وام پردردسر؛هديه بانک ها به زوج هاي جوان/ 9ماه دوندگي براي وام 3 ميليوني

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- عليرضا کافي- وام پر دردسر واژه برازنده اي است براي وام 3ميليون توماني ازدواج که دولت براي هر يک از زوج ها در نظر گرفته تا به شرط موفقيت در پيدا کردن ضامن معتبر و دريافت وام، زندگي آينده شان را با آن پايه ريزي کنند. 6 ميليون توماني که معلوم نيست مي خواهد کجاي خرج و مخارج سنگين ازدواج، تهيه جهيزيه و مسکن اوليه يک زوج جوان را بگيرد. با اين حال بسياري از زوج هاي جوان براي دريافت همين مبلغ ناچيز و البته قرض الحسنه با مشکلات زيادي دست و پنجه نرم مي کنند. اگر چه به ظاهر دريافت وام ازدواج به صورت کاملا نظام مند انجام مي شود و اگر متقاضي مدارکش تکميل باشد مشکلي براي دريافت وام نخواهد داشت اما سنگ اندازي ها و مشکلات فراوان پيش روي زوج هاي جوان، خود قصه اي است ناگفته!

9ماه دوندگي براي وام 3 ميليوني
مبلغ وام که به دستش رسيد سالگرد ازدواجش بود! احسان تيموري که البته 3 ماه بعد از مراسم ازدواجش براي دريافت وام ازدواج اقدام کرده است حالا پس از گذشت حدود 9ماه موفق شده وام ازدواجش را دريافت کند، مي گويد اوايل پاييز سال گذشته در سامانه ثبت نام کردم و بانک عامل و حتي شعبه مورد نظرم را انتخاب کردم، اما متاسفانه سامانه شعبه ديگري در نزديکي محل سکونتمان براي تشکيل پرونده اعلام کرد. با اين که در سامانه تسهيلات قرض الحسنه ازدواج و در قسمت شرايط ضامن تاکيد شده است اگر وام گيرنده کارمند رسمي يا پيماني دولت يا نهادها و موسسات عمومي باشد مي تواند با ارائه گواهي کسر از حقوق وام خود را دريافت کند و نيازي به معرفي ضامن ندارد اما رئيس شعبه از من که کارمند پيماني دولت هستم، ضامن کارمند رسمي دولت درخواست کرد و وقتي نتوانستم ضامن را معرفي کنم دوباره در سامانه ثبت نام کردم تا شايد با انتخاب بانک عاملي ديگر مشکلم حل شود. اين بار يکي از شعب بانک تجارت را که يکي از اقوام به عنوان کسبه معتمد در آن شعبه حساب داشت، انتخاب کردم اما بازهم سامانه دريافت وام، شعبه اي در نزديکي محل سکونتم را معرفي کرد و بازهم مسئول شعبه با سنگ اندازي، مانع پرداخت وام شد. اين بار بهانه اين بودکه بايد کاسب معتمد حساب بانکي اش در شعبه ما باشد و بس. اما من که در انتخاب شعبه نقشي نداشتم در اواخر آبان ماه دوباره در سامانه ثبت نام کردم و اين بار بانک کشاورزي را انتخاب کردم؛ اما اين بار مجبور شدم برخلاف ميل باطني ام به دروغ آدرس يکي از اقوام را وارد سامانه کنم تا شعبه  اي که رئيس اش از طريق واسطه اي با ما آشنايي داشت توسط سامانه برايم انتخاب شود. با اين حال از آبان سال گذشته تا اوايل خرداد ماه در انتظار بودم تا نوبت دريافت وامم فرابرسد.حتي چندين بار نيز با مسئولان بانک کشاورزي مکاتبه کردم، اما جوابي که به نامه من داده شد با اين مضمون بودکه به علت 100درصد شدن نسبت سپرده ها به تسهيلات قرض الحسنه بانک هاي موجود در سامانه ازدواج، تعداد بانک هاي فعال در سامانه براي پرداخت کاهش يافته و به دليل کثرت متقاضيان ثبت نامي، اعطاي تسهيلات با تاخير صورت خواهد گرفت. با تمام اين اوصاف بالاخره قرعه به نامم افتاد و از آن جا که رئيس شعبه آشنا بود ظرف مدت يک هفته پول به حسابم واريز شد.

