاب، تمام هجمه‌های بازار به اقتصاد در راستای احتکار و گرانفروشی بود که دولت نیز برای مقابله با آن باید برنامه‌ریزی می‌کرد و اینکه دولت سازماندهی کند که در بازار، نیروهای صالح و سالم کار کرده، تربیت شده و آموزش ببینند.

فاضلی ادامه داد: موارد مذکور، گیر کار بود. اما دهه دوم انقلاب، دهه‌ای بود که کشور، نیروی عظیمی را در دفاع مقدس داشت که باید وراد حوزه کسب و کار شوند. آنجا هم موفق نبودیم علیرغم اینکه نیروهای بسیار مومن و معتقدی وجود داشتند اما آنجا هم نتوانستیم درست بازار را مدیریت کنیم؛ البته نه زمان و نه امکانات، در اختیار نداشتیم. از سوی دیگر در نظام شهری، در تمام شهرهای کشور اکنون شاهد به هم ریختگی هستیم و حوزه اصناف را کسی به بازی نگرفته؛ به خصوص در حوزه ساخت و ساز شهری، متاسفانه مسئولان شهری تمام هم و غم خود را در جهت دستیابی به منابع پولی و مالی برای اداره شهر گذاشته‌اند و کاری نداشتند که چه بلایی سر شهر می‌آید.

وی افزود: در این راستا صدور مجوزهای غیرقانونی و خلاف قانون نظام صنفی، ایجاد بنگاه‌های غیرمولد و واسطه‌گران، واسطه‌بران و واسطه‌خران را رقم زد که این افراد در بازار، کالاها را دست به دست کرده و مشکلاتی را برای مردم ایجاد کردند، ضمن اینکه بازار هم بدنام شد، اما در این میان فردی نیامد از کارشناسان اصناف بپرسد که براساس قانون نظام صنفی، سقف عضوی که برای اتحادیه تعریف شده را آیا قبول دارد یا خیر و این، اشکال کار ما بود.

رئیس اتاق اصناف ایران خاطرنشان کرد: در این فضا نمی توان بازار را از نظر نیروی انسانی سامان داد. از سوی دیگر، اقتصاد ایران نه یک اقتصاد کشاورز محور و نه صنعت‌محور است بلکه یک اقتصاد بنگاه محور داریم، در حالی که متاسفانه در بنگاه‌ها نتوانسته ایم برنامه‌ریزی درستی انجام دهیم، بنابراین وقتی برنامه ریزی درست انجام نگرفت، خیلی از عناصر غیرصنفی وارد کار صنفی می‌شوند؛ به همین جهت شما شاهد بهم ریختگی هستید.

وی اظهار داشت: تعداد واحدهای صنفی که در کشور وجود دارند، شوخی نیست در حالی که نرم جهانی برای هر ۱۰۰ نفر، یک واحد صنفی تعریف می‌کند. در ایران هر ۲۹ نفر یک واحد صنفی دارند، بنابراین حجم کارهای واسطه گری و دلالی غیرمفید آنقدر رواج یافته و حلاوت و شیرینی پیدا کرده که تولید آسیب شدید دیده است. اگر قرار باشد که استقلال کشور حفظ شود، باید به این نکته توجه جدی داشت.

به گفته فاضلی، ۸ سال است که در پیام و رهنمودهای مقام معظم رهبری، نگاه معظم له به این است که حوزه اقتصادی باید به دست افسران اقتصادی سپرده شود و تاکید شده که اگر می خواهید به استقلال واقعی برسید، باید به سراغ تولید واقعی بروید. بر این اساس در دهه گذشته نیز آنچه در رابطه با تولید صحبت شده، در حد حرف و شعار باقی مانده است و در عمل تمام سیاست‌ها در جهت از بین بردن تولید بوده است.