بازنشسته هاي بي اعتبار!
خانم جواني که 8 ماه از تاريخ عقدش مي گذرد و در اين مدت،پيگير دريافت وام ازدواجش بوده است از مشکلاتش مي گويد. او اصرار بر ذکر نشدن نامش دارد و از اين نگران است که مبادا مسئولان بانک پس از اين گفت وگو سنگ جديدي بر سر راهش بيندازند. بانک پيشنهادي اش بانک ملت بوده و توسط سامانه به يکي از شعبه  ها معرفي شده است. اما مسئول اعتبارات شعبه، پدر همسرش را که از بازنشسته هاي دولت است به عنوان ضامن قبول نکرده و گفته است که نمي توانيم تنها يک کارمند بازنشسته را به عنوان ضامن قبول کنيم و بايد حداقل يک ضامن ديگر هم معرفي کنيد. بغض اش را فرو مي خورد و مي گويد: به خاطر 6 ميليون تومان با شخصيت آدم بازي مي کنند!مسئول اعتبارات شعبه مي گويد: شما هم مثل بقيه وقتي وام را گرفتي مي روي و ما بايد براي وصول مطالباتمان دنبال شما بدويم. وقتي مي گويم در سامانه تسهيلات ازدواج و در قسمت شرايط ضامن آمده است که بازنشسته هاي دولت هم مي توانند ضامن شوند ،در جوابم مي گويد شرايط ضامن را ما تعيين مي کنيم نه سامانه! شما مي تواني وامت را از سامانه بگيري. مسئول شعبه تاکيد دارد که بايد هر يک از ما به تنهايي يک کارمند رسمي دولت را به عنوان ضامن معرفي کنيم.فقط براي 6 ميليون تومان وام بانک ها با وجود تعهدي که بانک مرکزي و دولت براي تضمين مبالغ پرداختي در قالب تسهيلات قرض الحسنه به آن ها مي دهد حاضر نيستند حتي ذره اي از موضع سختگيرانه خود کوتاه بيايند. شرايطي که براي فراهم کردنشان بايد ماه ها دوندگي کرد تا شايد در آخر موفق به دريافت تسهيلاتي خرد تحت عنوان وام ازدواج شد و زمينه هاي تشکيل يک زندگي جديد را فراهم کرد.

انتقاد از نبود پوشش بيمه اي خدمات مشاوره اي ازدواج
رئيس سازمان نظام روان‌شناسي با انتقاد از تعرفه‌هاي بيمه مشاوره ازدواج گفت: مشاوره ازدواج و روان‌درماني بايد در اختيار روان‌شناسان قرار گيرد، در حالي که هم‌اکنون تعرفه‌ها اين موضوع را در اختيار روان‌پزشکان قرار داده است. ما نمي گوييم روان‌پزشکان وارد اين حوزه نشوند اما به شرطي بايد اين اتفاق رخ دهد که دوره‌هاي روان‌شناسي و روان‌درماني لازم را گذرانده باشند.

تشخيص صلاحيت ضامن برعهده بانک است
رئيس يکي از شعب بانک ملت تهران با گلايه از برخي متقاضيان وام ازدواج مي گويد: پرداخت وام ضوابطي دارد؛ مثلا اگر وام گيرنده و ضامن او حتي يک قسط معوقه در بانک هاي ديگر داشته باشند نمي توان به آن ها وام داد.

وي مي افزايد: کارمند رسمي بودن دولت براي ضامن يک الزام نيست اما براي راحتي مشتري اين پيشنهاد داده مي شود!

همچنين اين مسئول شعبه يا دايره اعتبارات است که بايد توانايي بازپرداخت وام توسط مشتري يا ضامن او را تاييد و در چارچوبي عمل کند که بانک پس از پرداخت خود بتواند مطالباتش را وصول کند.

محدوديت سپرده هاي بانکي و طولاني شدن زمان دريافت وام
بسياري از متقاضيان از انتظارهاي طولاني براي دريافت وام گلايه دارند. به گفته يکي از روساي شعبه بانک تجارت، اعطاي تسهيلات در سال جديد سرعت گرفته است. او تاکيد مي کند: بانک مرکزي است که ميزان سهميه بانک هاي عامل براي پرداخت وام ازدواج را تعيين مي کند. وام ازدواج بايد از منابع داخلي شعبه تامين شود اما اختيار آن و تعيين سهميه براي هر بانک با بانک مرکزي است. از سوي ديگر وقتي نسبت سپرده ها به تسهيلات قرض الحسنه بانک هاي موجود در سامانه ازدواج برابر شود تعداد بانک هاي فعال براي پرداخت تسهيلات کاهش پيدا مي ­کند.

وام3 ميليون توماني ازدواج بيشتر به يک شوخي شبيه است
اواخر سال گذشته و در گير و دار بررسي لايحه بودجه سال 94 بود که کميسيون اجتماعي مجلس پيشنهاد افزايش وام ازدواج از هر نفر 3 ميليون تومان به هر نفر 5ميليون تومان را داد اما در نهايت در کميسيون تلفيق اين پيشنهاد رد شد و مبلغ وام ازدواج جوانان براي سال 94همان ۳ ميليون تومان براي هر نفر باقي ماند.سالار مرادي نماينده مجلس و عضو کميسيون اجتماعي مجلس طرح نظارت و بررسي هاي کارشناسي براي افزايش سقف وام ازدواج را مربوط به اواخر سال گذشته دانست و گفت:وقتي کميسيون تلفيق با اختصاص ۱۲ هزار ميليارد تومان براي پرداخت وام ازدواج و اشتغال در سال جاري مخالفت کرد و ميزان منابع فقط 4هزار ميليارد تومان در نظر گرفته شد،موضوع افزايش وام ازدواج نيز منتفي شد و امسال نيز زوج هاي جوان هريک فقط مي توانند با گذر از هفت خان رستم فقط ۳ ميليون تومان از نظام بانکي تسهيلات قرض الحسنه دريافت کنند.اين نماينده مجلس در نظر گرفتن چنين مبلغ ناچيزي براي وام ازدواج جوانان را بيشتر شبيه به يک شوخي دانست و گفت:به راستي ۶ ميليون تومان چه گرهي مي تواند از مشکلات ازدواج جوانان باز کند؟ با توجه به مشکلات عديده اقتصادي وهزينه هاي سنگين زندگي در شرايط فعلي ۳ ميليون تومان حتي براي خريد مايحتاج اوليه زندگي نيز کافي نيست و مشخص نيست جوانان براي تهيه مسکن و ديگر ملزومات شروع زندگي مشترک بايد چه کنند؟ وي از عزم جدي نمايندگان مجلس در کميسيون اجتماعي براي افزايش سقف وام ازدواج خبر داد و گفت:اين موضوع به زودي در دستور کار کميسيون قرار خواهد گرفت تا در اسرع وقت ميزان وام ازدواج براي هر نفر از ۳ ميليون تومان به ۵ ميليون تومان افزايش يابد. وي با تاکيد بر اين که بايد فکري نيز براي سختگيري بانک ها و سنگ اندازي آن ها بر سر راه جوان ها کرد گفت:متاسفانه دستيابي به همين 6 ميليون تومان نيز براي افراد پايين دست و قشرهاي کم درآمد جامعه بسيار دشوار است و گذر از شرايط بانک ها چيزي شبيه به گذر از هفت خان رستم است. پس جا دارد مسئولان دولتي و نمايندگان مجلس نيز براي رفع موانع پرداخت وام ازدواج به زوج هاي جوان فکري کنند و تا حدي در جهت تسهيل ازدواج جوانان گام بردارند.