وی اظهار داشت: در اصناف کسانی بودند که در اول انقلاب و در هشت سال دفاع مقدس، بنگاه صنفی کوچک داشتند و کار و زندگی خود را می گذراندند در حالی که با شروع جنگ، به سراغ تولید قطعات ادوات جنگی رفتند، این در حالی است که در سال‌های گذشته، این افراد به بازی گرفته نشدند و آنچه که از بدنه اجرایی دولت تراوش کرد، یک موج دلالی به سمت بازار بوده است که من بر روی آن حرف دارم.

فاضلی ادامه داد: آنجا بود که دلالی جای کار صادقانه اصناف را گرفت و امروز متاسفانه تمام تار و پود کشور را در نظام اقتصادی هم فرا گرفته است به نحوی که بخش عظیمی از آن از بدنه دولت به بازار تسری یافته است. در واقع، بازار خود دلالی را تولید نکرده است و از جای دیگری به آنجا آمده است؛ این گیرهایی است که ما داریم و باید ریشه یابی کنیم که چرا فرهنگ خوب اسلامی بازار ایران آسیب دیده است. این همان بازاری است که مردم در قدیم اگر می‌خواستد به مسافرت بروند، ناموس خود را به دست بازار می سپردند و اموال را به دست کسبه می‌دادند.

رئیس اتاق اصناف ایران معتقد است: علیرغم تمام مسائلی که در بازار پیش آمده، هنوز هم مردم برای تحقیقات محلی در رابطه با ازدواج افراد به کسبه محله اعتماد و اعتقاد دارند و یقینا باید بارور کنیم ما در کسوت اتاق اصناف ایران برای این بخش کمتر برنامه ریزی کرده ایم. به همین دلیل بخش فرهنگی ما دست به کار شده و طرح‌هایی را در دست اجرا دارد. باید به سمتی برویم که بساط تنبیه و تعزیرات را از بازار جمع کنیم و به بازاریان صادق اعتماد داشته باشیم.

وی اظهار داشت: یکی از آفت‌های اصلی بازار ما بحث تعزیرات است که ما نگاهمان متاسفانه در بعد حکومتی به مردم، نگاه منفی است و همیشه نگاه سرکوب گرایانه نسبت به آنها را اعمال می کنیم که باید گرانفروش را سرکوب کنیم؛ این بد است وقتی این نگاه در بازار تعمیم می یابد، بازار نیز از خود عکس العمل نشان می دهد که یقینا عکس العمل بر مبنای ارزش‌های تعریف شده در نظام اقتصاد اسلامی نیست و چیز دیگری از آب درمی آید.

فاضلی ادامه داد: اینها را باید اتاق اصناف مدیریت کرده و برای آن برنامه ریزی کند. ما در کسوت اتاق اصناف ده ماه است که اتاق را تحویل گرفتیم و این جزء برنامه‌های میان مدت ما است که کار بر روی آن شروع شده و باید شتاب بیشتری بگیرد، باید مدیریت کنیم؛ اگرچه در این بخش‌ها با کمبود بودجه نیز مواجه هستیم. یکی از اشکالات اساسی کشور ما کمبود بودجه در بحث آموزش است که در بحث آموزش و یادگیری، بودجه لازم را نداشته و نداریم و بودجه های اتاق در این بخش در حد پایین است و مجبوریم از جاهای دیگری حذف کنیم و بخش آموزش را تقویت کنیم. این تعریفی است که می توان عرض کرد باید به این سمت حرکت کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بازار ایران اگر بخواهد در بعد تولید به خصوص در بحث اقتصاد، یکی از نیروهای پیشران در مجموعه اقتصاد اسلامی تعریف شود، باید به سمت تولید صادرات گرا برود و یقینا این بخش باید فعال شود. البته فعالیت این بخش جز با یک برنامه ریزی دقیق از سوی دولت امکان پذیر نیست. دنبال این هستیم که بازار اسلامی را که در گذشته بسیار رونق داشت و مورد عنایت مردم را احیا کنیم و حتی اگر ۲۰ درصد آن را در یک برنامه دو ساله احیا کنیم، گام بزرگی برداشته ایم.