کارت اعتباري خريد جهيزيه هنوز به نتيجه نرسيده است
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در خصوص کارت اعتباري خريد جهيزيه گفت: مقرر شد برخي دستگاه ها در اين زمينه پشتوانه محسوب شوند و به ميدان بيايند چرا که مسئله مهم در خصوص کارت اعتباري خريد جهيزيه پشتوانه مالي و بانکي است که سال گذشته جلسه اي با آقاي همتي مديرعامل بانک ملي داشتيم و وي قول هايي در اين خصوص دادند ولي طي تشکيل کارگروه ها ما هنوز به نتيجه نرسيده ايم.

کسي دلسوز ازدواج جوانان نيست
نگاه دلسوزانه اي به مقوله ازدواج وجود ندارد.گويي موضوع ازدواج ،تشکيل خانواده و ازدياد نسل جزو اولويت هاي مسئولان نيست و کسي براي آن دل نمي سوزاند. اين را مي گويم چون خروجي کار بيانگر اين حقيقت است. هنوز حدود 11 ميليون جوان در سن ازدواج در کشور وجود دارند و با وجود فعاليت دستگاه هاي مختلف تغييري در آمار ازدواج ايجاد نمي شود. وام ازدواج به عنوان يکي از مشوق ها و عواملي که مي تواند تا حدودي ازدواج را تسهيل کند با مشکلات متعددي همراه است؛ از نبود منابع براي پرداخت وام گرفته تا ناچيز بودن مبلغ آن. اما اين فقط بخشي از ماجراست و در نگاه کلان تر مي توان دريافت که موضوع ازدواج جوانان و آينده نسل دغدغه مسئولان نيست و به دور از عمل گرايي دچار شعار زدگي شده است. مسئولان بانک مرکزي نيز به عنوان متولي اصلي پرداخت وام ازدواج به جوانان، نه تنها برنامه اي براي افزايش ميزان تسهيلات ندارند بلکه از ارائه آمار افراد ثبت نام کرده و پشت نوبت دريافت وام ازدواج نيز خودداري مي کنند. البته در شرايطي که وزير ورزش و جوانان به عنوان متولي اصلي امور جوانان برنامه و خط مشي مشخصي براي رسيدگي به امور جوانان و برنامه اي براي افزايش آمار ازدواج ندارد چگونه مي توان از دستگاهي مالي مانند بانک مرکزي يا ساير بانک هاي عامل انتظار کمک به مقوله ازدواج و همکاري با جوانان را داشت تا شايد آمار ازدواج و بالطبع جمعيت کشور افزايش يابد؟ با اين حال به نظر مي رسد مسئولان بايد نگاهي واقع بينانه تر به موضوع ازدواج و مسئله جوانان داشته باشند و با گذر از سطحي نگري ها، فکري براي تسهيل ازدواج جوانان کنند.جا دارد مسئولان فارغ از امکانات و ارتباطاتي که در اختيار دارند براي لحظه اي هم که شده خود را به جاي زوج جواني بگذارند که قرار است با 6 ميليون تومان تسهيلات ازدواج، زندگي مشترکشان را آغاز کنند.کمي خود را جاي جوانان بگذارند تا متوجه شوند با اين مبلغ نمي توان خانه اي مهيا کرد، جهيزيه خريد و وليمه ازدواج به اقوام و آشنايان داد. مسئولان خود را جاي جوانان بگذارند تا دريابند با شعار و تبليغات و برنامه هاي روي کاغذ نمي توان خانواده تشکيل داد و ازدواج کرد؛ بلکه براي تشکيل خانواده امنيت اقتصادي ،شغلي و رواني لازم است وبراي فراهم آوردن اين شرايط بايد همه دستگاه ها و مسئولان تمام قد به ميدان بيايند و فقط به پرداخت مبلغي ناچيز با عنوان وام ازدواج به جوانان بسنده نکنند.